Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả thi ?

Tái tạo âm Bass thấp là một thách thức của các audiophile . Các định luật vật lý làm cho việc tái tạo tiếng bass sâu lắng , rộng mở và rõ rang ở dãi tần thấp nhất trong phòng nghe nhạc của chúng ta trở nên rất khó khan. Có thể nói rất nhiều người tự xưng là audiophile thực ra chưa được nghe một tiếng bass tuyệt diệu đúng nghĩa ( ngay cả em cũng vậy em sẽ giải thích điểu này sau)
Tiếng bass tuyệt với là phần thưởng vô giá của âm nhạc .Tiếng bass trầm làm nền cho một số loại nhạc phẩm ví dụ dùng nốt trầm để làm nền cho các hợp âm , đối với một số thể loại nhạc , tiếng bass trầm là để tạo nên nhịp cho bản nhạc , là sự thúc đẩy và năng luợng của một nhạc phẩm. Toàn bộ âm thanh hoàn chỉnh của tiếng trống và tiếng guitar bass khi hòa quyện với nhau trong một số nhạc phẩm đem lại sự phấn khích cho người nghe nhạc pop , cũng như tiếng contrabass, tiếng cello trong dàn nhạc giao hưởng mang lại sự sung sướng cho người nghe nhạc cổ điển
Loạt bài đi tìm tiếng Bass , cũng tương tự như các bài viết khác của em , cố gang giải thích và hệ thống hóa lại trên cở sở khoa học để phần nào giúp các bác có một cái nhìn khác về việc đi tìm tiếng Bass trong điều kiện của mình ( lại ngon bổ rẻ !!) , đây thực ra cũng là những kiến thức mà em tìm hiểu , thực hành và nay muốn tập hợp lại để phổ biến cho mọi người chơi phổ thông cùng biết và chơi chắc chắn là có những thiếu sót mong các Bác chuyên gia về âm học đừng ném đá tội nghiệp
PS : Do em thấy phần lớn ngừòi chơi analog đều đau đáu đi tìm tiếng Bass , và tất cả đều muốn có một tiếng bass tự nhiên không bị can thiệp bời Digital ( một bộ DSP có thể giải quyết nhiều vấn đề liên quan đến âm bass tuy nhiên hay hay không còn nhiều bản cải) hơn nữa việc đi tìm tiếng bass là một chuỗi các cải tiên từ nguổn phát -> ampli-> loa -> phòng nghe thậm chí cả bản thân người nghe nữa nên bài viết này em xin đăng ở mục nguồn phát analog vậy

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Vậy tiếng Bass là một phần không thể thiếu của âm nhạc nó cũng quan trọng như tiếng Mid , tiếng Treble ( âm trầm , trung âm , âm cao)
Âm nhạc lại là nghệ thuật dùng âm thanh và nhịp điệu để diễn tả tư tưởng và tình cảm của con người. Tất cả những gì có tính nhạc đều xuất phát từ âm thanh
Vậy thì trước khi muốn có tiếng bass hay , ta cần phải biết tiếng bass là gì và các hiện tượng vật lý , chi phối đến việc tái tạo tiếng bass như thế nào , em cố gắng giai thích để các bác có thể hiểu và nhất là áp dụng trong công cuộc đi tìm tiếng Bass của mình
Tiếng Bass được định Nghĩa là những âm trầm có tần số thập từ 16HZ-256HZ ( Trên phím Piano là từ phím C0 cho tới C4 ( middle C)

Khi viết nhạc , là phần thấp nhất của hợp âm . Khi hát hợp xướng là tiếng bè trầm của người nam ca sĩ hát giọng trầm .Khi chơi trong dàn nhạc giao hưởng tiếng Bass được chơi bằng double bass , cellos ,bassoon hay contrabassoon, bộ đồng âm thấp như kèn tuba hay bass trombone , Trong các loại nhạc dân ca cổ điển như folk bluegrass và các dàn nhạc rockabilly , bigband hay bebop jazz , tiếng bass được điền bởi cây đàn upright bass .Trong nhạc rock và pop và các nhóm Jazz fusion , tiếng bass là của guitar bass điện , và về sau trong nhạc hiphop , nhâc dance , tiếng bass là do đờn bass điện tử . Ngoài ra còn có tiếng của trống (kick drum) , tiếng trống cũng là âm bass siêu trầm (tần số <120 HZ)

