Chào các bác! Dạo này em tập tọe làm phân tần, thấy có mấy thứ hay ho, nên em lập topic này để khoe với các bác. Mong là sẽ giúp ích được cho các bác, chưa hài lòng về cặp loa của mình, mà đầu tư loa mới xịn hơn lại chưa đủ xèng :? . Trong quá trình làm việc, nếu làm thêm phân tần mới cho các loại loa khác, em sẽ post lên đây, chắc có lẽ ai đó sẽ cần 8) . Nếu các bác đã Vọc được bộ phân tần cho loại loa nào mà cảm thấy hay, mong rằng cũng sẽ chia sẻ lên đây cho mọi người tham khảo, giúp cho những anh em đã lên tai, mà tiền thì lên không kịp... :mrgreen: Bác nào ở loanh quanh Hà nội, có cặp loa mà chưa hài lòng về bộ phân tần của nó, thì tranh thủ mang qua em, em nghiên cứu phát. Trước là các bác có loa nghe hay hơn , sau là em có được thêm tư liệu để viết bài phục vụ cho các bác ở xa nhé! Em đặt vấn đề làm phân tần mới chứ không phải modify lại phân tần cũ vì lý do: - Làm luôn bộ phân tần mới, giữ nguyên bộ cũ, mai này có cần bán loa, mà người mua cứ đòi phải zin, thì ta trả lại phân tần cũ khỏi mất giá :mrgreen: - Việc nâng cấp phân tần mà thay các linh kiện tốt hơn, cùng trị số và kiểu mạch với phân tần cũ, theo em là không triệt để. Giống như việc chơi cây thế Bonsai, nếu chỉ bón thêm chất, chăm tỉa tót thì chỉ làm cái thế đó đẹp lên, chỉnh chu hơn, còn những cái lỗi ở thế đó thì không khắc phục được, như vậy việc đó chỉ làm phần ngọn, không giải quyết tận gốc được vấn đề. Làm hẳn cái mới, chọn điểm cắt thích hợp hơn sẽ triệt để, cặp loa sau khi phân tần lại cho âm thanh khác rất nhiều, có thể nói là hay hơn hẳn, phân biệt ngay sau vài khúc nhạc, chứ không cần phải ngồi nghe đi nghe lại rồi gật gù...À có hay hơn tý. Vì thế em không đặt nặng vấn đề chọn linh kiện xịn, cái đó tùy điều kiện và giá trị cặp loa mà đầu tư, tránh lãng phí. Khi em làm chỉ dùng những linh kiện trung bình để thử nghiệm.
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Trước hết về phương pháp làm việc: Các thông số, đồ thị em post lên đây đều là kết quả đo trực tiếp bằng micro trước loa kết hợp với nghe thử so sánh giữa một loa nguyên bản, và một loa sau khi thay phân tần. Em dốt về lý thuyết, nên có những vấn đề em không giải thích được một cách khoa học, hi vọng bác nào hiểu được thì giúp em vụ lý thuyết nhé! Em mở đầu bằng cặp loa KEF Q55, đây là cặp loa đến từ UK. Mặc dù xuất xứ khá sang chảnh, nhưng cặp loa này là loa...bình dân, giá hàng bãi ở Việt Nam chỉ khoảng 5-7 triệu/cặp. Cảm nhận ban đầu là cặp loa được thiết kế khá gọn gàng, vỏ thùng chắc chắn. Khi nghe thử em cảm nhận âm thanh của cặp loa nguyên bản như sau: Tổng thể âm thanh khá ồn, rối, âm thanh của các nhạc cụ không đươc rõ nét. Dải Bass khá lùng bùng, không sâu, khó cảm nhận được chuyển động dải trầm khi nghe nhạc có dùng Contrabass. Dải cao cũng chói, ồn, đặc biệt là tiếng chép miệng, lấy hơi của ca sỹ rất chói, nghe như tiếng sì sì...em bé đi tè :lol: , khi mở âm lượng lớn thì trebl vỡ, rè. Nghe vocal tiếng ca sỹ mỏng, chói... Tiến hành đo dải tần đáp ứng của loa, và đo riêng dải Bass và dải Trebl (loa này có hai bộ cọc loa riêng cho dải bass và trebl) đươc đồ thị như sau: Đồ thị đáp ứng tần số loa Kef Q55 Đồ thị đáp ứng tần số riêng Bass - Trebl Đường xanh nhạt là của loa bass, xanh đậm của loa trebl, còn đường đỏ là đường tổng hợp của loa Kef Q55. Nhìn vào đồ thị trên có thể giải thích một số vấn đề đối với loa này. Tổng thể biên độ dao động về độ nhậy của loa lớn (thường các loa tốt người ta ghi ví dụ sensitivity 90dB -+3dB), ở đây khoảng biến động chắc tầm trên chục dB . Khoảng dải tần từ 60-200Hz có điểm lồi rất lớn, điều này giải thích hiện tượng khi nghe giọng nam trầm cứ ồm ồm. Bộ phân tần nguyên gốc không được tốt, nên khoảng giao thoa giữa loa bass và trebl rất lớn, gây hiện tượng âm thanh ồn, rối (giống như một câu hát, mà hát đơn ca thì nghe rất nét, nhưng khi hát song ca thì kiểu gì cũng có vênh nhau). Loa trebl được cắt quá thấp (khoảng 1khz) nên khi nghe với âm lượng lớn thì công suất tại 1khz vần khá lớn lọt vào loa trebl nên dễ phát ra tiếng rè... Em sẽ mổ sâu hơn đề hiểu rõ những hạn chế của loại loa này vào ngay mai , em đi ngủ đã...
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Em chiến tiếp. Cởi bỏ phân tần cũ của loa Kef Q55 Dòng loa này có 3 driver (củ loa). loa bass 16cm màu đen phía dưới (LF2), trên là loa đồng trục bass 16cm (LF1) trebl ở giữa (HF). Ngắt các dây từ các loa con ra khỏi bộ phân tần, và tiến hành đo dải tần đáp ứng của 3 loa con trên, để thấy được khả năng độc lập của từng cái. Trên đây đường màu xanh là của loa bass dưới, màu đen là của loa bass trên, còn màu đỏ là của loa trebl. Như vậy là hai loa bass này có khoảng tần số đáp ứng là ngang nhau, ví như hai ca sỹ có giọng hát cùng âm vực, tuy nhiên chất giọng khác nhau khá nhiều, thế nên nếu để hai anh cùng song ca thì cũng đau đầu (ồn, rối không mong muốn). Ngoài ra có thể thấy chỉ cần đường màu xanh, và màu đỏ, tức là loa bass dưới và loa trebl là đủ dải tần cho loa hoạt động, cái loa bass trên vừa xấu, vừa thừa...chả nhẽ loại bỏ nó ra thì vô duyên thật :? Đây là sơ đồ mạch phân tần nguyên gốc của Kef Q55 Theo sơ đồ trên thì đúng là hai loa bass 16cm gần như đấu song song thật, loa bass dưới được cắt sâu hơn một chút nhờ cuộn cảm L2 1.38mH. Nhưng nói chung là hai anh này vẫn song ca, nên loa này nghe ồn là có thể hiểu rồi. Loa trebl được cặt bằng tụ C2 8uF là khá lớn, trị số này thường chỉ dùng khi cắt cho loa Mid trong loại loa 3 way. Thế nên loa trebl vẫn bị lọt tần số thấp khoảng 1khz vào, nên khi nghe âm lượng lớn thì loa trebl không chịu được, rè là đương nhiên. Em đã trình bày xong những khuyết điểm của dòng loa Kef Q55. Bài tiếp em sẽ trình bày hoạt động của các driver trong bộ phân tần mới, cùng sơ đồ mạch phân tần mới để các bác sử dụng nếu cần.
