Các bác rành tiếng Việt, xin giải nghĩa giùm !

Độ dăm năm trở lại đây, báo chí rất hay dùng cụm từ : Tham sân si.... Em thì cũng tạm hiểu một cách nôm na là để tả mấy cái đức tính của con người gì đó?! Và gần như là Mốt hay sao ý ạ, những người viết bài rất hay dùng. Em thực sự muốn bác nào rành rành ngôn ngữ thì giải nghĩa cụ thể giúp em,và cụm từ đó là gốc Hán Việt hay từ cổ...vv.Ko biết một cách đến nơi đến chốn, nhất là ngôn ngữ Tiếng Việt, tiếng mẹ đẻ thì thật là.... .
Nhân tiện đây, các bác cũng giải nghĩa giùm em mấy từ sau :"...bớt chút man dại, bớt chút bản ngã..". Bản ngã là gì? em cũng ko hiểu...???
Và đây nữa ạ.." Bỏ qua những dư ba về những diễn viên trong Bi, đừng sợ thì người ta ít nói đến tính nghệ thuật..". Dư ba...???? Cái này thì em suy luận, tạm đoán là Dăm ba cái dư luận !? Nhưng nếu đúng thì cũng lạ thật khi người ta sáng tác ra một thứ ngôn từ viết tắt mới...
Tri thức là vô tận, mà học thì cũng xoàng xoàng...nên em rất mong các bác chỉ giáo để em bổ sung thêm ít chữ nghĩa, xin cảm ơn tất cả các bác !

 

"Dư ba": Dư là còn lại, ba là trong "phong ba", tức là sóng. Dư ba nghĩa là cái gì đó còn lưu lại của sự việc gì đó.
Cái này cũng dạng như "dư âm"...

 

Không nói về việc báo chí dùng từ đúng hay sai, đấy là vấn đề trình độ của người viết báo. Em chỉ giải thích tí nếu quả thực là bác không hiểu mấy từ đó.

1. Bản ngã: cái tôi.
2. Dư ba: dư - còn lại. Ba: sóng. Trong bối cảnh của bài báo, dư ba đây được hiểu là những sóng gió còn âm ỉ (ví dụ tin đồn, hoặc có vấn đề gì bàn cãi, hoặc vướng mắc gì đó etc.)

Quả thực là có nhiều từ Hán Việt cũng khó hiểu, nếu cần thiết bác nên mua một quyển từ điển tiếng Việt. Trên giá sách nhà em cũng có một cuốn, nhiều khi tra chính tả hoặc phòng khi dùng sai từ phải kiểm tra lại.

P.S: Viết xong thấy bác Tuấn giải thích ở trên.

 

Tham là tham lam.
Sân là thù hận.
Si là si mê.
Gửi bác đọc về Tham - Sân - Si.

 

Vâng, em xin cảm ơn tất cả các bác ! Mọi thắc mắc đã được giải đáp nhanh chóng, chính xác ! Riêng bài về Tham sân si của bác Cynep em sẽ đọc kĩ hơn lúc...thư thái ( Em mới chỉ đọc lướt qua )! Có vẻ là một bài viết rất hay...bổ ích !!!

 

Em nhặt nhạnh. Cái tôi hay bản ngã có thể chỉ tới một trong các khái niệm sau:

* Trong triết học, "cái tôi" được hiểu là cái tôi ý thức hay đơn giản là tôi, bao hàm trong đó những đặc tính để phân biệt tôi với những cá nhân khác.
* Trong phân tâm học, "cái tôi" (ego) là phần cốt lõi của tính cách liên quan tới thực tại và chịu ảnh hưởng của tác động xã hội. Theo Sigmund Freud, "cái tôi" cùng với "nó" (id) và "cái siêu tôi" (superego) là ba miền của tâm thức. "Cái tôi" được hình thành ngay từ khi con người sinh ra và qua tiếp xúc với thế giới bên ngoài, "cái tôi" học cách cư xử sao cho kiểm soát được những ham muốn vô thức không được xã hội chấp nhận. "Cái tôi" có vai trò trung gian hòa giải giữa những ham muốn vô thức và những tiêu chuẩn nhân cách và xã hội.
* Trong triết lý Phật giáo, "cái tôi", thường gọi là "ngã", là "cái tôi" được thiết thuyết với một thể tính trường tồn, không bị ảnh hưởng của tụ tán, sinh tử. Đạo Phật không công nhận sự hiện diện của một "ngã" như thế.
* Hiểu theo nghĩa rộng, bản ngã là những đặc tính làm nên tính cách riêng biệt của mỗi người
(Các) nguồn
http://vi.wikipedia.org, wiktionary

Do vậy câu:
"...bớt chút man dại, bớt chút bản ngã..".

mà nói theo kiểu Phật giáo thì chắc chú phóng viên không hiểu rõ về khái niệm này lắm. Hi hi :mrgreen: Nếu nói kiểu cổ hơn tí nữa theo cách trong bộ Áo nghĩa thư thì bản ngã tự nó chẳng tính tiêu cực mà phải bớt.

Mà cũng lạ, dạo này các cụ phóng viên nay thao thao về nhà thiết kế kiểu thiền, nghe nhạc kiểu thiền, ăn uống kiểu thiền, mà em đọc miết không hiểu tại sao có thể thả chữ như thả câu bậy bạ vậy được.