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Không có cách nào khác muốn tái hiện âm thanh Bass ta phải hiểu về vật lý của âm nhạc , Các Bác lưu ý âm nhạc gồm 2 phần cấu tạo nên ,phần vật lý và phần tâm sinh lý
Phần Vật lý : bất chấp ý muốn chủ quan của bác , thích hay không thích nó vẫn diễn ra
Phần tâm sinh lý lại do hoạt động của não bộ quyết định với tín hiệu âm thanh nghe được
Các bác xem hình vẽ minh họa đường đi của âm thanh
1.Tai ngoài
2.Màng nhĩ
3.não giữa
4. Võ não thính giác
5. Tín hiệu truyển đi sau xử lý của võ não thính giác
6.Võ não cảm xúc
7. Võ não vận động

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

1. Sóng âm thanh truyển trong không khí đến tai ngoài của con người(1)( ở chân không thì bắn đại bác cũng không nghe do không có không khí)
2. Sóng âm làm rung màng nhĩ và được biến thành xung thần kinh truyền lên não ( người có khuyết tật tai hay rách màn nhĩ thì không nghe được , người già độ nhãy màng nhĩ giảm thì không nghe được âm thanh tần số cao)(2)
3. Tín hiệu được truyền qua nhiều trạm trên não và não giữa(3) đền võ nảo thính giác(4) ( một số người mảng nhĩ còn nguyen nhưng không nghe được là do vùng võ não thính giác bị tổn thương )
4. Phần võ não thính giác sẽ phân tích và phiên dịch lại các đặc tính của âm thanh
5. Phần thông tin khi võ não phiên dịch lại sẽ tương tác với nhiều vùng não khác (5), đặc biệt là thùy trán , dành để lưu lại trí nhớ va làm dữ liệu phiên dịch ( người nghe nhạc nhiều , dữ lieu lưu trữ nhiều , phân biệt được nhiều mức độ âm thanh ,nhiều loại nhạc cụ , nhịp điệu .. do đó càng nghe nhiều giàn nhạc hay thì tai càng nhạy cảm với các biến đổi của âm thanh, thay cọng dây tín hiệu , thay cái tụ là phân biệt được ngay , nghe càng nhiều loại nhạc thì cảng cảm thụ được cái hay của từng loại nhạc là vậy , trâu không được nghe đàn nên có thành ngữ đàn gãi tai trâu !) đây chính là chỗ má các bác thường hay mất thì giờ tranh luận về cái sự hay , hay sự trung thực khi cùng nghe một giàn âm thanh , chính là do sự lưu trữ dữ liệu trước đó không đồng đều , trong khi đó nếu bạn học nhạc viện cùng một thầy trên cây violon không có phím nhưng nốt do của các học viên khi tốt nghiệp kéo ra đều giống nhau mặc dầu có hang ngàn khả năng bấm khác nhau
6. Tín hiệu âm thanh cũng truyền đến vùng vỏ não trán ổ mắt (6)(Orbitofrontal Cortex) là vùng liên quan đến việc xác định cảm xúc , thích , phê , hay nhàm chán ,đúng hay sais au đó phát tín hiệu tới vùng vỏ não vận động(7) , điều khiển hành động thích nghi với cảm xúc ( ví dụ ở trên khi bấm nốt dựa vào tai nghe , hệ thần kinh sẽ điều khiển tay bấm đúng nốt , mắt ghi nhận lại vị trí của nốt đúng và lại đưa vào )

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Cám ơn bác giahuy . Một lời hẹn về tiếng bass tuyệt vời . Kiến thức sâu rộng , giải trình rõ ràng .
Tôi tin nhiệm vụ này với bác sẽ rất khả thi . Và bác Huy ơi ...Vẫn là " ngon bổ rẻ" nhé . Rất khó nhiều bác đã cả Đời đi tìm . Khó nhưng vẫn phải tìm . Chúc tất cả chúng ta sẽ khả thi trong nhiệm vụ này .

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Ngóng

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Dạ em cũng hóng...

Định không còm cho bài của bác được liên tục, nhưng thấy có bác còm rồi nên em cũng còm theo, he he...

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

cả đời đi tìm tiếng trầm mà bác, hihi

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Đúng là kiến thức của bác rất tốt nhưng em lại băn khoăn thế nào là tiếng bass tuyệt diệu, có định nghĩa được ko. Sử thích thì mỗi người mỗi khác và chúng ta nghe và thưởng thức âm nhạc hay chúng ta nghe tiếng bass...

