Live sound và biện pháp chống feedback !

Kính thưa toàn thể các bác !
Chống feedback luôn là vấn đề được đăt ra , luôn được quan tâm nhiều khi thiết kế , sử dụng phòng thu , phòng nghe nhạc hoặc âm thanh sân khấu .
Với phòng nghe nhạc hi-end , ngoài việc sắm sửa 1 bộ âm thanh thật chiến đấu, thi các bác nhà ta cúng phải bỏ ra không ít thời gian để thiết kế phòng nghe sao cho thật hợp lý, . Mục đích là để phát huy tối đa khả năng triệt xung nhiễu kí sinh của phòng nghe, nhằm tận hưởng cảm giác âm thanh trung thực , hài hòa nhất phát ra từ bộ loa , từ cái CDP ,cái pre-power đắt tiền , và từ cả những bộ dây loa , dây inter khủng bố .---> thật khó khăn , mất nhiểu thời gian , công sức , tiền bạc , và kết quả thu được cũng đã cái lỗ tai
Với thiết kế cần nhiều kĩ thuật chuyên môn hơn , phòng nghe cho live sound đòi hỏi nhiều hơn 1 tí .Ngoài phần tiêu âm , tán âm , loại trừ cộng hưởng tần số riêng của phòng , ta phải loại trừ thêm 1 yếu tố nữa : sự cộng hưởng từ micro .
*** Nguyên nhân gây bệnh : nguồn âm --> micro --> thiết bị xử lý --> amply --> loa --> micro ... cứ thế tạo thành vòng luẩn quẩn ( loop tín hiệu )
*** Triệu chứng : cực kỳ khó chịu cho người sử dụng . Khi hệ thống đã bị cộng hưởng ( feedback , lat-xen ) thì đều gây hại cho tai và thiết bị ( overload ) ., mà hú hít nhiều quá có khi làm hỏng cả cái hay của chương trình ca nhạc , làm mất đi sự tập trung trong buổi thuyết trình . .. Về mặt lý thuyết thì hiện tượng có thể xảy ra trong toàn bộ dải tần số mà con người có thể nghe thấy được ( 20 ~ 20 KHz ) . Tuy nhiên trong thực tế , feedback thường xảy ra ở 1 vài dải tần thấp ( < 150 Hz )và trung cao ( từ 4 ~ 8 KHz ) , tuy nhiên cũng có nhiều trường hợp xảy ra ở dải tần khác , có thể bị trong một hoặc nhiều dải tần cùng 1 lúc .
*** Chẩn đoán : là do sự mất tuyến tính về đáp tuyến tần số của cả hệ thống âm thanh . Đáp tuyến tần số lý tưởng là 1 đường thẳng tắp như kẻ chỉ , nhưng thực tế sẽ là 1 đường thẳng có nhiều vết lồi lõm , có cả các điểm cộng hưởng nhọn . Và feedback xảy ra khi có sự trùng pha giữa các điểm nhọn này
*** Điều trị :
+ Với các hệ thống bố trí nhiều micro , hãy turn off những cái không sử dụng đến . Dùng automatic mixer để thực hiện công việc này 1 cách tự động.
+ Rút ngắn khoảng cách tối đa từ nguồn phát âm tới micro. tránh để micro đối diện trực tiếp với loa , bác nào muốn thay loa treble thì thi thoảng hãy gí micro vào loa thử xem :lol:
+ Bố trí thiết kế phòng nghe thật hợp lý , tránh âm cộng hưởng , âm phản xạ , tiêu âm , tán âm phải thật chuẩn . vật liệu chế tạo phải phù hợp
+ Để mức âm lượng chuẩn
+ Sử dụng equalizer để hạn chế hiện tượng cộng hưởng , cắt những tần số hay bị feedback xuống 5 , 10 , 15 dB hoặc hơn thế nữa
++ Dùng thiết bị cắt tự động : đây là phuơng pháp hiệu quả nhất
Với đặc tính : suy giảm từ 36 ~ 60 dB , độ rộng dải tần chịu ảnh hưởng rất nhỏ 1/60 ~ 1/80 octave . trong khi nếu cắt bàng 1 eq 31 band thì dải tần chịu ảnh hưởng vẫn lên đến 1/3 octave .Chế độ cắt có thể setup hoàn toàn automatic , thời gian dập cực nhanh ~ 0,2s .
**** Feedback destroyer : người bạn đồng hành đáng tin cậy của bạn !!!
@ * Phương pháp phát hiên tần số feedback :
+ Dùng EQ tích hợp tính năng hiển thị tần số . khi xảy ra feedback là ta thấy biên độ của dải tần đó cao vọt lên ngay , hoặc đèn báo trên cần fader sẽ sáng , cắt tần số feedback
+ Dùng kết hợp 1 EQ mù và 1 compressor : đặt chế độ cho compressor ở mức threshold thấp ~ -20dB , Ratio vô-cùng : 1 , Hard-knee .Chỉnh gain trên mixer đến khi có feedback , cắt dò dẫm bằng Eq . làm khoang 4 5 lần , " ring " 4 5 lần là tuơng đối ổn . nên thận trọng với phuơng pháp này để bảo vệ loa của các bác.
Sau khi đã loại trừ được hiện tượng này rồi , các bác xài đồ thoải mái, người nghe cũng thấy sướng , ko bị ức chế mà chất lượng âm thanh được đảm bảo
Các bác nào có thêm phương pháp thì chỉ dẫn cho em với nhé . Thanks!

