Làm sao để luyện tai thẩm âm ?

Bác Kogan giới thiệu thêm cách nghe, luyện nghe đi, cho anh em học nhạc nông nông có dịp tham khảo và học hỏi.

Nhân đây em cũng xin giới thiệu 1 CD rất đáng nghe để "thẩm âm": The Ultimate Demostration Disc của Chesky Record.



Điểm đặc biệt của CD này là trước mỗi track thì có lời giới thiệu tóm tắt về cách nghe, nhấn vào những đoạn cần chú ý về tiết tấu cũng như phong cách trình diễn tổng thể của một bản nhạc.


Rgds,

 

Em đã post qua ở time 19h đó bác.
Theo em, thẩm âm là kiểm tra sự đúng đắn , chính xác của âm thanh. Nói nôm na:
Bác muốn biết âm trung của bộ dàn tốt không , có thể nghe các nhạc cụ như viola, Cello , âm khu trầm của violin, kèn clar, oboe, sax,,...
Âm trầm thì nghe Double bass, timpany, contre fagote...
Âm cao như flute, piccolo, violin, triagle, ...
Nghe piano cũng rất tốt vì cây đàn này có âm khu rộng. các bản GH thường được tóm tắt trên cây đàn này. Ở VN vẫn có thể nghe Steinway& soon đó.

 

Khi em nói đến chuyện nghe ở đâu là có ý :
Nhiều rạp hát, sân khấu ở VN xử lí âm học không tốt. Thiết bị âm thanh, người điều chỉnh âm thanh ít chuyên nghiệp nên âm thanh không thật. Thực ra, những điều em nói là lấy chuẩn âm thanh của nhạc cụ.
Ngoài ra, XH phát triển, xu hướng âm nhạc cũng phát triển phong phú nên thị hiếu âm thanh cũng nhiều thay đổi. Chẳng ai cấm người khác thích nghe âm nhạc do các thiết bị điện tử gây các hiệu ứng âm thanh mới cả.

 

Chà chà ! Bác Via hỏi cách nghe 1 dàn máy như thế nào để biết hay dở, tốt xấu mà các bác lại dẫn bác ấy tới nơi biểu diễn nhạc sống, tới nhà hát, đọc sách về âm nhạc ... thì bác Via sẽ rút ra điều gỉ nhỉ :cry: . Bác nhà báo nào viết Bass lừ lừ như quả bóng chắc vừa mới xem xong phim "Đội bóng Thiếu lâm" rồi.

 

Đố các bác Giáo sư, Tiến sĩ, Thạc sĩ ....kỹ sư Xây dựng giỏi nhất ở Việt nam thi dời nhà với Ông " Thần đèn" Nguyễn Cẩm Lũy :roll:, ông Lũy này chưa có bằng TN trường Xây dựng nào hết nhưng thấy báo chí nói là có nhiều bằng khen cho việc di dời Đình, chùa...

 

bác ơi, khi nghe có phải chọn cây đàn tốt để biết sự chính xác của âm thanh, hay nghe dần từ loại đàn thường rồi dần dần lên loại đàn tốt cao cấp hơn để luyện tai ???
mong bác chỉ dẫn thêm.

 

Hiển nhiên là bác phải nghe cây đàn tốt hơn thì mới biết cây mình nghe trước đây nó dở, vì vậy lâu lâu phải nghe các cây đàn tốt hơn nữa. Cái này còn được anh em Audio gọi bằng " Nâng cấp". Từ này dùng trong mọi lãnh vực Nghe-Nhìn đều thấy đúng.

 

Cái topic của bác Không-Xài-Via này hay quá.

