Đo độ hay của thiết bị Audio ...

Để phân lọai được các thiết bị Audio cái này hay cái kia hay lâu nay chúng ta thường nghe rồi so sánh. Ở các cuộc thi thì so sánh với thiết bị tham chiếu (Cái máy chuẩn để làm mốc xác định cái máy cần phân loại hơn hay kém cái chuẩn, chứ không phải chuẩn theo nghĩa "Nét căng"). Mà tai người thì cảm âm theo cảm xúc và thời điểm Với lại không thể so sánh kiểu khách quan trên cơ sở định một cái "Lượng" hoặc "Chất" nào đó. "Lượng" hoặc "Chất" của người này khác người kia là bình thường.
Em mở topic này với tham vọng tiến tới gần hơn nữa cái khái niệm "Đo độ hay" mà lâu nay khi nhắc đến cụm từ này thường mang nghĩa mỉa mai hơn là sự thật :wink:
Mong các cụ gần xa cho ý kiến. Cảm ơn các cụ.
Chúc các cụ ngày sắp cuối tuần vui vẻ

 

Re: Đo độ hay của thiết bị Audio - Đâu là con đường...

Với máy móc đơn giản là Vôn kế và ampe kế (Cùng máy phát tần và tải giả nữa) ta có thể đo được công suất của ampli, đo được damping factor. Công suất thì không ảnh hưởng độ hay nếu loa tương ứng, damping factor thì rất khó nhận ra được với lại có ampli thông số này thấp vẫn nghe hay như thường nếu loa dễ kéo.

 

Dùng vôn kế có thể đo được noise, hum tiếng ồn tiếng ù từ ampli. Rồi còn đo được S/N tỉ số tín hiệu trên tạp âm.
Nhưng hiện nay gần như tất cả các ampli đều có ù hum rất ít, S/N cũng rất cao. Thông số này cũng chỉ như bông hoa trên cả cái váy hoa mà thôi. Thậm trí nhiều cụ còn nói "Ù mới hay". :wink:

 

Riêng đo băng thông (bandwidth - Dãi tần làm việc) và đo độ méo THD (Total harmonic distortion) thì cần có thiết bị phức tạp và tốn củi hơn.
Nhưng liệu hai chỉ tiêu này có quyết định và quyết định như thế nào đến độ hay. Trình và mời các cụ góp ý.

 

Cụ mới uống nước lọc nút là chuối hay sao mà máu thế, nói đến cái hay thì làm gì có cái gì để mà so sánh vì có người cảm nhận thế này, có người cảm nhận thế khác. Cúng giống như đàn ông con giai đâu phải ai cũng thấy con gái để mặt mộc là đẹp, nhưng cũng ngược lại đâu phải ai cũng thấy các cô trang điểm là xinh...
Nghe nó cũng vậy, người bảo nghe trung thực, mộc mạc là hay, có người thì nó phải màu mè, phải vống chỗ này vồng chỗ khác mới hay.
Tranh luận có đến tết Công Gô, thôi dẹp luôn đỡ tốn tài nguyên ạ !

@ PS: À nếu nói đến nghe âm thanh thế nào là đúng, là méo thì khi đó dễ nói hơn đấy cụ ạ !

 

Ơ thế cây đàn triệu đô của cụ Bùi sắp trình diễn ở Phét ti văn loa KK thì sao ạ. Có vài người thấy nó hay thì ai mà thèm mua đắt vậy... tai trâu như em chỉ có làm củi :roll:
Con gái cụ nhắc đến chắc mới tầm HIFI chưa HIEND, chứ HIEND như mấy cô hoa hậu thế giới thì ai chê :wink:
Ý em là cái hay nó phải có mẫu số chung chứ.

 

Cụ hiểu chưa chuẩn thì phải, cái hay khi xét một nhạc cụ thì cũng là giới chuyên môn đánh giá, nó hay đầu tiên là nó cho ra các nốt nhạc đúng cao độ này lọ rồi mới đến khả năng biểu lộ cảm xúc.
Nói chung là những cái đó giới chuyên gia đánh giá là hay. Còn em nghe có thể em cũng bảo là không hay vì cảm nhận của em nó khác. Ngay mấy cô hoa hậu cụ bảo không ai dám chê !? Em vưỡn chê là các cô ấy hơi gầy đấy, không phải là mình em cảm nhận thế mà bây giờ nhiều người cũng bắt đầu thay đổi quan điểm là đàn bà con gái phải có da có thịt mới đẹp hê hê...
Thế nên mấy ông ngồi với nhau có bàn chán về cái đẹp thì cũng chỉ cãi nhau mà thôi. Bàn cái gì nó nhìn, ngắm sờ nắn được như thế còn khó bây giờ lại còn bàn tới cái không sờ không nắn được thì... em và cụ đều chưa phải chuyên gia, có lúc nói chẳng may trúng, nhưng người khác cũng chẳng thèm nghe, thèm tin đâu :lol:

 