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Em đang sử dụng loa ar2a 4 loa cùng âmply Ar Au, cdp philips 850. Thấy bass hơi yếu không rõ ràng, hóng bác xem có cách nào cải thiện ko.

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Rất nể phục bác Giahuy vì bác thích cái gì là tìm tòi đến nơi đến chốn, và sẵn sàng share với anh em.
Đợi chờ các siêu phẩm DIY từ những tìm tòi này của bác!

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Trước khi tiếp tục : em xin có một vài lời giải thích
Chúng ta hay nói audiophile , vậy từ audiophile đúng nghĩa là như thế nào , chử Phile trong audio có nguồn gốc lâu đời từ tiếng hy lạp ,Phil(o) , Phile có nghĩa là yêu thích trái ngược với ghét là mis(o) ghét , danh từ dùng phile đứng sau , Tính từ dùng phil đứng trước , ví dụ philharmonic nguyên gốc là đam mê âm nhạc (phil=mê thích , Harmonic=hài hòa nhạc điệu ...) sau được dùng nhiều nghĩa liên quan đến âm nhạc như giàn nhạc giao hưởng ..
Một người mê âm nhạc có thể là thích ca từ hay nhip điệu của âm nhạc nhưng người thích nghe nhạc chưa chắc là audiophile ví dụ các nhạc sĩ , ca sĩ, nhạc công nhiều người không phải là audiophile , người audiophile phần lớn lại là người thích nghe nhạc , nhưng thay vì tập trung vào ca từ , nhip điệu, lại tập trung vào vấn đề sự tái tạo âm thanh của các nhạc cụ , âm thanh của ca sĩ trong các bản ghi , có thể nói từ audiophile chì xuất hiện khi công nghiệp ghi âm xuất hiện
Trong việc tái tạo lại các âm thanh đã ghi trên bản ghi ( LP,CD,Tape...) việc tái tạo lại tiếng Bass là khó nhất, tại sao là khó nhất em sẽ từ từ trình bày . Môt nhà thiết kế Loa danh tiếng của thế giới đã nói như thế này : tôi có thể kiểm soát 100% âm thanh của các loa do tôi thiết kế ở tần số lớn hơn 300HZ , 50% ổ tần số 150HZ-300 HZ và chỉ có thể kiểm soát được 20% ở tần số dưới 300 HZ ! 80% còn lại là gì , đó là mục đích tìm kiếm của em chứ không phải là em cố tình ngôi ca tiếng Bass , vì thực ra tiếng Bass chỉ la một thành tố của âm nhạc ma thôi !

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Em cũng xin phép kê dép hóng ạ

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

bài viết rất khoa học, dễ hiểu, cho em đánh dấu lại tham khảo, ths

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Ngoài cảm nhận bằng thính giác còn có cả xúc giác nữa chứ bác (tương tác vật lý)? em đi nghe trực tiếp, rung động của sóng âm làm cơ thể e rạo rực đôi khi đến tức ngực.. . Em chém tý, mời bác tiếp

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Em thấy có thể chia ra audiophiles và musicphiles.

Một audiophile có thể vẫn thích nghe nhạc nhưng không biết nhiều về các bài hát, các ca sĩ, các dòng nhạc, các phong cách, các bản hòa âm, các nhạc cụ,...

Một musicphile có thể vẫn thích nghe nhạc trên dàn hi-end nhưng không biết nhiều về phối ghép, về trang âm, về nguồn điện, về kê kích, về dây dẫn, về phụ kiện, về các hãng thiết bị, về các xu hướng, về các định dạng,..

Một audiophile cũng có thể đồng thời là một musicphile.

Còn về các dải tần, em có đọc trong một quyển sách, dẫn kết quả một nghiên cứu, cho biết đối với một bộ dàn, thì dải tần trên 600 Hz hầu như không nghe thấy khác biệt nào khi lắp đặt vào các phòng khác nhau; nhưng từ dưới 600 Hz thì chất âm của cùng một bộ dàn sẽ bị chi phối rất lớn trong những phòng khác nhau.