Nếu phải em, em ứ mất thời gian luyện tai chi cho mệt. Luyện không khéo lại tẩu, cứ đụng bộ dàn nào cũng săm soi xem nó có lỗi gì không, nó tiến-lùi, nông-sâu, cao-thấp, trong-đục... mà chẳng nhớ mình vừa được nghe cái gì thì chít :- )))

Còn nếu nhứt định luyện thẩm âm để... bắt nọn các bộ dàn thì theo em chẳng có gì hơn là ra nhà hát mà nghe. Nghe nhiều, nghe riết, nghe đến lúc nào thấm cái âm nhạc thực sự vào trong người - lấy cái đó làm tham chiếu thì hay hơn là lấy một hệ thống âm thanh nào đó để tham chiếu. Xong. Về bắt nọn được hết các bộ hi-end sai - méo - nịnh nọt chỗ nào, nhưng phải chấp nhận nó như một đặc tính thiết yếu của các hãng audio để tạo phong cách đặc trưng mà bán hàng.

Nhưng để làm gì??? Trừ khi em có ý định kinh doanh hay sản xuất đồ audio thì mới mất công đến vậy. Không thì cứ thả đĩa vào khay, nói "chơi bài số xxx" (em dùng remote sinh học), tắt đèn, vểnh râu nghe nhạc. Over. :- )))

PS: Cũng có trường hợp lờ mờ gu của mình, cần phải luyện để biết đích thực mình thích cái gì và bộ dàn ấy có phù hợp với sở thích của mình hay không. Cái này thì luyện tai cũng useful.

@ Bác Cai Thắng: Bác ngồi vào đâu của dàn nhạc thì ngồi, nhưng đừng ngồi lên đùi cô cello xinh xinh tóc xù của dàn nhạc giao hưởng VN nhé, không lại đụng hàng với ông Kogan thì bỏ xừ :- )))

 

@Patriot:
Topic của bác Via là thẩm âm. Thẩm âm thì lấy theo cái gì làm chuẩn ? lấy âm thanh của nhạc cụ là 1 trong những việc nên đề cập đến vì nhạc mà các dàn máy phát ra THƯỜNG là do các nhạc cụ tấu! Chẳng lẽ đem 1 bộ dàn máy nào ra mà tham chiếu à ? Bộ dàn của hãng nào , ai có thể làm điều đó ?
Nguyễn Cẩm Lũy chỉ là 1 VD đơn lẻ. Nó không thể đem ra mà kết luận rằng : KHông cần qua trường lớp cũng có chuyên môn! Mà chỉ có thể nói rằng "cũng có những người" không qua trường lớp vẫn có tay nghề.
Do vậy, ở VN hay thế giới đều cần có trường học!
bác Quang lan: chỉ cần khi bác nghe 2 cây đàn (cùng loại) mà bác nhận ra được sự khác nhau về âm thânh của 2 cây đàn đó chính là bác biết thẩm âm. Bác nên nghe cây đàn chất lượng tốt thì mới so sánh với âm thanh của dàn máy được . Vì: những bản nhạc được thu âm THƯỜNG dùng nhạc cụ tốt !

 

TRong lúc rảnh rỗi, chuyện chơi cho vui:
Bác Patriot thích nêu VD thì tôi không thiếu. Tuy nhiên, kết luận thì nên cẩn thận:
Bill Gate: không tốt nghiệp ĐH nào nhưng vẫn rất thành công trong sự nghiệp, giàu nhất thế giới. Nhưng khi sang VN vẫn khuyên SV cố gắng mà học vì cách thành đạt như ông ta không phải là nhiều.
Larry Adler: 1 huyền thoại chơi Hamonica. Bị đuổi khỏi trường nhạc, nhưng sau này vừa sáng tác, vừa biểu diễn và trở thành huyền thoại về Hamonica. Chơi cả classic, jazz...
Tadao Ando: KTS, tự học, đi tìm hiểu KT , không qua trường lớp. Nhưng đạt được nhiều giải thưởng quốc tế, có rất nhiều CT nổi tiếng TG như : Đền thờ nước, nhà triển lãm Nhật Bản ở Sevilla, Đền thờ KOmyo,Bảo tàng nghệ thuật hiện đại Fort Worth ở Texas...
Nhưng chẳng thể kết luận rằng " không học hơn có học"!
VD như em , em học nhạc và chơi nhạc khoảng 25 năm, em có ĐK tiếp xúc với các loại nhạc cụ , được nghe nhạc sống nhiều hơn những người không học nhạc.Nhưng KHÔNG kết luận được rằng " tai em thính hơn tai các bác" mà chỉ nói được rằng em dễ so sánh âm thanh nhạc cụ hơn các bác CHƯA từng nghe hoặc mới nghe đôi ba lần. Dễ hơn nhiều hay ít thì tùy bác nào nghĩ sao thì nghĩ!
Có 1 câu thế này :" Thiên tài là tích lũy của tài năng. Chỉ có 1% là bẩm sinh còn 99% là mồ hôi và nước mắt."