 

Bài viết rất hay, nhiều thông tin, tks
Hình như cũng có thiết bị gọi là "Feedback Silencer" để xử lý cái này.
Đầu vào có bộ ADC 24bit để chuyển sang tín hiệu số, xử dụng vi xử lý tín hiệu số DSP để lọc, nén với rất nhiều kiểu khác nhau sau đó lại DAC ngược lại ra tín hiệu analog

 

Thanks bác Tubes . Feedback Silencer , Feedback Destroyer hay thiết bị chống hú cũng là nó cả
Cái thiết bị Digital bác đề cập đến thường gọi là mastering processor .Thực chất đó là thiết bị tích hợp nhiều tính năng , thường bao gồm Equalizer ( Graphic & Parametric ) , Compressor/Limiter , Feedback , AD-DA converter , MIDI programme ...Nó có thể ứng dụng rất linh hoạt , digital/analog in - analog/digital out , ( Coaxial / Optical / SPDIF / AES/EBU
Tuy nhiên việc setup sẽ rất khó khăn nếu chuyên môn không sâu , vì nó tương đối hiện đại - hại điện

 

chào bác thao_prosound ,bác ở đâu hay quá dzậy ?
em cũng có tí máu hàng pro của bác đây , cho em cắp cặp theo bác 1 tẹo

 

Hải Phòng đây bác ơi .
Bác có phải ở SG ko vậy?

 

Dear all,

E la newcomer. E làm âm thanh chuyên nghiệp mới được 2 năm, khoảng 100 show. Lần nào cũng phải dùng thiết bị để chống feedback.
Đúng như bác Thao nói, e cũng phải làm nhiều việc để chống feedback nhưng làm như bác thì lâu lắm và nhiều việc ko thể làm được.
Ví dụ khi dùng 50 cái mic cùng một lúc thì ko thể tắt bật những cái ko sử dụng được mà phải căn chỉnh cho cả 50 cái hoạt động cùng một lúc. Hoặc trong hội trường, khán phòng bất kỳ thì làm sao mình co thể thay đổi được thiết kế của ho, với lại thời gian set up có hạn.
E cũng làm việc với bọn nước ngoài nhiều nhưng chẳng thằng nào dùng feedback destroyer hoặc máy đo hoặc hiển thị tần số cả.
Lúc đầu e cũng vất vả lắm, sau đo được một thằng sound eng người Nhật Bản sếp e mời nó sang hướng dẫn tui em mới vỡ lẽ ra và bây giờ mọi chuyện trở nên thật dễ dàng, E chỉ cần 1con EQ chuẩn và 15 phút là xong.
Nguyên tắc dùng EQ và cách làm e sẽ post sau nhé, e phải đi làm bây giờ rồi, hôm nay e phải set up làm 2 shows cho Pons ở Melia Hotel và Samsung ở nhà khách chính phủ Lê Hồng Phong. Bác nào rảnh lên chơi với e nhé.

F1vn

 

hi , đúng là bác nào xài bằng tay như em nói thì không xuể đâu. Nguyên lí của em đang sử dụng là hoàn toàn automatic , bác chỉ cần chưa đến 5' để setup . và có thể chủ động trong các trường hợp phát sinh, vd : micro luôn di chuyển , thêm 1 hoặc nhiều micro ...
theo em dự đoán cách của bác là dùng EQ để cắt trước những tần số sinh feedback trong mọi điều kiện làm việc của micro, phải không ạ ?
cách của em là bác cứ bật hết cơ số micro lên, chinh gain , vol master đạt mức maximum , sau đó test bằng thiết bị automatic , nó sẽ cắt tần số feedback với bandwidth nhỏ nhất là 1/80 octave . ( cái EQ của bác dùng là loại nào vậy ? parametric hay graphic ? nếu là graphic eq 31 band thì bandwith chỉ là 1/3 octave thôi ) phát sinh thêm tần số nào nó cũng tự tìm và dập với các thông số thích hợp.
Mong bác chỉ giáo giùm em . Thanks !

