Bóng công suất - Trái tim của các Âm ly đèn! Người viết: A&E Guitarists 16/01/2007 (Bài viết của Symphony X, diễn đàn A&E Guitar) Không giống như các Transistor – được làm theo những tiêu chuẩn vô cùng chính xác bởi các máy tính và robot – những bóng đèn ruột chân không (vacuum tube) vẫn đang được lắp ráp bằng tay ở nhiều quốc gia khác nhau với nhiều loại vật liệu khác nhau, và dưới những điều kiện khác nhau cũng có thể ảnh hưởng rất nhiều đến âm thanh của chúng. Đây chính là 1 cơ hội cho những người hâm mộ âm thanh đèn. Bởi vì mỗi loại bóng đèn (thậm chí là cùng 1 bóng đèn nhưng trong các điều kiện khác nhau) có những đặc tính về âm học khác nhau khá rõ ràng! Vì vậy, bạn có thể cá nhân hóa chiếc tube amp của mình chỉ đơn giản bằng cách thử thay thế những chiếc bóng đèn của nó xem sao (tất nhiên là bóng preamp và power rồi, chứ không phải là bóng … đèn led! ). Trong thực tế, theo tube guru Aspen Pittman của Groove Tubes, đổi bóng đèn là 1 thao tác sửa đổi cơ bản nhất mà bạn có thể làm được với chiếc Amp của mình, và, thường là, bạn có thể dễ dàng tìm được âm thanh bạn mong muốn mà chẳng cần phải chỉnh sửa / thêm bớt gì các linh kiện khác! Tất nhiên, “làm được” là 1 ngữ đòi hỏi sự chính xác cao trong quá trình sửa đổi! Bởi vì thay bóng đèn là 1 thao tác có thể gây nguy hiểm cho cả bạn và chiếc Amp của bạn nữa (thường có 1 dòng điện DC 1 chiều khoảng 400 volts chạy qua các bảng mạch). Đây không phải là 1 việc tôi khuyến các bạn tự tay làm, hãy nhờ vả những chuyên gia nếu bạn có thể! Các bóng công suất thường gây ảnh hưởng to lớn hơn đến âm thanh hơn là các bóng preamp như mọi người vẫn nghĩ. Tôi sẽ điểm qua 1 vài bóng công suất phổ biến và những đặc điểm về âm thanh của nó. Bạn cũng có thể sử dụng tài liệu tổng hợp này như 1 kim chỉ nam để Custom hóa / chọn ra được 1 chiếc âm ly lý tưởng! Bóng 6V6 được biết đến với sự ngọt ngào của tiếng Overdrive ở volume thấp, và nó có thể được tìm thấy trong các Amp Mỹ công suất nhỏ như Fender Champ, Princeton, và Deluxe, cũng như Gibson GA6. Trái tim của huyền thoại Vox AC30 chính là chiếc bóng EL84 (còn được gọi là 6BQ5 và 7189), có khả năng làm dày, ấm âm sắc với độ ngân vãi lúa và sự chi tiết đến khó tin! --- bóng EL84 --- 1 phần không nhỏ của cái gọi là “âm thanh Mỹ”, các bóng 6L6 cung cấp 1 thứ âm thanh chỉ có thể nói bằng những từ ngữ tượng hình “lấp lánh” và “mềm mại, thanh thoát, ung dung”. Có thể tìm được rộng rãi ở những amp có công suất lớn hơn 40w (hầu hết là Fender). --Bóng 6L6 của Electro Harmonix --- Được thiết kế vào đầu những năm 50 cho những ứng dụng âm thanh cực mạnh như các hệ thống P.A, bóng 5881 có chung 1 số đặc điểm âm học với bóng 6L6, nhưng âm sắc ra chất blues hơn, được yêu thích bởi những người chơi tiên phong của Rock & Roll, Old-School Blues. (chiếc bóng này là trái tim của những âm ly Fender 4x10 Bassman đời đầu). Những bóng Vintage Tung-Sol 5881 được biết đến với âm sắc “Texas” đặc biệt, nghe như là giọng mũi ý! --bóng 5881 -- Âm thanh Ampeg thường được distort (làm méo) bởi các bóng 7027, sau 1 thời gian dài ngừng sản xuất, những bóng công suất cao này đã trở lại! Nếu bạn sở hữu âm ly Ampeg mà sử dụng các bóng 7027, bạn có thể thay thế 1 cách gián tiếp chai bóng với bất kì thứ gì thuộc gia đình 6L6 mà không cần 1 sự sửa đổi nào cả - miễn là bạn kiểm tra lại việc điều chỉnh hiệu điện thế. -- bóng 7027 của Philip -- Cắm trực tiếp 1 bóng 6L6 (1 lần nữa, kiểm tra hiệu điện thế), bóng KT66 có âm rất cao (top-end) ngọt ngào hơn, âm trầm bị giảm 1 chút, được sử dụng để tạo ra âm sắc của chiếc âm ly BluesBreaker (Eric Clapton có sử dụng). Vì lý do này, nó hoàn hảo cho những amp cổ điển như Marshall BluesBreaker Combo. -- bóng KT66 -- Bóng EL34 (còn gọi là 6CA7) lại nhấn mạnh vào âm trung, và nó là 1 phần rất lớn của âm thanh “Brit Rock” rắn chắc của các âm ly Marshall và Hiwatt. -- 1 amp sử dụng bóng EL34 --- Bóng KT77 là 1 sự thay thế trực tiếp cho EL34, nhưng bạn cũng có thể dùng cho vị trí của 6L6 để âm thanh của bạn được British hóa chỉ với thao tác chỉnh lại hiệu điện thế trên chiếc amp của bạn. Trong khoảng những năm 80, Marshall thay thế các bóng chuẩn EL34 với 6550 cho các model xuất khẩu sang USA. Sau 1 thời gian ngắn, rất nhiều nhạc sĩ hard-rock đã cảm thấy hài lòng với sự ổn định, sự nhanh nhạy của 6550 – họ bắt đầu đổi các amp Marshall sử dụng EL34 cũ sang dùng 6550. --bóng 6550 --- Bóng KT88 là cũng là 1 giải pháp thay thế trực tiếp cho 6550, nhưng nó có thể kiểm soát những luồng điện thế cao hơn, công suất lớn hơn, và có khả năng cung cấp sức mạnh ác liệt hơn 1 chút! --- 1 amp dùng KT88 ---
Như vậy là các amp Marshall sử dụng đèn 6550 thường được các guitarist đánh giá cao hơn so với amp chạy đèn hả bác. Bác có thể giải thích kỹ hơn về chuyện này theo khía cạnh kỹ thuật được không ạ. Em có xem mạch của vài amp Marshall như JCM800 2204, 1987... thì thấy khi thay El34 bằng 6550 thì cũng kèm theo 1 chút thay đổi ở tầng công suẩt, chẳng hạn như thay đổi điện trở bias, cao áp cũng cao hơn...