 

Cách đơn giản tự kiểm tra tai mình mà không phải đi đâu( hình như có bác đã post, em nói kĩ hơn tẹo)
-Trước hết, các bác mua vài CT đĩa xịn, thu có âm hình mà nhiều người nghe đều nhận ra( không thiếu đâu )
- Nghe nhóm từ 2,3,4,5 ( nên nghe nhạc jazz vì dễ kiếm CD và dễ phân biệt vị trí) Vd : Duo Duke Ellington và Ray Brown ( 2 người chơi) Trio Bill Evan ( 3 người chơi)....hay như đĩa LP The Beatles có nhiều đoạn từng nhạc cụ vào, các bác có thể nhận ra khá dễ khi tay trống gõ vài cái bên trái, thằng bass từng tưng vài cái bên phải rồi thằng lead và hát ở giữa( chỉ VD thôi, chứ em không nhớ bản nào đâu, nghe lại mới chỉ ra cụ thể được). Nghe jazz có cái hay là thường có đoạn feeling của từng nhạc cụ, khá dễ để nhận ra thằng nào đứng đâu.
-Thỉnh thoảng, trong lúc hòa tấu,thử tập trung vào 1 nhạc cụ, cố không để thằng khác làm nhiễu tai.
- Sau này, khi tai nghe quen dần, nghe thử dàn nhạc GH :lol:
gặp kiểu dàn nhạc có âm hình truyền thống, nhận ra được : Bên phải có dàn bass, cello, viola. Bên trái có dàn violin 1 đi giai điệu, violin 2 chạy xen kẽ. Phía dưới xa xa có thằng trống định âm làm bùm 1 cái: to nhưng hơi chậm. Thằng Triangle leng keng lên vài cái. Lát thấy lũ trompet toe toe , đứa cor be be bên trái, fagote òm òm bên phải. Ở giữa có thằng oboe toe toe, cái flute toét toét, piccolo tét tét, anh clar le le... Trời ơi, nàng Harp lảnh lót xen vào( thường thì cạnh đám violin đông đông) thế là ... rồi đấy !
PS: cẩn thận không có bác bới móc: không phải cái đĩa nào cũng có âm hình rõ ràng đâu!

 

Trước hết em xin cảm ơn các bác thật nhiều, chỉ với 1 câu hỏi nhỏ của em mà các bác trả lời nhiệt tình như thế này hỏi sao em không nghiện VNAV cơ chứ ?

Đọc xong loạt bài trên em cũng thủng ra được nhiều điều, vậy via em xin tiếp tục thỉnh giáo các bác như sau :

Để luyện nghe thẩm âm nhằm đánh giá 1 bộ dàn một cách vô tư mà không bị các yếu tố Gu nghe làm ảnh hưởng, nên chăng chúng ta lấy ý kiến số đông hoặc tổng hợp từ các bác chuyên gia nghe nhạc... để phát hành ra 1 bộ CD tham chiếu có ghi rõ các điểm chính cần lưu ý. VD như : Bài 1, phút thứ 2 có tiếng gõ Xanhban chếch trên vai trái 45 độ, bài 2 nhạc sĩ violon ngồi trước cây dương cầm đặt ở góc phải... bài 3 phút thứ 6, tiếng mưa rơi bộp ngang tai rồi mất hẳn... Bởi em nghĩ, trước khi khẳng định bộ dàn hay hay dở, ta cần xác định bộ dàn có tái tạo âm nhạc đúng hay không đã.