Với cụ Ép pa đôn phải chém tại bàn mới thể hiện hết công lực được
Em quan tâm đến chỉ số độ méo hài THD nhất, nó được tính là %. Ví dụ THD 0.5% (1Khz, 10W, 8R) biểu thị độ méo hài là 0.5% tại lúc đo tần số là 1Khz và công suất ra 10W tải 8R.
Đã một thời khi chuyển từ tube sang bán dẫn đã xảy ra cuộc chiến THD, mọi hãng đều tập trung giảm chỉ tiêu này. Ngay cả bây giờ chỉ tiêu THD cũng vẫn là một tiêu chí quan trọng để hướng đến trong bất kỳ lĩnh vực nào cần sự sao chép một cái gì đó.
Tuy nhiên khi xem xét lại trong lúc so sánh 2 chiếc ampli có THD như nhau thì âm thanh rất khác nhau, thậm trí THD cao hơn nghe lại hay và cảm xúc hơn. Nhưng dù gì thì 1 chiếc ampli có THD quá cao ví dụ vài chục phần trăm thì nghe không nổi, chứng tỏ nó cũng góp phần tạo nên sự hay của một cái ampli.
THD tính thế nào?
THD=SQRT(C2^2+C3^2+....)/Cm tính ra %
THD= Căn bậc hai của (tổng bình phương biên độ của hài bậc 2 + bậc 3 +....+ bậc n) chia cho biên độ sóng chính.Tính ra %.

 

Như hình em minh hoạ ở trên. Nếu ta có 1 sóng méo em ký hiệu là sóng 0, theo forier sóng méo đó bao giờ cũng được phân tích ra dạng tổng các sóng sin không méo. Như hình là sin cơ bản 1 (Có tần số bằng tần số sóng méo ban đầu), sin 2 là méo hài bậc chẵn (Có tần số chẵn lần tần số cơ bản 2,4,6...), sin 3 là méo bậc lẻ (Tần số lẻ lần tần số cơ bản 3,5,7...).
C2 là biên độ sóng sin 2, C3 là biên độ sóng sin 3, Cm là biên độ sóng sin cơ bản.
Đa số trường hợp từ sóng méo ban đầu sẽ phân tích được ra rất nhiều sóng sin gồm sóng sin cơ bản và nhiều sóng sin bậc chẵn và bậc lẻ.

 

Trong công thức tính THD nó chỉ thể hiện được biên độ tổng của méo hài chứ không thể hiện được méo hài đó là chẳn hay lẻ và mức độ của từng dạng méo. Tầm quan trọng của méo hài tác động đến thính giác như thế nào???

 

Lấy hình minh hoạ hài lộn rồi cụ "đo hay" ơi, đó là hình minh hoạ hài bậc 3, 5

 

Cảm ơn cụ đã phát hiện, lười vẽ lấy cắp cái hình trên mạng rồi sửa. Cứ lấy nửa chu kỳ của sóng chính rồi đếm số lượng cái nhú lên cả bên trên và bên dưới là ra bậc của sóng đó. Không ở nhà dùng máy bảng sửa khó quá.

 

1. Băng thông khi đo trên tải động- loa và khi đưa cùng lúc nhiều dãi tần âm thanh cùng lúc ở mức công suất thấp và cao.
2. Tỉ lệ Hài bậc chẵn/ Hài bậc lẽ khi ở công suất thấp và cao, cho toàn dãi tần thấp-cao. Hài âm thanh khác với Méo.
3. Damping factor tại tần số thấp.
4. Tốc suất

...

 

Đọc kỹ mà vẫn chưa hiểu ý bác lắm, nhất là chỗ mầu đỏ. Bác giải thích kỹ hơn được không? Thanks

 

