Ở VNAV có nhiều cao thủ về loa, nên em mạo muội viết bài này để xin ý kiến đóng góp. Theo em, cái quan trọng nhất của củ loa là phần mềm, tức là những thành phần chuyển động (màng, gân, nhện). Quan trọng nhì là phần "hơi cứng" tức là côn loa (coil-quận dây). Còn phần cứng là nam châm và khung xương thì chả có gì là bí quyết, đa số các nhà sản xuất đều có thể tự làm hoặc đặt hàng, tùy giá thành- chất lượng. Về phần mềm, thì mỗi hãng có một cách làm riêng, thuộc phần bí quyết, nên em không dám bàn. Về phần côn loa, với loại dùng dây đồng và lõi phổ thông, thì thợ loa VN cũng làm được. Nhưng rất nhiều củ loa dùng dây nhôm cho nhẹ, vì với côn loa thì yêu cầu nhẹ lại được đặt cao hơn là tính dẫn điện. Thậm chí còn có loại dây Beryllium đắt tiền, mà em mới chỉ nghe nói chứ chưa nhìn thấy bao giờ. Thôi phần mình không biết thì không bàn sâu. Khung loa thì có loại dập hoặc đúc. Loại đúc được đánh giá cao về tính bền vững, không bị rung hay biến dạng khi loa hoạt động. Giờ em sẽ nói chính về phần nam châm.
Loại nam châm rẻ tiền nhất dùng cho loa là ferit. Đa số củ loa được sản xuất với loại nam châm này. Hình dạng chủ yếu là một vòng tròn màu đen to và dẹt. Các loại loa dùng cho TV thường có nắp che phía sau Này thì loa nỉ Sony 29 nhé Coral beta cũng ferit nốt
Tiếp theo là nam châm alnico danh tiếng, cho người Việt thích nhạc vàng. Nam châm thường có dạng hình trụ, với một gông sắt bao quanh Người ta thường làm nắp che đuôi cho loại nam châm này, nhưng nam châm của nó nhỏ chứ không to như loại ferit, nên cái nắp che cũng nhỏ hơn. Loại đuôi ống bơ danh tiếng đây, mở ốc ra chắc cũng là củ từ như ở trên thôi
Cuối cùng là loại nam châm neodymium đời mới, hay còn gọi là nam châm trắng. Nam châm này dễ bắt gặp ở các ổ HDD vi tính. Được mạ trắng (bằng niken?) để tránh cho cái ruột của nó bị ô xi hóa. Đặc trưng là kích thước nhỏ nhưng từ lực mạnh mẽ. Hình dạng phổ biến là trụ rỗng (vành khăn) và nhỏ (chỉ cần nhỏ đã đủ mạnh rồi). đã sơn đen
Bác phân loại rất hay, xin đánh dấu topic để tham khảo. Nhân tiện, bác nào có bài phân tích sâu hơn về từng loại nam châm thì share cho anh em nhé. Ví dụ như ưu nhược điểm, độ động... của các loại nam châm... Xin cảm ơn!
Bài của bác KT-Audio này Vấn đề 2: Full Range bí hiểm? Alnico hay Ferrite - Tại sao củ loa Alnico luôn đắt hơn củ Ferrite (cùng hãng, cùng model) - Loa toàn dải Alnico hay Ferrite hay hơn? - Nên chọn chơi full range Alnico hay Ferrite? Ferrite là một loại gốm gồm các oxit sắt (Fe2O3 hoặc Fe3O4 ) kết hợp với một hay nhiều kim loại khác. Yogoro Kato và Takeshi Takei của Viện Công nghệ Tokyo đã phát minh ra ferrite vào năm 1930. Ferrites cứng, giòn và không dẫn điện, tính chất như các loại gốm khác. Ferrite làm loa thường là hợp chất của oxit sắt, oxit bari và stronti cacbonat. Giá thành làm ra Ferrit rất rẻ so với Alnico. Alnico là một hợp kim trong đó ngoài sắt là chủ yếu, còn lại là nhôm (Al), niken (Ni) và cobalt (Co), do đó gọi là al-ni-co. Chúng cũng bao gồm thêm đồng, và đôi khi titan. Tên thương mại cho hợp kim Alnico là: Alni, Alcomax, Hycomax, Columax, và Ticonal. Các thành phần của hợp kim alnico thường là 8-12% Al, 15-26% Ni, 5-24% Co, 6% Cu, 1% Ti, và phần còn lại là Fe. Cobalt là chất chủ yếu chỉ có ở Zaire (Congo-K) , khai thác khó và giá cả rất cao, làm cho Alnico đắt. Và là lý do người ta từ bỏ sản xuất Alnico trên diện rộng. Lưu ý là sự mất từ của Alnico diễn ra nhanh và mạnh hơn Ferrite. May thay, thời gian mất từ khoảng 2-5% của nó kéo dài tới hàng trăm năm, nghĩa là chả cần quan tâm. Sự khác biệt giữa loa Ferrite và alnico Loa ferrite thường nặng hơn Alnico do nam châm to hơn Loa Alnico bị nén ở mức âm lượng cao; loa ferrit thì không Loa Alnico có âm thanh ấm áp, êm dịu và đậm đà hơn. Ferrite có xu hướng sáng hơn, chịu được công suất lớn, mạnh mẽ hơn. Chi phí loa ferrite thấp, Alnico cao hơn. Loa nào tốt hơn? Không có câu trả lời. Cả hai đều tốt và có các ứng dụng riêng. Phụ thuộc nhu cầu sử dụng và sở thích tai nghe. Nếu bạn thích ấm áp, chi tiết, ngọt ngào, hãy chơi thử Alnico. Nếu thích mạnh mẽ, tươi sáng, nội lực, hãy thử Ferrite. Và đây mới là bí quyết của vấn đề: Tại sao hai cái loa cùng giống y như nhau về mọi phương diện, chỉ khác nhau 2 kiểu nam châm (từ lực là như nhau luôn), thì loa Alnico nghe êm dịu hơn Ferrite? Câu trả lời chính là ở cấu trúc vật liệu: Ferrite là bột gốm Oxid sắt được từ hóa, các hạt từ siêu mịn được cách ly với nhau bởi lớp kết dính, do đó khi cuộn dây loa chuyển động, tạo ra một lực kháng từ (demagtizer) từ lực này hầu như không tác động gì được đén chất liệu nam châm Ferrite (kiểu như dòng Foucault không xuất hiện). AlNiCo là kim loại dẫn điện, không giống như nam châm loa gốm. Rõ ràng, khi một tín hiệu âm thanh đi vào các cuộn dây voice trong khối Alnico sẽ có được dòng điện xoáy nhỏ, dòng điện này có xu hướng chống lại dao động của cuộn voice một cách êm ái. Điều này gây ra một hiệu ứng nén đỉnh thú vị mà tạo ra âm sắc khác biệt, êm dịu và ấm áp khi ta nghe. Điều này hoàn toàn không xảy ra với Ferrite.