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Em tiếp đây :
Âm nhạc là một loại âm thanh có tính nhạc , đó là sự rung của sóng âm một cách đều đặn. Khi nghe sóng âm đều đặn, tai chúng ta phát hiện được tần số và nhận biết được cao độ của âm thanh. Chẳng hạn như tiếng hát, tiếng đàn, tiếng sáo...Những âm thanh này gọi là những âm có cao độ rõ ràng hay còn gọi là những âm thanh có tính nhạc (âm nhạc).
Âm thanh không có tính nhạc là sự hỗn độn của tần số dao động, nó không theo một trật tự đều đặn. Tai chúng ta vẫn nhận biết được các âm thanh này nhưng không có tần số nào ổn định để có thể phân biệt được cao độ. Chẳng hạn như những âm không có tần số nhất định như tiếng máy nổ, tiếng sấm, tiếng gió thổi...gọi là những âm thanh không có độ cao rõ ràng hay còn gọi là tiếng động, là tạp âm.

Là người nghe âm nhạc , chắc không ít Bác tự hỏi , tại sao cùng một nốt Đô mà nghe tiếng Piano khác tiếng guitar ? , tại sao cùng một nốt Đô trên piano , mà người thì đánh nghe nhẹ nhàng , ngân vang , lúc thì nghe chắc mạnh ,lúc thì nghe to , lúc thì nghe nhỏ , lại cùng một nốt Đô mà cây đàn Piano Steinway nghe khác đờn Yamaha ,khác đàn Organ giải thích một cách khoa học các vấn đề này cũng là bước căn bản trong kiến thức của các Audiophile trong con đường tái tạo ân thanh của các nhạc cụ vậy

Tiếng Bass tiếng mid hay tiếng treble trong âm nhạc đều là âm thanh có tính nhạc nên tuân thủ các qui tắc vật lý của âm thanh có tính nhạc
Để dễ hiểu ta lấy ví dụ tạo tiếng đàn double bass cho dễ , ta thấy các sợi dây của đàn này được cố định 2 đầu , khi ta dung tay gãy dây đàn , dây đàn sẽ dao động cả sợi dây đàn như hình vẽ đầu tiên , dây đàn dao động và tạo ra tần số chính , khi tiến hành quay chậm lại ngoài việc dao động của dây đài qua 2 điểm cố định dây , dây đàn còn giao động ½ dây ,1/3 dây, ¼ dây,1/5 dây….. như các hình bên dưới . các giao động này tạo ra các tần số là bội số của tần số chính chúng ta gọi là bội âm , hay hài âm , nếu là bội sốn chẵn người ta gọi là hài âm bậc chẳn , bội số lẽ người ta gọi là hài âm bậc lẽ
Các dây đàn rung động , làm không khí xung quanh rung động , đàng sau các dây đàn có thùng đàn , không khi phía sau thùng đàn rung động và cộng hưởng với tần số chế tạo của thùng đàn tạo thành sóng âm thoát ra khỏi thùng đàn và truyền trong không khí đến tai người nghe
chúng ta sẽ bàn tới các đặc tính của sóng âm này ở phần tiếp theo

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

**Do cuộc chơi nào cũng lắm công phu , chúng ta chơi âm thanh nên việc tìm hiểu lý thuyết về âm thanh là cần thiết nên em cứ từ từ từng vấn đề các Bác có thời gian thì cũng nên đọc để trang bị kiến thức , càng hiểu sâu thì cuộc chơi mới thú , do đó Topic này em dành cho những ai thực sự đam mê , còn bác nào thích mì ăn liền thì không phù hợp thông cảm với em nhé
Sóng âm có tính nhạc được xác định bởi bốn thuộc tính là:
1. Độ cao (cao độ - tiếng Anh: pitch hay pitch level) cũng là tần số chính của sóng âm
Nốt Do trầm có tần số là 32,7 HZ , sau đó cứ mỗi lần tần số tang gấp đôi ta có một quãng tám gồm 7 nốt , ví dụ :
Do(32,7Hz),Re(36,7HZ),Mi(41,2 HZ),Fa(43,6 HZ),Sol(49HZ), La(55HZ) ,Si(61,8)và Do(65,4 HZ=32,7HZx2)cứ thế tiếp tục cho hết 88 nốt
• Tại sao lại lấy mỗi lần gấp đôi , trở lại hiện tượng dây rung ở trên các hài âm bậc chẳn luôn có tần số gấp 2, 4,6… lần tần số dao động chính của dây đàn , nên âm Do(32,7 HZ ) và âm Do (65,4 HZ) sẽ hòa quyện với nhau tương tư với các trường hợp nốt Do cao hơn..
• Trong kỹ thuật tái tạo âm thanh sắp tới ta sẽ rất hay dùng khái niệm
bước sóng = tốc độ truyền dẫn âm thanh trong không khí /tần số
Ví dụ tần số của nốt Do trầm là 32,7HZ sẽ có bước sóng= 343m/s:32,7HZ=10.4 m
Tần số cua nốt Do cao là 2092HZ sẽ có bước sóng=343m/s:2092=0,16 m