 

lúc đầu muốn cut feedback em cũng nghĩ là phải có máy gì đó để tìm tần số cộng hưởng để dùng EQ cut bớt nó đi nhưng bài học đầu tiên mà thằng người Nhật nó dạy bọn em là nghe bằng tai và đoán những tần số bị cộng hưởng việc còn lại là dùng 1 EQ tốt cut những tần số đó đi. Tất nhiên là cut thế nào để hết feedback mà ko ảnh hưởng đến dải âm thanh chuẩn thì phải có kinh nghiệm và đôi tai tốt (bây giờ tất cả bọn em có thể cut feedback trong 5 phut và có thể đưa sát mic vao loa cũng ko hề bị hú nhưng âm thanh sẽ kém trung thực-vấn đè là làm sao ko có feedback mà tiếng vẫn hay thì tùy tùng người). Tại sao lại phải dùng EQ tốt?
-Vì EQ tốt tạp âm rất nhỏ ko làm ảnh hưởng đến cả hệ thống( nhất là khi dùng insert cho mic vì nó ở ngay phần tiền khuyếch đại)
-EQ tốt sự sai số về tần số của từng fader rất ít nên khi tai xac định tần số cộng hưởng là 1kHz thì tăng giảm ở fader 1kHz phải có tác dụng ngay chứ ko no lại chạy sang fader 3,2kHz thì đau đầu lắm.
-EQ khi chỉnh tần số này thì tần số khác liền kề bị ảnh hưởng theo nhiều là cũng vứt đi.

tùy theo cách bố trí loa, chất lượng của hệ thống, không gian, chất liệu của khán phòng, thời tiết, nhiệt độ, độ ẩm không khí...sẽ tạo nên những tần số cộng hưởng khác nhau.
Quan trọng nhất là thiết bị của hệ thống, nói chung muốn hay chắc chắn là đắt tiền( tất nhiên đắt tiền chưa chắc đã hay). Nếu hệ thống tốt, đáp tuyến tần số của từng thiết bị sẽ thẳng ít lồi lõm va khi ghep nối sẽ it bị cộng hưởng nội bộ, giống như hệ thống Hi-end bật lên nghe là phai hay ngay, ko cần chỉnh tép bass, balance gì cả, nếu chưa hay thì phải thiết kế lại phòng nghe...nhưng khi làm Live show thì khác, minh ko thể thay đổi khán phòng và số lượng người nghe...thời gian set up ngắn mà biểu diễn thì chỉ vài giờ nên phải dùng EQ để điều chỉnh những tần số bị cộng hưởng.

 

E nghĩ lại ngày trước khi mới vào nghề thấy mấy anh mang cả camera đi chụp lại vị trí của từng fader EQ và có anh khi làm xong thì xóa hết đi để bọn e ko bắt chước đươc. Mà nhiều người dấu nghề kỹ lắm nên sếp em mời luôn bọn nước ngoài sang hướng dẫn một cách cơ bản nên bây giờ bọn em đỡ rồi, vấn đề là kinh nghiệm va bản lĩnh.
Rồi còn comp, gate nũa chứ, lúc đầu e có biet nó để làm gì đâu, căn chỉnh thế nào... delay line nữa chứ...bây giờ thì thấy đơn giản hơn và ko sợ nó nữa ( cắm vào ma ko biết cách điều chỉnh là sợ lắm)

Em trình bày ko dược rõ ràng mong các bác thông cảm, có vấn đề gì thì cùng chia sẻ nhé, đùng dấu nghề...

 

Thông tin của bác rất hay , em đồng ý là muốn hay thì phải có cái giá của nó. Vì âm thanh live phức tạp bao nhiêu thì hi-end lại đơn giản bấy nhiêu.nên vấn đề cộng hưởng nội bộ của hệ thống live là cực kỳ quan trọng.