Chắc là ko có thiết bị nào đo độ " hay " cả vì nhận thức về độ hay của mổi cá nhân đều khác nhau.Tuy nhiên chúng ta có thể làm ra 1 loại " thiết bị " có khả năng điều chỉnh vài thông số audio để từng cá nhân tự điều chỉnh âm thanh theo sở thích " nghe hay " của họ.
Đa số các nhà sx đã làm ra cái nút chỉnh tone bass treble hay các dạng EQ , DSP tích hợp trong các amp từ lâu rồi , người sử dụng có thể điều chỉnh tùy ý cho hợp tai lúc nghe nhạc . Tuy nhiên điều này cũng chưa đáp ứng đủ cho nhu cầu nghe hay , vậy thì còn những yếu tố nào ảnh huởng đến cái " hay "?
- Chuổi âm thanh từ nguồn phát qua amp ra đến loa phải tái tạo y chang hỗn hợp dạng sóng âm thanh từ nhạc cụ phát ra.Tức là tỷ lệ dạng sóng hài đi kèm sóng chính phải theo 1 tỷ lệ phù hợp.Cái này có thể phân tích bằng máy Spectrum Analyzer. Lượng sóng hài thêm bớt bằng các amp có méo hài THD chẵn lẽ phù hợp.
- Âm thanh nghe live 1 nhạc cụ khi đến tai người nghe phải đi qua 1 môi trường không khí có nhiều yếu tố ánh hưởng như độ lớn nhỏ của phòng , sóng phán xạ , độ vang , độ ngân decay tắt dần . Phải có 1 thiết bị phát hiện được các độ sai biệt đó và điều chỉnh gia giảm cho việc tái tạo âm thanh .
- Sự tái tạo các soft sound note sau chuỗi thiết bị âm thanh ra đến loa( âm thanh nhỏ và các hài bậc thấp low order harmonic ) rất khó tái tạo và thuờng bị mất đi khiến người nghe có cảm giác ko phê , các nguồn phát Analog có ưu thế hơn Digital về mặt này , vì sao ? Mai mốt bàn tiếp.
- Dãi động dynamic range cũng ảnh huởng đến sự hay , tạm gọi là sự hoành tráng của 1 bản nhạc so sánh từ mức âm nhỏ nhất cho đến lớn nhất.Theo lý thuyết thì dynamic range càng cao càng tốt , nhưng sự thật tai người cám thụ ko phải vậy , ví dụ nghe LP R2R Dynamic Rg dB thấp vẫn phê hơn CD-DVD có Dynamic Rg dB cao hơn . Việc thu hẹp Dynamic Range theo 1 " kỷ thuật xào nấu đặt biệt " ko là khuyết
điểm mà là 1 ưu điểm để cho ngừơi nghe cảm nhận được rõ rệt hơn các soft tone như đã nói bên trên .Việc hạ mức dB CD-DVD xuống ngang LP-R2R để nghe Digital phê như Analog , trong diễn đàn này đã có cao thủ mod DVD từng làm rồi , bí quyết Mod ra sao tùy theo người xào nấu , em ko nghĩ là dùng phương pháp compress sẽ cho âm thanh bí.
-Còn nhiều nhiều yếu tố nữa , nhưng em rất ít vào forum post bài , xin các bác ném đá em nhẹ nhẹ nhé .Có thể em ko còn post bài trong thời gian tới vì có vài lý do tế nhị .

 

Hình sau là mô phỏng đo méo của ampli Thorens TEM 3200, tần số sin đưa vào là 1KHz. Độ méo THD chỉ chưa đầy 0.02% là rất thấp tính theo biên độ và có vẻ như rất nhỏ "không thể nghe ra". Nhưng đặc tính tai người nghe độ lớn âm thanh theo dB nên độ cao các cột biểu thị cho mỗi tần số méo là khá lớn. Méo chẵn là các tần số 2, 4, 6... KHz, méo lẻ là 3, 5, 7... KHz.

 

Nếu 1 ampli "Không có méo" thì phân tích sóng đường ra nó sẽ thế này, chỉ có 1 cột biểu thị biên độ sóng sin chuẩn.

 

Các hình sau là phân tích méo của 1 số mạch điện và linh kiện cơ bản.

 

Đây là méo của 2 linh kiện thụ động là biến áp và điện trở, chỉ có 2 linh kiện này đạt ồn nền đến dưới 140dB (Ồn này chủ yếu do nhiệt và có lẽ mức này là giới hạn của kỹ thuật). Ngoài ra xem hình thì linh kiện Jfet đạt nền 140dB, nên nó rất hay dùng cho ampli độ méo và ồn rất thấp.

 

Phân tích méo của bóng 12BY7 GE trong 3 kiểu mạch khác nhau: Triode, pentode và triode CCS.
Triode cho độ méo rất thấp, pentode thì có xuất hiện hài bậc hai (Các hài bậc cao hơn rất ít). triode CCS thì có vẻ hài nhiều, có cả bậc 3 nữa.

 

Ta hiểu méo hài như là các tần số ngoại lai được "thiết bị tự thêm vào" khi tín hiệu đi ra khỏi thiết bị đó. Mặc dù ta đưa vào chỉ 1 tín hiệu thuần sóng sin duy nhất. Đặc tính của méo hài là tần số méo được phát sinh thêm là bội số của tín hiệu đưa vào

 

Vẫn chưa thấy có gì liên đới đến hay cả

 

Đây là bảng kết quả do Tây trắc nghiệm trên nguồn âm là nhạc và lời nói. Có 3 khả năng xảy ra trên 2 loại mạch pentode và triode của cùng 1 tube là người nghe nhận ra được sự khác biệt, chấp nhận được âm thanh và không chấp nhận.
Để ý một chút khi mạch khác nhau có thể độ méo cao hơn âm thanh lại được chấp nhận hơn. Vậy cách đo méo bằng thông số THD có lẽ chưa hẳn đã đại diện cho chất lượng âm thanh.

 

Cụ toàn hỏi mấy câu chả liên quan thế thì sao cụ Tú giả nhời !?

 

Em nghe lỏm cái nào sx toàn hài âm bậc chẵn là hay vô đối )