2. Độ dài (trường độ - tiếng Anh: duration)
Thời gian diễn ra dao động ngắn hay dài , trong âm nhạc để ký hiệu độ dài ngắn , người ta dùng nốt nhạc ví dụ : nốt tròn , nốt đen,móc đơn móc đôi …
Nếu để tự nhiên dao động của các nhạc cụ sẽ tắt dần , nếu có sự can thiệp ví dụ các kỹ thuật chặn dây , staccato dao động sẽ bị tắt ngang , ngắn lại

3. Độ mạnh (cường độ - tiếng Anh: loudness hay strength of tone)
Biên độ của dao động , trong âm thanh người ta dùng đơn vị dB cũng là đơn vị chúng ta sẽ hay nói về sau này :
Trong âm thanh thuật ngữ dB dB(decibel) sử dụng với nhiều mục đích khác nhau nên em giải thích kỹ một chút để các Bác khỏi tẩu hỏa nhập ma với từ này :


Do âm thanh tạo nên bởi áp lực không khí thay đổi , nên đầu tiên người ta dùng từ viết tắt SPL ( sound pressure level) với đơn vị là N/m2 (pascal) để đo áp lực không khí , tuy nhiên do con số này khó hình dung , nên người ta dùng đơn vị decibel nhằm so sánh áp lực do âm thanh tạo ra với áp lực của không khí ở mức không nghe thấy gì cả
Và người ta dùng đơn vị dB = 20 log (p1/p2) với p1 là áp lực do âm thanh tạo ra,p2 là áp lực nhỏ nhất đặt lên màng nhĩ người nghe mà tại đó con người không nghe thấy gì cả (lúc đó áp lực không khí là 2x10-5 pascal) lúc đó dB=0
Đơn vị dB còn gọi là độ ồn hay cường độ âm thanh
Các bác nhìn hình vẽ bên dưới là hiểu ngay
Trong tài liệu khi người ta nói dB SPL có Nghĩa là nói cường độ âm thanh của nguồn âm gây ra mà con người nghe thấy được

4. Âm sắc (tiếng Anh: tone colour hay timbre).
Cùng tần số , nhưng nốt Do của Piano nghe khác nốt Do của guitar , nốt Do của Piano Steinway nghe khác nốt Do của Yamaha do dạng sóng dao động không giống nhau ,dạng sóng không giống nhau là do các hài âm xuất hiện với số lượng cường độ khác nhau , ngoài ra kết cầu của thùng đàn , kết cấu Của dây đàn , vật liệu chế tạo đàn, cách đánh , …
Các Bác xem hình minh họa âm sắc của Piano và Guitar


Trong bốn thuộc tính này, mặc dù độ dài không làm thay đổi tính chất vật lí của âm thanh, nhưng đứng trên quan điểm âm nhạc, nó lại có ý nghĩa vô cùng quan trọng.

• Các Bác thấy chỉ có 7 bậc (nốt)cơ bản lập đi lập lại theo chu kỳ tần số tang dần mà con người đạ xây dựng nên âm nhạc thiên biến vạn hóa ngày nay mới thấy sức sang tạo khủng khiếp của nhân loại

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Âm sắc của Piano vs Guitar
Do đó phải luôn nhờ rằng âm nhạc không phải là sóng Sine

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Do việc tái tạo tiếng Bass của chúng ta liên quan đên việc sóng âm thanh truyền trong không khí đến tai chúng ta như thế nào , nên ta cần tìm hiểu cơ chế của việc truyền âm thanh không gian trước khi đến tai ta các Bác xem hình sau :