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Em viết tiếp... Trở lại bản đồ thị đáp ứng tần số của từng loa con. Như trên em đã nhận xét, chỉ cần dùng cái loa bass dưới và loa trebl là đã đủ dải tần cho loa hoạt động, thêm cái loa bass trên chỉ thêm rối. Và chọn điểm cắt tần khoảng 7khz cho đỡ tốn linh kiện. Cái loa bass trên chỉ cho chạy chút ở dải trebl cho đỡ vô duyên. Như vậy sẽ làm phân tần hai đường tiếng, dải bass cho loa dưới, còn cả cụm loa đồng trục phía trên chơi dải trebl. Đây là bộ phân tần mới. Sau khi phân tần mới, so sánh với phân tần cũ như sau. Đối với dải bass Đường xanh là đường đáp ứng dải bass ở bộ phân tần cũ, đường đỏ là theo phân tần mới. Có thể thấy đường đỏ được cắt gọn ngay ở khoảng 7khz, sau đó dốc đứng xuống luôn, không như đường xanh kéo dài từ 2khz rồi thoai thoải đến 10khz. Đối với dải trebl. đường xanh là theo phân tần cũ, đường đỏ là theo phân tần mới. Trebl mới được cắt gọn tại khoảng 7-8khz, nên không còn lo bị lọt dải trung vào loa trebl gây rè khi nghe to nữa. Và tổng hợp của các dải khi dùng bộ phân tần mới. Điểm giao cắt của loa bass và trebl gọn gàng ở khoảng 7.5khz, nên sẽ giảm thiểu được độ ồn do chồng lấn dải tần giữa các loa.Đường đỏ chính là đáp tần mới của loa. Và so sánh đồ thị đáp tần của loa nguyên bản và loa làm lại phân tần. Đường màu đỏ là theo bộ phân tần mới, có thể thấy biên độ thay đổi độ nhạy của loa trong khoảng từ 20hz-20khz đã giảm đi nhiều, thế nên dải trebl và trung cũng cân bằng hơn, bass cũng được cải thiện. Còn đồ thị dải tần của nó vẫn biến động lớn như thế là do chất loa và kiểu thùng...chả nhẽ làm lại luôn cả thùng :mrgreen: . Thôi em nghĩ làm thế là quá đủ cho cặp loa này rồi, nếu đóng thùng mới thì có nhiều lựa chọn driver mới chất hơn nhiều... Cảm nhận nghe nhạc sau khi dùng phân tần mới. Nói chung là khác nhiều lắm, mọi nhạc cụ rõ ràng tách bạch hơn, chuyển động của dải bass khi nghe contrabass rất rõ bủm bùm bum. Giọng hát cũng rõ ràng, không bị dính với dàn nhạc, có độ dày và mượt hơn nhiều. Dải trebl không còn bị sì sì kiểu xi tè em bé nữa, mở âm lượng lớn cũng không còn bị rè...
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Em post luôn các mạch phân tần mới. Linh kiện thông số bé nên gọn gàng và kinh tế. Sau đó tháo loa bass dưới ra và gắn phân tần vào Hai cọc loa đấu vào bộ phân tần cũ được tháo mối hàn để đấu vào bộ phân tần mới. Kết quả thì như trên em đã trình bày. Bác nào muốn dùng linh kiện gấu hơn thì tùy. Em dùng tụ ero mua ở sieuthiav, cuộn cảm em tự quấn lấy. Trên đây em đã trình bày hết quá trình làm lại phân tần cho cặp loa Kef Q55, bài đầu hơi dài vì em viết cả phương pháp làm việc để các bác dễ theo dõi. Những loa khác em sẽ trình bày gọn hơn, đi sâu vào so sánh sự khác biệt sau khi làm mới, bản vẽ mạch phân tần cũ và mới. Nếu các bác có hứng thú với chủ đề này em sẽ viết tiếp, để đa dạng em cần các bác gửi đến nhiều model loa hơn nữa để thử nghiệm cho ra mạch mới. Cảm ơn các bác!
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ xin hỏi bác đo đáp tần của từng loa (bass, trebl) như thế nào ạ (bằng công cụ hay phần mềm)?
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Từ đầu em đã viết, kết quả các bảng đồ thị là em đo trực tiếp bằng micro trước loa, tất nhiên là dùng phần mềm để phát và thu tín hiệu. Chứ không phải lấy thông số từ củ loa hay nhà sản xuất để đưa vào tính toán điểm cắt ah.
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Nhìn đáp tuyết thì nên đẩy tần số cắt lên trên 2 kHz, có thể tăng bậc cắt cho loa tweter, còn loa bass cần đặt bộ lọc notch ở tần số 120Hz với suy độ suy giảm cỡ 3- 5 dB đoạn này cường độ tín hiệu được tăng lên gấp đôi.
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Đây là cảm nhận của bác chủ loa https://m.facebook.com/groups/166324676863107?view=permalink&id=698659876962915
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Vâng bác, em thích cắt tầm 3-4khz, nhưng cái loa này trebl cũng kém, cắt trên cao cho đỡ tốn tụ, cảm ah.