Chứ các bộ CD reference/demo của các hãng như các bác đề cập ở trên em đều có cả nhưng không sao biết được bộ dàn của mình đã đúng chưa ?

Xin mời các bác tiếp tục. Chúc cuối tuân vui vẻ.

 

Em sắp bận rồi nên không thể đi sâu hơn, vì nói dai, dài thành dại mà mình thì không nhiều thời gian để trả lời. Em chỉ có 1 nhận xét là qua những ae em được gặp trên diễn đàn, phần nhiều đều nghe OK và đủ để thẩm âm dần dần theo như em đã trình bày( đây chỉ là ý kiến cá nhân). Có 1 việc rất nên là có vài cái đĩa chính hãng( hơi đắt nhưng sắt ra miếng) rất sẵn ở CD shop, Thehung audio,HùngNhaTrang Audio, Atlantic shop. Kết hợp với dây dợ của bác Dũng audio, máy móc rẻ tiền của Trung Audio đều thể hiện được âm hình!
Xin hết và cũng chúc các bác vui!

 

cảm ơn bác đã chỉ dẫn !

cả hôm nay trốn nhiệm vụ đưa vợ con đi chơi để đi luyện tai, sang nhà anh bạn có cây ghita cũ để nghe. có vẻ tai cũng khá lên 1 chút rồi, chắc còn phải luyện thêm vài buổi ghita nữa rồi chuyển sang nhạc cụ khác.

chiều về lấy mấy đĩa ghita để nghe liền mấy tiếng, nhưng không hiểu tại sao lại thấy hay & phê hơn nghe trực tiếp ở nhà anh bạn. ?? tại ghita của anh bạn cũ quá, còn các hãng dùng đàn tốt để thu âm (như bác nói) - hay bộ dàn ở nhà tái tạo thiếu trung thực nhỉ (gọi là nịnh tai). đang phân vân quá, nếu tại bộ dàn thì phải đổi rồi :cry:

các bác chỉ dẫn thêm với ! :roll:

 

Chủ đề rất hay, nhiều bác phân tích hay quá, em chỉ chọc vào xì pam tý. Quan điểm của em là sẽ không cố gắng luyện tai thẩm âm vì khi luyện mà trình độ lên nhanh là nhọc lắm, lại lao vào vòng xoáy thay đồ. Em chỉ mong là trình độ thẩm âm lên càng chậm càng tốt, giậm chân tại chỗ là nhất

 

he he . cho quậy chút xíu . em trần thuật lại nguyên văn cũa 1 tay chơi ..
âm thanh stereo là âm thanh nổi , là âm thanh đa chiều ...
đa chiều có tối thiểu là 3 chiều
chiều đứng ...treble trên , bass dưới... nếu o phãi , kiểm tra lại cặp loa
chiều ngang ...mid nghe giữa 2 loa , nếu o phãi ,kiểm tra lại nút balance
chiều dọc ...ca sĩ đứng trước , dàn nhạc chơi phía sau. nếu không phãi , cắm lộn cực đỏ ,đen trong đấu nối . bi kịch hơn , âm ly với loa cóc có hợp rồi

chiều đứng tốt , chiều ngang tốt ...chưa chắc có chiều dọc
chiều dọc nếu có thì khỏi lo mấy cái chiều kia nữa
chiều dọc tốt , có nghĩa là cái loa nó chịu cái âm ly kia rồi
chiều dọc tốt thì nghe có hay chưa ? ... chưa chắc
chiều dọc không có thì đòi hỏi âm thanh ấm áp mượt mà ? có mà nằm mơ đi
vậy có đủ âm thanh nổi thì dàn máy cũa ta có thể xem như có âm thanh đúng rồi ...còn muốn hay thì có cả 1 biển trời trước mắt
đây là vấn đề cơ bản để nghe nhanh 1 dàn máy , nếu không thể hiện tốt âm thanh nổi như thế thì thôi , không bàn tới cái khác nữa ... :lol:

xin xác nhận là không có chuyện nghe được sự trung thực về âm chất đâu nhé . đi kiếm âm chất hoài thì sẻ đổi máy với tốc độ 100km/g:lol:
xong ! có đủ âm thanh nổi ( stereo ) nhưng sao vẩn thấy khó chịu quá ... làm ơn đi kiếm cái cd ngon ngon chút coi , tự nhiên thấy dể chịu liền , tiếng dày lên hẳn , người lớn hẳn ... hàng dọc đã được nâng cấp , đã có sự kiểm soát tốt rồi
nhưng mà về tổng thể vẩn còn cái gì đó hơi lộn xộn . đứng , ngang, dọc bơi tứ tung !? không được rỏ nét lắm , có nghĩa là không tách bạch ....mà có tách bạch nhưng cộc muốn chết... cái preampli xí muội quá rồi còn gì
nữa
một thứ âm thanh mềm mại , uyển chuyển , rỏ ràng , chi tiết , ấm cúng hay chi chi đó là thứ âm thanh gì vậy ? xin thưa, đó là AUDIO HOME , âm thanh cũa gia đình ... không cần ồn ào với sống động lắm chi cho mệt
muốn âm thanh nổi tốt thì dàn máy phãi hài hòa , muốn nhạc tính tốt thì ... hàng dọc thật chuẩn , muốn cho thật chuẩn thì thiết bị càng phãi thật ngon , muốn cho thật ngon thì chắc chắn những chi tiết , linh kiện điện tử cấu thành dàn máy phãi good ( nhản hiệu chỉ mang tính tương đối, vì có hiệu rất nổi tiếng nhưng ráp toàn đồ ..chua không :lol: )
sự hài hòa trong audio là sự kết hợp tài tình , đôi khi là sự may mắn trong phối ghép sao cho 3 cái thứ gọi là đứng, ngang& dọc lung linh và huyền ảo . đó là về mặt kỉ thuật. về nghệ thật sẻ nghe thấy rất ...feeling dù cóc có biết mô tê chi ráo cái này thì chị em phụ nữ thẩm âm rất tốt

kết luận:
nghe chói gắt quá ... không có hàng dọc
nghe mỏng quá ... nguồn phát quá chuột. đổi đi
nghe đơn điệu quá ....hàng dọc mỏng lét
nghe ồm quá , hàng dọc bị dội tứ tung
nghe căng quá . cái này tùy gu ... công suất lớn quá
nghe ồn quá ... đấu lộn phase
nghe như bị đâm vào tai ...điểm ngọt bị sai . ngồi lui xa ra nữa coi
nghe thấy bí bí ... phối ghép sai , kiếm âm li khác đi
nghe rất ấn tượng về dải cao ... cố lắm thì khoảng nữa tiếng tắt máy đi ngủ
nghe rất ấn tượng về dải thấp ... bà gia sẻ bắt tắt máy đi ngủ
nghe thấy ấm quá ... giống như khái niệm ...mù mờ quá . loa chất lượng thấp
nghe thấy hay quá .. cũng mù mờ nốt , tuần sau hết hay
............
..........
thế nào là âm thanh trung thực
âm chất biết được chết liền
âm hình thì có thể , tương đối cũng là thành công rồi

muốn tiến lên hi-end , đó là sự kết hợp tuyệt với giữa dàn máy và tư duy audio cũa người nghe
nhưng nếu không có 1 cái phòng nghe lý tưởng .... hi-end còn ...xa lắm
không có phòng nghe tốt , tiếng nền đi đâu mất hết trọi .. nghe thấy lạnh tanh , thiếu tình , thiếu lý ... cải tạo đơn giản nhất là thay đổi dây dẩn ( xuống cấp ) sao cho đè cái hàng đứng xuống thấp hơn nữa , chứ không như phãi đè cái mid mới đúng , mà muốn đè mid xuống thì phãi đổi cd bự hơn ...phê tiền chết
còn nữa , nhưng em quên rồi
em lượn đây . ra tiệm kiếm ăn đã

 

Em thì lại nghĩ ngược lại cơ bác ạ, trình độ càng lên nhanh thì càng tốt chứ sao hả bác ? thậm chí đến độ cao thủ em nghĩ nghe MP3 cũng phê cơ. Vài lời dại dột không khéo các bác lại mắng em chết.