Để dễ tưởng tượng , cơ chế truyền sóng trong không khí giống ý như cơ chế truyền năng lượng trong nước ( ví dụ sóng biển)
Màng loa(nguồn phát) rung động làm các phần tử không khí gần đó rung động các phần tử này lại va chạm với các phân tử không khí kế tiếp và cứ thế truyền năng lượng đến tai người nghe , chúng ta thường biểu diễn các dao động bằng hình sine là do khi chúng ta biến sóng âm thành điện và đo được trên máy hiện sóng mà thôi ,Trong thực tế các phân tử không khí không di chuyển từ màng loa đến màng nhĩ, mà chúng dao động chung quanh vị trí cố định và mỗi lần dao động lại đẩy phân tử không khí tiếp theo dao động cứ như thế truyền đi ,theo hình minh họa bên dưới nhưng đoạn đỉnh dương của sóng tương ứng với lúc các phân tử không khí bi dồn nén lại cao nhất và những đoạn đáy âm của sóng là nơi các phần tử không khí có mật độ thưa nhất

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

, lưu ý là hoạt động này xảy ra trong không gian 3 chiều x,y,z tùy theo Phương tác động của nguồn phát và lực tác động chứ không phải chỉ trong 1 mặt phẳng
Tốc độ truyền của âm thanh trong điều kiện tiêu chuẩn là 343m/s
Sóng âm khi truyền trong không khi sẽ xuất hiện các hiện tượng vật lý mà ta cần hiểu vì sẽ tác động rất nhiều đến việc tái tạo âm Bass sau này
1. Khi thúc đẩy nhau các phân tử không khí sẽ ma sát và gây thất thoát năng lượng nên càng ra xa dao động càng yếu dần và mất hẳn
2.Khi các phân tử không khí trong quá trình dao động chạm phải các vật cản có kích thước giữa các phân tử nhỏ hơn kích thước phân tử khong khí (vật liệu phản xạ)( các loại vật liệu cứng kim loại kính ..) thì hướng dao động sẽ bị đổi hướng ( ta hay gọi là phản xạ )
3.Khi các phân tử chạm phải các loại vật liệu có kích thước giữa các phân tử lớn hơn phân tử không khí (vật liệu hấp thụ) thì các phân tử bị chuyển hướng ma sát sinh nhiệt và làm giảm dao động hoặc tác động ngược chiều nhau làm mất hẳn dao động ( ta hay gọi là bị hấp thụ hay bị khúc xạ)
4.Khi có nhiều nguồn âm , hay khi có nhiều phân tử không khí chuyển hướng , phản xạ các phân tử không khí lại tác động lẫn nhau làm biến dạng dao động vốn có ( hướng , độ lớn)(ta hay gọi là tán xạ) làm biến dạng sóng âm

Chính vì các hiện tượng phức tạp này sẽ làm việc tái tạo âm bass trong phòng nghe trở nên khó khăn , do ta phải xử lý kích thước phòng , chất liệu vách ,sàn, trần, phòng, khoảng cách các loa ,vị trí ngồi nghe thích hợp tất cả đều không có một qui cách chuẩn hóa và thường là rất khác nhau
Đó là chưa kể những vấn đề mà nhà SX đã giải quyết như :
kích thước đạc tính các loa , loại thùng loa , vị trí nghe , công suất ampli, công suất loa , chất lượng của nguồn phát …
Mục đích cuối cùng là làm thế nào để áp lực không khí đặt lên màng nhĩ sẽ thay đổi giống như những gì mà người chuyên viên thâu âm đã nghe và muốn khan giả nghe được ! Các Bác lưu ý ở đây em không dùng từ trung thực , vì trung thực là trung thành với thực tế trong khi việc ghi âm ,người chuyên viên dùng rất nhiều kỹ xảo để có thể tái tạo âm thanh theo hướng mà mình ( và có thể người trình diễn,đạo diễn âm thanh ) nghe thích nhất ,đặc biệt là với tiếng Bass !
Thay vì bắt đầu từ loa và phòng , em sẽ đi ngược lại bắt đầu từ khi thâu âm

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Nôm na Hi-end là thể hiện chính xác bản ghi chứ không phải thể hiện chính xác thực tế bác nhẩy :lol: !!!

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Bác viết hay quá, e sẽ đọc tất cả các bài viết của bác. Cám ơn bác đã dành hời gian để cs cho những người đi sau như e được học hỏi ! Chúc bác sức khoẻ dồi dào để cho ra nhưng bài viết hay !!!