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Hình như chủ đề này của em viết nhạt quá, chả thấy bác nào comment hay liên hệ để thay phân tần cho các model loa khác. Em toàn làm loa mới, nên chưa có thêm cặp loa cũ thông dụng nào để thay phân tần và post cho các bác xem mạch phân tần mới nữa... :cry: :cry: :cry:
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Bạn đã có công mày mò nghiên cứu nhưng chắc chưa gặp đúng người cần quan tâm thôi. Mong rằng công lao của bạn sẽ được đền đáp. Cho hỏi địa chỉ và sdt của bạn có thể bị coi được không để mong có dịp sẽ được giao lưu cùng bạn. Cám ơn....
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Bác nào có những model loa thông dụng ở VN, có thể mang qua cho em nâng cấp, để em xin ít tư liệu không ah? :roll:
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Bác cho hỏi loa toàn dải, em muốn cắt bỏ tần số thấp (bass) thì chi phí thế nào? Em ở hcm, đang tìm người làm cái này, kiểu gắn giữa loa và amply, khi không muốn loa 2.0 phát bass thì gắn vào, cần bass thì tháo ra (làm mấy đầu cắm cho dây loa ra vào)
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Đơn giản nhất là bác cần gắn nối tiếp với củ loa một con tụ điện không phân cực. Ví dụ nếu bác muốn cắt từ tần số 100 Hz (giảm xuống 3dB) thì cần dùng tụ 200 uF.
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Cảm ơn bác DanielTran, em cũng tham khảo thấy 3 củ loa toàn dải, cứ giữa mỗi củ loa mắc nối tiếp là có 1 cái tụ, em đoán là phân tần bằng tụ được mà không rõ trị số bao nhiêu.
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Bác tham khảo bảng sau Nếu dùng mỗi một con tụ mắc nối tiếp thì theo hình trước (6dB), gọi là phân tần bậc 1. Cách này làm giảm dải bass đi vào loa, tuy nhiên đường suy hao thoải, Ví dụ loa của bác bình thường tần số đáp ứng 100hz-20khz (độ nhậy 90dB, -+3dB), 8Ohm, bác muốn cắt bỏ phần dưới 5khz, sẽ dùng nối tiếp một con tụ 3.9uF. Tuy nhiên khi đó dải tần của loa sẽ thoai thoải từ 100hz đến 5khz ( độ nhậy đoạn này sẽ dưới 90dB, đoạn gần 100hz sẽ thấp hơn 90dB khá nhiều(tiếng nhỏ đi), còn đoạn gần 5khz sẽ vẫn gần 90dB(không thay đổi mấy)). Để dễ hiểu, ví dụ khi bác muốn cắt loại bỏ hết giọng người trên loa trebl bạn đấu nối tiếp loa đó một cái tụ, thì khi nghe bạn sẽ thấy giọng người bé đi, tuy nhiên mở âm lượng lớn vẫn nghe thấy giọng người. Nếu muốn loại bỏ triệt để hơn dải bass, bác phải cắt dốc hơn, thì bác tham khảo hình sau (12dB), gọi là phân tần bậc 2, dùng thêm một cuộn cảm nối tiếp từ cọc loa (sau tụ) xuống mát. Cuộn cảm này có tác dụng dập các tần số thấp xuống mass, chỉ trừ lại tần số cao (như mong muốn) đi vào loa. Ví dụ, theo như trường hợp trên cắt tại 5khz, bác sẽ nối tiếp một con tụ 2,8uf, và một cuộn cảm song song với loa là 0.36mH. Khi đó đoạn tần số gần 100hz sẽ gần như mất hẳn, kể cả bác vặn to volume, hay nói cách khác giọng người sẽ gần như bị loại hết kể cả khi vặn to. Tuy nhiên đó là làm theo lý thuyết chung, nên bác phải cân bằng tai xem nên cắt ở tần số nào. Ngoài ra để ý xem khi đó tiếng trebl và bass cái nào kêu to hơn để cân bằng độ nhậy, như vậy thì nghe âm thanh mới hài hòa. Trường hợp bác chỉ cắt tần, dù cắt gọn đến đâu mà không cân bằng về độ nhậy thì nghe vẫn chuối, trừ trường hợp may mắn sau khi cắt độ nhậy hai dải sẽ bằng nhau :mrgreen:
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Để cho dễ hình dung sự thay đổi, bác chịu khó ghi âm lại loa trước khi thay đổi phân tần và sau khi thay đổi phân tần với cùng dàn, cùng bản nhạc, tốt nhất nữa là cùng thời điểm trong ngày. Như vậy, tụi em sẽ cảm nhận trực quan hơn
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Okie bác, nhưng các bác phải đeo tai nghe mới thấy khác được, chứ nếu nghe qua loa laptop hay loa điện thoại thì loa xịn mấy thì cũng bằng loa...điện thoại thôi.
