Dù không liên can đến chất lượng âm thanh, nhưng đặt tên cho sản phẩm cũng là một trong những ưu tiên hàng đầu của các nhà sản xuất. Đằng sau những tên gọi (model) hay kiểu dáng thiết kế của từng mẫu loa đều ẩn chứa câu chuyện thú vị về một nhân vật lịch sử, một nền văn hóa. Để cùng quý độc giả chia sẻ những câu chuyện thú vị qua tên gọi của loa hi-end, trong bài viết này, chúng tôi sẽ điểm qua một số “tên tuổi” lớn đang bán sản phẩm tại thị trường Việt Nam. Thông thường, các hãng sản xuất loa hi-end gắn tên các cặp loa “đinh” của mình với những nhân vật tiếng tăm, tên của một thành phố hoặc một cái gì đó gần giống như bảo vật, sự kỳ vọng lớn vào “những đứa con” sẽ mang dáng dấp và cốt cách như tên gọi của nó vậy. CẢM HỨNG TỪ CÁC VĨ NHÂN Với triết lý đó, hãng loa Sonus Faber đặt tên cho dòng loa Homage bằng tên những nhân vật bậc thầy về chế tạo nhạc cụ. Điển hình là cặp loa đầu bảng Stradivari được đặt theo tên của nghệ nhân làm đàn người italy chuyên về các nhạc cụ thuộc bộ dây như violin, cello, guitar và đàn harp. Antonio Stradivari (1644-1737) được thế giới nghệ thuật ghi nhận là nghệ nhân nổi tiếng nhất trong lĩnh vực mà ông theo đuổi. Các nhạc cụ do ông lảm ra có tên gọi Stradivarius (tên Latinh hóa). Hiện nay chúng là báu vật của các nghệ sĩ biễu diễn và nhiều dàn nhạc Một trong những cây đàn violon do ông chế tạo là hammer Stradivarius mà sau này được nhà đấu giá Chiristie’s bán với giá trên 3,5 triệu USD – mức giá kỷ lục vào thời điểm đó (năm 2006). Lấy cảm hứng từ cây đàn Stradi-varius, các nghệ nhân của Sonus Faber đã chế tạo cặp loa đầu bảng mang dáng dấp của nhạc cụ này. Qua hình ảnh so sánh, chúng ta có thể nhận ra sự tương đồng về hình dạng của hai món đồ này: từ những mảnh ghép của gỗ, dáng lượn hai bên thùng loa đến tấm che mặt loa từ sợi nilon, trông giống hệt đàn violin cách điệu. Sonus Fabel Stradivarius được giới audiophile đánh giá là một trong số ít loa trình diễn tốt nhất âm thanh của các nhạc cụ acoustic, đặc biệt hay là tiếng đàn violin. Một hãng loa nổi tiếng khác trong thới giới hi-end là Wilson audio (Mỹ) cũng luôn gây ấn tượng với tên gọi của các dòng sản phẩm. Nhân vật mà họ mượn tên để đặt cho đôi loa Alexandria 2 là Alexandros. “ Lai lịch” về tên gọi của cặp loa này có trong lịch sử của nhiều quốc gia khi năm 334 trước công nguyên (TCN), vua xứ Macedonia là Alexandros III (nổi tiếng với danh hiệu Alexandros Đại Đế) thống lĩnh liên quân Macedonia – Hy Lạp xâm lược đế quốc Ba Tư (Iraq). Cuối năm 332 TCN, Alexandro Đại Đế chiếm Ai Cập từ tay Ba Tư. Ngày 7 tháng 4 năm 331 TCN, Alexandros ra lệnh xây thành phố mới mang tên ông Alexandria tại địa điểm của một thành phố có từ thời các Pharaon là thành Rhakotis. Hãng Wilson đã cố gắng “tái hiện” hình ảnh nhân vật lịch sử này vào đôi loa tâm đắc nhất bằng hình dáng mà giới audiophile gọi là “robot” với kiểu