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Do em chưa từng bước chân vào một phòng thu âm , nên để các Bác tin tưởng Em trích dịch một đoạn văn của Mr Michael Laskow's 20 năm là kỹ sư /nhà sản xuất âm nhạc ông đã từng làm việc với Crosby, Stills, Nash and Young, Eric Clapton, Cheap Tric và nhiều tài danh khác nữa nói về thủ thuật tạo tiếng Bass trong phòng thu
Trong thời gian đầu của nghề kỹ sư âm thanh tôi mất rất nhiều thời gian trong việc thu được tiếng Bass cho hay , nhiều hơn so với tất cả công việc khác
Tôi lấy âm thanh trực tiếp từ bộ khuyếch đại của đàn ( direct box, đàn guitar bass điện muốn phát ra âm thanh cần hộp này để khuyech đại trước khi đưa vào ampli ),
Tôi dùng micro thu lại từ ampli phát ra , tôi đổi nhiều loại ampli .Tôi đổi nhiều loại Micro khác nhau . Tôi làm đủ thứ , nhưng vẫng đạt được tiếng bass mà tôi mong muốn , tôi mong tìm ra một chén thánh ( holy grain) giải quyết vấn đề này , nhưng năm tháng qua đi tôi nhận ra không có 1 giải pháp cho tất cả , mà phải có một bộ sưu tập các giải pháp áp dụng cho từng trường hợp khác nhau.
Điều đầu tiên là bạn phải có một nguồn Bass có âm thanh tốt. Nguồn Bass tốt là nguồn Bass có sự cân đối của dãi tần thấp và rõ rang ở dãi cao nhất ( Tiếng Bass không chỉ có dãi thấp mà kèm theo nó còn có các hài âm bậc cao , có tần số cao gấp nhiều lần tần số chính), có âm điệu , có độ ngân , không ù , rè

Để có nguồn Bass hay
Điều thứ nhất là kỹ thuật chơi Bass của người nhạc công mà phần lớn là kỹ thuật ngón tay , ảnh hưởng rất nhiều tới tiếng bass,
Điều thứ 2 là âm thanh tự nhiên của cây đàn , nếu âm thanh tự nhiên của đàn không tốt , bạn rất khó để làm giả tiếng cho hay được . Tất cả pre-ampli tube hay bộ EQ nào có thể giấu được tiếng Bass đục và thiếu sức song
Điều thứ 3 là dây đàn , loại dây nào có âm của dây đó , đối với tiếng bass dây phải chọn phù hợp với từng bản phối
Điều thứ 4:Thu âm trực tiếp từ hộp khuyếch đại cho ra âm thanh khác với thu bằng Mic qua ampli
Điều thứ 5 : Tone mà bạn chọn sẽ quyet định âm thanh sinh ra , phải điều chỉnh cao độ tùy thuộc vào bản nhạc



Bắt đầu thu bằng hộp khuyếch đại trực tiếp ,có rất nhiệu loại trên thị trường , cần kiềm loại hộp khuyech đại nào cho dãi tần thấp nhiều nhất , dãi tần số trung (mid) cần phải rõ và tách bạch

Cũng nên dùng bộ nén tín hiệu /hạn biên tín hiệu ( compressor/limiter) nối tiếp với đường tín hiệu. Tỷ lệ điều chỉnh 3:1 giữa nút fast attack and slow release sẽ là một mẹo điều chình , tỷ lệ cao hơn thì tiếng bass sẽ dội hơn (punch), tang nhiều quá tiếng sẽ bị bẹt ra
Phải điều chỉnh để tìm ra vị trí tốt nhất . Dùng tube pre amp sẽ mang lại sự khác biệt , tiếng sẽ ấm hơn nhưng cũng không phải là phép thần vạn năng
Tôi tìm ra rằng với hầu hết tiếng bass , tôi cần them vào khoảng 4dB tần số 80HZ để làm phẳng nhũng âm tần số thấp đối với tín hiệu lấy ra từ hộp khuyếch đại và nén nó lại một cách phù hợp sẽ cho ra tiếng thumb , đó là thứ tiếng mà tôi mong muốn , bạn càng điều chỉnh tốt cao độ thì sau này sẽ ít dùng bộ EQ