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Em thử giảm bass hết ga trên ampli 2.0, trừ được 6dB, em có cảm giác giảm kiểu này mid treb có vẻ có ảnh hưởng, nghe cảm khác hẹp hẹp (em mở loa sub thấy cảm giác khác hẳn, thoáng hơn, tắt cái thấy kỳ kỳ). Em có hỏi bác Hùng bên loa Việt Hùng, bác kêu có gì điện gặp, em làm gần chỗ bác đó nên thử nghiệm ở nhà xem có ổn không rồi đặt bác ấy làm kiểu cắt tần giống loa sub, có công tắc cắt hay không cắt, có chọn chỉnh cắt tần số thấp, vặn tới vặn lui, chỉ có giá là em chưa biết, nếu giá cao quá thì tạm chấp nhận tiếng bẹt bẹt (giảm nhỏ bass thì tiếng bẹt bẹt nhỏ theo). Chỗ em làm có đội điện tử, mấy cái này mấy ảnh làm được mà bữa giờ nhờ ảnh vệ sinh con ampli, thấy tháo từng nút nhấn ở con ampli, vệ sinh lớp oxy hóa (chân tiếp xúc đen thui, cạo xong sáng láng trở lại), chấm lại mối hàn, kiểm tra tụ, thấy cực công quá nên cũng ngại, chả trách ra mấy tiệm ở nhật tảo, không nhận. Em còn con pm 90 cần kiểm tra vệ sinh tổng thể mà thấy vậy đang tìm chỗ ngoài có nhận làm (nút selector mỗi lần chỉnh đổi cổng phải vặn lên chút rồi trả xuống mới ăn), mạch công suất 1 bên bị nứt, đã câu dây, chấm hàn, nghe lại bình thường, em nghe nó được 1 năm, chỉ có cái tuổi thọ nó còn được lâu không? Các bác biết chỗ nào có mạch công suất bên trái thay cho con pm 90 chỉ em? Em đi 2 chỗ rồi, cái nào làm nhanh thì nhận, cái nào cực công thì từ chối, mà còn nói sai bệnh ampli cốt cho mình từ bỏ ý định. Em vẫn nghe bình thường, đang tính mua chai deoxit xịt thử. Loa thì em thấy có hư hỏng gì cũng không lo lắm vì có Việt Hùng uy tín, chỉ có mỗi ampli là em chịu, chưa tìm được chỗ. Hỏi mấy topic kia ít người trả lời nên em nhiều lời ở topic này, mong các bác thông cảm. Cảm ơn bác DanielTran và bác vvxuan, các bác rất nhiệt tình. Em thử nghiệm bỏ tần số thấp vì đôi lúc cảm thấy loa sub đảm nhiệm bass tốt hơn các loa 2.0 ở thể loại nhạc mạnh (thể loại em nghe nhiều nhất) chỉ có tối em mới nghe nhạc nhẹ nhàng du dương vì vợ không chịu nổi nhạc mạnh, lúc đó thì cần bass hoà hợp với volume nhỏ, đã thử với bass 30cm của loa thùng, ngạc nhiên vì nó dập cũng dữ quá mà mình không biết, nghe nó được 1 năm mà không chú ý, rung cả phòng, xuống được khá sâu, có cái công suất loa ghi 80w nên em không dám chơi quá tay, đi tong loa lãng xẹt thì phiền)
Re: Làm mới phân tần cho loa cũ Em gợi ý cho bác là giao cho đội điện tử này, chi tiền cho người ta theo số giờ công bỏ ra. Kiếm được shop sửa điện tử làm cẩn thận như trên hơi bị khó đấy bác....