 

Anh Dũng ơi,
thiếu chiều xéo nữa, hì hì.
Vui nghe anh

 

Bác Dũng viết bài hay quá, đúng là khẩu khí của tay chơi có bản lĩnh.

Em thích nhất câu : "nghe thấy hay quá .. cũng mù mờ nốt , tuần sau hết hay "

Xin cảm ơn, chúc các bác đầu tuần vui vẻ.

 

Bác Via. đi khám tai chưa ?

 

Chủ đề này đang nói về luyện tai. Nếu xét về luyện thì sau một thời gian sẽ hình thành đẳng cấp tai, nhưng chưa thấy ai được cấp bằng, hoặc phong đai.
Chỉ thấy các bác tự phong: Tai Trâu, Tai Bò, Tai To, Tai Voi, Tai Vàng, Tai Đồng Mạ Bạc, Tai Chì. Hẳn là khi tự phong, các bác cũng tự xét theo những tiêu chí nhất định để xếp loại. Vậy ai tự xếp loại rồi, mời đưa tiêu chí lên để anh em tham khảo. Vì nếu không có tiêu chí, thì có thể xếp loại nhầm Tai Trâu thành Tai Bò chẳng hạn...
Riêng em tự phong là Tai Heo, vì xét trên tiêu chí là thích tiếng Violon, nếu Violon mà kêu eng éng như heo kêu là em nhận ra ngay
Tiếp tục mời bác Tai Trâu có ý kiến...

 

Tai heo mần được nhiều món nhậu ngon lắm đó

 

Em biết có một bác tự phong là Tai Bò cơ !
Bác này người HP, bạn của bác ClassA.. Hí Hí ...!

 

Bác Dũng audio quậy vui quá, em muốn quậy với bác đấy :lol:
Em: Xác nhận có chuyện nghe được sự trung thực về chất âm- bằng tai của em! Nhưng cần hiểu đúng vấn đề.
VD :khi thu âm 1 ca sĩ hát, thanh quản đẩy luồng hơi qua vòm họng là rung màng micro...v.v...qua 1 loạt dụng cụ thu, ghi, chỉnh. Đến khi nguơi nghe mua 1 CD chẳng hạn về, đương nhiên không còn là cái luồng hơi của ca sĩ bay ra từ cái CD ấy nữa. Nhưng, có thiết bị làm giả cái âm thanh của ca sĩ ấy gần giống nhất thì người nghe sẽ chấp nhận dàn âm thanh đó là trung thực nhất. Những người hay nghe nhạc sống,biết tên các nhạc cụ, khi nghe lại trên dàn máy sẽ nhận ra được đâu là nhạc cụ gì.
Khi bác nghe tiếng piano trên Keyboard thì dù là hãng thường như Yamaha hay các hãng Roland, Corg bác cũng có thể nhận ra được : đó là không trung thực( so với đàn piano)
-Nhạc tính nói chung, hay nhạc tính của bộ dàn thôi cũng gồm nhiều yếu tố và rất phong phú,l không chỉ là " chiều dọc". " Chiều dọc chỉ là 1 chiều của âm hình.
-KHông biết mô tê thì sẽ không thấy phê đâu bác, dù dàn máy của bác phối giỏi cỡ nào. Bác thử cho bác gái nghe mấy cái Giao hưởng của Mahler hay Schonberg xem (em xui bậy đấy, vì dân học nhạc chuyên nghiệp mà không chịu tu bổ kiến thức thì cũng nhức đầu như thường.)
PS:Tiện đây bác cho em xin giá cái đồng hồ thủy tinh nhỏ bác nhé. Em rất muốn mua 1 cái gì đó chỗ bác.

 

E đạt tới tầm vô vi rồi các bác ạ :lol: không cần luyện tai nữa

...em nghe gió còn thấy hay nữa là