Cái EQ analog thông thường thì biên độ tối đa giữa boot & cut là 30 dB .nếu hệ thống tốt , cộng hưởng nội bộ nhỏ , thì cut feedback chỉ cần di chuyển fader vài dB là có hiệu quả ngay, còn ngược lại thì dù có dập -15dB với bandwidth rộng hơn 1/3 octave vẫn không ăn thua , mà chất luơng âm thanh giảm rõ rệt.

Về com/gate thì em cũng có biết đôi chút, nó ứng dụng rất hiệu quả trong hệ thống xử lý tín hiệu cho vocal, drum , guitar ... em chỉ ứng dụng cho vocal ở nhà .bác có hay dùng đường side-chain không? em đang dùng với 1 cái EQ, tinh chỉnh chế độ nén, tần số nén rất tốt . Hỏi thăm chỗ các bác có dùng com loại multiband không?

 

Question
Please enlighten me about the root cause of feedback and how to control it.

Answer
Feedback is a complicated process. Entire books have been written on the subject and the mathematical formulas that model feedback are quite involved. So let me summarize the problem.

The root causes of feedback are irregularities in the frequency response and polar patterns of the microphones, the loudspeakers, and the room acoustics. You might have three Shure SM58 mics, but the manufacturing tolerance of those mics over the complete frequency range is +/- 3dB. Therefore, at any certain frequency, two of your SM58 mics might have an output variation of 6dB. Loudspeakers are even worse with many having variations of +/- 6dB, which equals a range of +12dB. And room acoustics can boost certain frequencies due to room resonance as much as +/- 12dB!! This is a range of 24dB. With this much variation, it is no surprise that mics in a slightly different locations will feed back differently.

Also note that each time the number of open mics in a sound system is doubled (1 to 2, 2 to 4, 4 to 8, etc.) the overall gain of the sound system drops by 3 dB. This means that more open mics equals less gain in the PA system.

Feedback is an oscillation at a resonant frequency of your sound system and the room. Take a soda bottle and blow over the top. It will resonate at a certain frequency depending on the volume inside. Change the inside volume by adding liquid and the resonant frequency changes. Feedback is analogous to blowing over the bottle top.

Each mic is slightly different, therefore each one will resonate at different frequencies. Each loudspeaker is slightly different and will resonate at different frequencies. Each location in the room has its own resonant frequency. As the gain of your sound system is increased, eventually a common resonant frequency is found and the system (mic - loudspeaker - room) goes into feed back. Change one component, or location, and the feedback will also change.

What can you change? Change the acoustics by adding sound absorbing material walls. Change to different mics that have different resonance frequencies. Use in-ear monitors thus eliminating the feedback path from loudspeaker monitors to mics. Employ precise parametric equalization that might add 4 to 6 dB of gain. Change to loudspeakers with a very smooth frequency response at all frequencies and all angles (big money!).

To read more on feedback, we recommend "Handbook for Sound Engineers" edited by Glen Ballou, published by Howard Sams.

Also see:
How do I fix my feedback problem
Which microphone has less feedback

How well did this answer your question?
100% 75% 50% 25% 0%


Related Answers
• Noise problems caused by audio cable
• Cell Phone Frequencies / Wireless Communications Devices
• Discontinued Products - User Manuals
• Audio signal attenuator (pad) - build-it-yourself
• Choosing the best microphone

 

Trước đây đám hs tụi em thường tổ chức thành 1 đoàn ca nhạc phường đi biểu diễn phục vụ quần chúng, live show của tụi em gồm 5 ca sĩ phường kiêm cả múa, hát, hú, bè, ảo thuật, tấu hài... micro thì 3 cái, chả có phít-bách hay lạt-sen gì cả hehe cứ thấy nó huuuuuu lên là em nhanh tay đẩy ngay cái vô lim xuống, chả cần s/dụng cái EQ nào cả, em toàn chơi IQ, vậy mà già trẻ lớn bé, nam phụ lão ấu cũng vật vã với đám bọn em mấy năm trời, đến năm 1991 thì giải tán hội, em lạc hậu với âm thanh pờ rồ từ dạo ấy

 

Thì hồi xưa toàn như vậy mà bác , lấy đâu ra thiết bị, mà nếu có cũng không đủ điều kiện kinh tế mà xài . Bây giờ văn minh hơn , và có điều kiện hơn , tiếp xúc với thiết bị công nghệ cao của khu vực ,không ai so sánh cái bộ âm nhạc của bác những năm 90 với bây giờ được bác nhỉ. 20 năm nữa thì cũng chưa biết sẽ tiến bộ đến đâu, có khi lúc đó loa cũng wireless cũng nên

 

Tuần tới e làm Rockstorm ở Hải Phòng nếu bác Thao cần e sẽ giới thiệu cách dùng comp và gate, e dùng 10 comp và 4 gate, với nhạc Rock mà ko có nó thì am thanh ko thể hay được và rất dễ hỏng loa.
Hôm trước ở Hà nội bọn e chơi đến mức 115 db đấy.