 

Em xin ké cửa hỏi thêm từ "quán triệt" là cái quái gì vậy hả các bác ?. Thấy cán bộ ông nào cũng chỉ lăm le bật ra câu quán triệt cứ như nó nằm ngay đầu lưỡi sẵn rồi :wink:

 

Cụ hỏi toàn câu hiểm thôi :lol:

 

sẵn tiện em cũng muốn hỏi là từ thực tế và thực tiển khác nhau như thế nào ạ? Mà em thấy thằng đồng nghiệp hay dùng từ thực tiển, mà theo em thấy nếu dùng thực tế cũng chẳng khác nghĩa. Hay là nó thích nói theo mấy bản tin của báo đài!

 

Quán : Quán tính
Triệt : Triệt hạ , tiêu diệt
Quán Triệt = hoặc gần = : Triệt hạ hay tiêu diệt quán tính .
Em hiểu thế ạ vì nhà em không ai làm cán bộ

Bác đừng hỏi em... Quán tính là gì nhá :lol:

 

Thực tiễn chỉ là sách vở
Thực tế mới là thực tế ạ
Em xin hết... :lol:
Kiểu như : Thí dụ , ví dụ , tỷ dụ , giả dụ....thế thôi ...
Cuối tuần vui chút nghen bác Huy !

 

Em nghĩ thế này mới đúng ạ: Triệt hạ theo quán tính :lol:

Đùa thôi ạ... quán triệt = hiểu một cách thấu đáo

He he... thế "thấu đáo" là gì nhỉ :roll:

 

Hic, ở đâu các cụ cũng lôi thời sự ra được
Thấu trong từ xuyên thấu đó cụ, đáo là hết, toàn bộ, trong từ đáo hạn.

 

Các bác giải nghĩa dùm em chữ "lập lòn" với. Dùng lâu nay mà em chưa thấu đáo nghĩa lắm.

Đội ơn các bác.

 

Em thì thấy trong mấy năm gần đây báo chí TV sính dùng chữ tắt, hoặc trong các cuộc họp của các sếp, nghe rất chối tai như "thanh kiểm tra; kĩ chiến thuật; phối kết hợp...". Thậm chí, PTV truyền hình đọc héc ta là "Hát A". Tiếng Việt giờ nhí nhố.

 

Trước em cũng thường nghe mấy cán bộ xã trả lời phỏng vấn trên truyền hình báo đài đọc chữ hát A nghe rất bực mình và phản cảm nhưng nghĩ thôi bỏ qua vì trình độ xã huyện nó có hạn vì người ta không hiểu ha là viết tắt của hecta nên mới nói vậy. Nay thây cả phát thanh viên trên truyền hình nói vậy thì quá buồn luôn vì chẳng nhẽ sau gần 60 năm xây dựng con người mới mà văn hoá đọc viết và tri thức người Việt Nam lại xuống cấp còn hơn cả thời thuộc địa cũ sao. Và còn rất rất nhiều cụm từ viết tắt khác bị diễn dịch sai không hiểu mấy ông biên tập sau mấy mươi năm bỏ núi xuống đồng bằng rồi mà kiến thức chỉ có vậy. BGD ĐT sau bao lần cải cách cải tiến thành cải lùi, cải biên...cải lương bao thế hệ ư

 

Từ lập lòn này e kg biết có phải từ hán việt hay kg, nhưng trong giới thợ nề, thợ hồ hay dùng để kiểm tra độ thẳng đứng của vật thể, từ chuyên mộn trong xây dựng hay gọi là dây dọi. Các bác biết giải thích thêm ạ.

 

Bác ơi, 60 năm "công - nông - trí", trí đứng vị trí thứ ba thì đọc sai là phải rồi còn gì.

 

Cái này là hiển nhiên bác á., thời thuộc địa tiếng Việt là môn học phụ giống như học tiếng Anh trong các trường của mình hiện nay, còn lại phải dùng tiếng của "Mẫu quốc" , phần lớn thầy cũng từ "Mẫu quốc" qua nên hơn bây giờ là đúng rồi. Lúc đó ngay cả cụ Nghị Quế ở quê mà còn khẳng định " Đồng hồ Tây có bao giờ sai " là em thấy ngày xưa giỏi hơn bây nhiều .

 

Em thì còn nhớ cụm từ mà truyền thanh hay dùng... May quá giờ đây em thấy ít dùng rồi chứ mỗi lần nghe thấy em lại chết sặc vì cuời: Hội Nghị Đầu B(ờ)

 

Em thấy mấy "ảnh" vửa thành lập cái văn phòng "Thừa phát lại". Không hiểu nghĩa nó là thế nào ạ! Nếu cứ dịch thóang thì văn phòng này chuyên nhận những đồ thừa mà mấy cấp trên phát lại! Không biết có phải vậy không! :wink:

 

Dạ biết là như thế nhưng em không rõ nó từ đâu ra và hiểu như thế nào. :shock:

 

Cái quả dọi nó lúc lắc cách điệu từ 1 bộ phận của male. Anh em thợ mơ được như nó nên gọi là "ngập ...". Dần dần chệch đi là lập lòn

 

Em nghĩ nó là phiên âm tiếng Anh (plumb) hoặc tiếng Pháp (plomb).Tiếng Pháp nghe có vẻ giống hơn.

 

Em xin có ý kiến:

1. Theo em lục lọi thì: Quán (貫 có nghĩa là động từ là thông , Triệt ( 徹) có nghĩa là suốt. Giải thích như bác thì dư từ đáo (到) tức là đầy đủ.
2. Bác nào có kiến thức thì giải nghĩa giúp có minh họa bằng và giải thích theo từ Hán hoặc âm Hán!

Có gì sai sót các bác bỏ quá cho nha!!