dàng bên ngoài giống như tên gọi của nó. Đôi loa này có kích thước rất lớn: cao 1,8m, ngang 0,43m, sâu 0,67m cùng trọng lượng đáng nể 350 kg/chiếc. Khỏi phải bàn đến âm thanh khi cặp loa số 1 của Wilson này luôn được các tạp chí audio hàng đầu thế giới liệt vào dòng sản phẩm “đỉnh" của loa hi-end. Một xu hướng tự tôn khá rõ nét khi các hãng hi-end lấy tên doanh nhân nước mình đặt cho sản phẩm, tiêu biểu là Vienna Acoustic. Gustav Klimt (1862 – 1918) danh họa người Áo theo trường phái tượng trưng được Vienna Acoustics đặt tên cho series cao nhất. Các tác phẩm chính của ông bao gồm tranh, tranh tường, bức phác họa và nhiều tác phẩm nghệ thuật khác. Trong đó, nhiều tác phẩm đang được trưng bày ở gallery Ly – Khai – Wien. Chủ đề chính của ông là mô tả hình thể người phụ nữ. Các tác phẩm vẽ bằng bút chì của ông gợi vẻ quyến rũ của phụ nữ, dù khỏa thân hay ăn mặc kín đáo. Tranh của Gustav Klimt thuộc loại đất nhất thế giới với bức Porlrait of Adele Bloch – Bauer (năm 1907) được ông “vua” nghành mỹ phẩm New York Ronald S.Lauder mua với giá 135 triêụ USD (năm 2004). Cặp loa The Music – model cao nhất dòng Klimt được đặt tên theo một trong những bức tranh đầu tiên của Klimt (vẽ năm 1895). Vienna Acoustics cũng cố gắng mô phỏng ít nhiều từ nét vẽ của danh họa vào các sản phẩm của hãng như màng loa hoa văn, các họa tiết vân gỗ của thùng loa giống thế đứng “điệu đàng” của người phụ nữ đang chơi đàn. Dĩ nhiên, điều mà Vienna Acoustics muốn thể hiện chính là chất âm quyến rũ của The Music. ĐẾN ĐỊA DANH LỊCH SỬ Đại diện đến từ Vương Quốc Anh là hãng loa Tannoy. Khác với những hãng trên, Tannoy định hướng tên các loa dòng Prestige vào các thành phố lớn của bản quốc. Tiêu biểu của dòng loa này là cặp loa huyền thoại Westminster Royal SE. Đây là cặp loa có tuổi đời lâu nhất. Tính từ phiên bản thứ nhất Westminster (năm 1982) đến phiên bản mới nhất Westminster Royal SE (năm 2006) là 27 năm. Tannoy đặt tên cho cặp loa Westminster gắn liền với danh từ Royal (hoàng gia), thể hiện phần nào qua nét chạm trổ cổ kính cũng như sự hoành tráng mang dáng dấp của những cung điện nguy nga, sang trọng, Màng loa in logo thành phố Westminster với đôi hình sư tử vịn huy hiệu in hình người mẹ và em bé, hàm nghĩa chúa tể bảo vệ thành phố. Hiện nay, Westminster Royal SE là một trong những đôi loa lớn nhất thế giới: Cao gần 1,4m, rộng gần 1m, trọng lượng 138 kg và nằm trong nhóm những đôi loa hay nhất và tên tuổi nhất thế giới. Trên đây là những đại diện đến từ 4 “cường quốc” loa hi-end. Tất nhiên, nếu có thống kê chính thức cho việc đặt tên loa, thì hẳn sẽ thành tập truyện dài với nhiều thông tin bổ ích về lịch sử, văn hóa của các quốc gia. Nhưng trong khuôn khổ của một bài viết, chúng tôi chì có thể điểm qua một số “tên tuổi” lớn đang bán sản phẩm tại thị trường Việt Nam để giới thiệu cùng đôc giả. Nguyễn An Tường Vi - NNVN