 

Các Bác ơi làm ơn chỉ dùm Em vụ này .
Số là sau khi Em sử dụng Room-correction xong bộ dàn của Em nghe khá tốt ở các dải Bass xuống rất sâu và êm, nhưng nghe lâu lâu có 1 vài bài nhạc có tiếng ù um ở dải bass Em đo Room correction nhiều lần nhưng vẫn không hết tiếng ù um này mặc dù phòng Em đã có 4 Basstrap và 4 chân voi rồi nhưng vẩn còn dù chỉ 1 số bài nhạc không biết do thu âm hay do bộ dàn nhưng Em không thoải mái khi nghe, mong Các bác biết ở tần số nào mà tiếng Bass nó bị Um chỉ dùm Em để Em dùng EQ giảm bớt nó cho đở Um chút xíu, mong các Bác tư vấn ....

 

Đã có EQ rồi thì tìm tần số nào ù um để giảm bớt đi dễ quá còn gì?!!

 

Bác ơi hình như ở điểm 40Hz là điểm ù um nhưng làm sao đây các Bác khi Em giảm ở đây 1db thì hết ù ở tiếng contraBasss nhưng tiếng trống thì lại không căng tròn như Em thích nửa khi giảm 1db thì tiếng trống như mặt trống không được căng ra mà mềm rỏ khổ, các Bác tư vấn dùm ở chổ này dùm Em cái.

 

BÁc kiểm tra lại xem tần số bị ù , em nghĩ nó phải khoảng 100Hz~125Hz , chứ ít khi bị ở tần số thấp như vậy lắm

 

Chắc là EQ ko tốt nên cắt được ù thì tiếng ko hay nữa, thay EQ đi ( hoặc là mượn một cái tốt về thử trước đi

 

Có thể khi giảm 1dB Châu lại để ở chế độ LP hoặc HP , thử để ở chế độ BP xem sao . Vì ở BP khi giảm thì ngay tần số đó ( 40Hz ) giảm là chủ yếu . Ngoài ra theo Minh thì có 1 nguyên nhân nữa là do đầu CD nữa , dàn của mình mấy bữa trước nghe hơi bị ồn 1 chút và bass có đoạn có vẻ cũng hơi bị rền . Ban đầu xử lý cho loa cứng vững 1 chút thì có bớt , nhưng khi cắm con PROCEED DAP vào ( con này mới " LƯỢM " ) thì tiếng ồn và rền gần như ko thấy.
Dàn của Minh vẫn còn đang setup

 

Các bác dùng EQ dạng graphic thông dụng thì chắc chắn các filter phải là band-pass rồi . Các loại EQ chuyên dụng dạng digital thì mới có các kiểu filter khác nhau , đa dạng hơn

 

Theo em thì đã nghe Hi-end thì cần gì phải dùng EQ, bản thân thiết bị đã tốt rồi, dải tần rất phẳng, nếu có thừa thiếu tần số nào đó là do thiết kế phòng nghe thôi. Nếu phòng nghe thiết kế chuẩn rồi mà vẫn bị cộng hưởng thì xem lại xem thiết bị của mình có phải là Hi-end ko.

 

Âm thanh chuyên nghiệp thì bắt buộc phải dùng EQ rồi vì điều kiện nơi trình diễn đâu có ổn định một chỗ và thiết kế chuẩn như ở phòng nghe. Hơn nữa AT pro phụ thuộc vào nhiệt độ, khí hậu... phục vụ số lượng người nghe lớn luôn thay đổi...nên phải có EQ để chống cộng hưởng và cân bằng dải tần. Tất nhiên với những khán phòng được thiết kế chuẩn, chuyên cho biểu diễn thì ít phải sủ dụng EQ hơn nhung ko có nghĩa là ko cần.

 

F1vn có thể nói rõ hơn được không ? ví dụ nhưng dùng EQ loại gì ? đấu nối như thế nào ? trong trường hợp ù hum thì cut EQ ở dãi tần nào ? rít treble thì cut như thế nào ở EQ nhé ! Anh đang muốn đầu tư thêm một EQ chô bộ dàn ...Cám ơn nhiều nhé !