Thu bằng Micro và ampli , tôi dùng thùng (ampli & loa) Bass man và Fender Precission Bass . Tôi thích thu tiếng Bass bằng 2 micro . Micro Seisenher 421 chĩa thắng vào loa ở cự ly gần
Micro AKG414 để dời xa loa ở khoảng cách 4 feet (1,2m)
Micro gần sẽ thu những âm tách bạch , nhanh
Micro ở xa sẽ thu những âm có tần số thấp , âm tần số thấp cấn một khoang cách nhất định để tạo âm
Xử dụng phối hợp 2 micro tôi tạo ra được tiếng bass mà khi thu bằng 1 mic không bao giờ có được
Khi sử dụng 2 Mic thường sẽ bị vấn đề lệch pha , ta có thể tận dụng hiện tượng này , bằng cách cân bằng âm thanh thu được từ 2 Micro ,ta có thể tạo hiệu ứng của sự lệch pha bằng cách dùng các EQ để có kết quả tốt hơn
Ngoài ra bạn có thể lấy them một đường tín hiệu nữa từ Hộp khuyech đại đàn, tín hiệu này có độ trong trẻo và rõ rang nhất , đưa cả 3 tín hiệu vào và cân chỉnh cho đến khi có tiếng Bass đẹp nhất . Đừng chép ngay lên bang cho tới khi bạn thích nó !!

Vậy âm Bass mà ta đang cố tái tạo là âm Bass mà người chuyên viên âm thanh thích nhất !

 

Re: Tìm tiếng Bass tuyệt diệu liệu có là nhiệm vụ bất khả th

Sau các dẫn nhập về lý thuyết âm thanh chúng ta lại đi vao nhiệm vụ chính là đi tìm tiếng bass tuyệt diệu nhé
1. Chất lượng bảng ghi âm gốc
Chính vì ví dụ của Bác chuyên viên âm thanh như trên , muốn thưởng thức tiếng Bass tuyệt diệu , ta phải tìm nguồn nhạc có tiếng bass tuyệt diệu trước tiên
Ngoài việc chọn nội dung nhạc , ca sĩ, nhạc sị, dàn nhạc mà chúng ta ưa thích , rõ rang muốn có Bass hay thì trước tiên ta phải chọn hãng thu âm nào có các chuyên viên vừa giỏi vừa có cái tai nghe nhạc vừa có tâm hồn âm nhạc và gu thẩm âm phù hợp với chúng ta . Cùng một bản nhạc , nhưng chất lượng thu âm của các hang la khác nhau thậm chí một trời một vực

Tuy nhiên phần lớn người Việt nghe nhạc ít quan tâm đến cá nhân những người làm nhạc đứng đằng sau hậu trường , chỉ quan tâm đến tên người ca sĩ , hoặc tác giả , hoặc nhạc trưởng , sâu hơn một chút thì nhà sản xuất rồi hết , thực ra chúng ta cũng không đủ thông tin , nếu bác nào nghe LP cỗ thì sẽ thấy sau bìa của Decca hay capitol người ta hay nói về kỹ thuật thâu và người kỹ sư thâu thanh để quảng cáo cho chất lượng của đĩa nhạc nhưng càng về sau thì không còn nữa
Do đó dân audiophile thường chọn nguồn nhạc theo hang sản xuất để phần nào tin tưởng vào chất liệu của bản ghi , hoặc theo dạng truyền kinh nghiệm cho nhau ví dụ LP cổ điển thì chọn Decca , nhạc vocal thì Analog , stock fish.., 3 con chuột mù …. Có nhiều lý do mà những bản ghi âm trước thập niên 80 có chất lượng tuyệt hảo, trong đó có vấn đề lớn ở con người , mặc dù dùng các công cụ thuần analog , nhưng nhờ sự chăm chút , trình độ thẩm âm , thời gian thực hiện mà họ đả để lại cho hậu thế những bản ghi tuyệt vời . Trong khi hiện nay các phòng mix chủ yếu dùng thiết bị số hóa ,dùng máy tính và phần mềm để chỉnh sữa âm nhạc rất thuận tiện nhưng lại thiếu đi sự chăm chút do thời gian , chi phí và nhất là trình độ thẩm âm có hạn nên chất lượng ghi âm nhất là tiếng bass ( cần trình độ cao) ờ nhiều bản ghi không hay bằng lúc xưa
Do đó trước khi thực hiện các thay đổi ở dàn máy va phòng nghe, nhất thiết ta phải tìm được bản ghi có tiếng bass hay ( nghe nhiều ở những giàn thật hay, hỏi thăm các audiophile đĩa nào có tiếng bass hay , tìm hiểu trên mạng ….) có nhiều audiophile công phu collection lại từng bản nhạc có Bass tuyệt diệu ,các bác hãy làm quen và tham khảo chọn lựa .