Kinh nghiệm làm mạch in

Thưa các bạn, tôi thấy qua nhiều diễn đàn DIY ở VN có rất nhiều cách làm mạch in, nếu các bạn nào có làm qua, xin post lên đây để các bạn khác có thêm kinh nghiệm, riêng cách làm sau đây của tôi, chưa thấy ai làm cả, nên không biết hay dở thế nào, xin post lên để các bạn cùng tham khảo đánh giá và giúp ý kiến.
Ngày xưa, thời sinh viên, học kỹ nghệ họa, tôi có một bộ viết phễu tuyệt đẹp, ngòi viết giống y như cái phễu, đường kính miệng phễu khoảng 5-10 ly tùy ngòi, cuống phễu là nơi áp vào giấy để vẽ, và có đường kính tương ứng với độ rộng của nét vẽ, từ 1/10 ly đến 2 ly, dùng mực Pelikan của Đức, nhỏ vào miệng phễu và vẽ trên giấy đặc biệt chịu nước, sau khi vẽ xong mang bản vẽ ra vòi nước giặt bằng xà phòng để tẩy đi các dấu tay bụi bẩn, loại bản vẽ này mang ra công trường mưa nắng chẳng ăn thua, sau này, trong công việc dạy học, nhìn các bạn sinh viên vẽ mạch in bằng viết lông dầu, chất lượng mạch in quá kém, rất dễ bị rỗ,đường mạch không mảnh và phần đồng được giữ lại ít nhiều cũng bị mòn do dung dịch ăn mòn thấm qua mực của bút lông, chợt nhớ về những ngòi viết phễu ngày xưa, mà bây giờ theo thời gian đã thất lạc mất hết, thị trường cấm vận chưa mở cửa nên không thể tìm mua được, tôi mày mò nghiên cứu chế tạo ngòi, và mực, ra tiệm thuốc tây mua một lô kim tiêm đủ loại lớn nhỏ, cắt đầu kim chừa lại khỏang 5 ly, dùng đá mài dao, mài cho bằng và nhẵn thế là tôi có đủ loại ngòi viết đường kính lớn nhỏ, thế còn mực ! bây giờ làm sao tìm được loại mực Pelikan chịu nước ! sau khi nghiên cứu đủ các loại sơn trên thị trường, tôi thật sự phát điên lên sau khi chôm được lọ nước sơn móng tay, pha loãng dung dịch sơn móng tay để có độ loãng thích hợp mà khi nhỏ vào ngòi bút phếu, không làm cho dung dịch nhỏ thành giọt, vẽ thử lên mạch in, trời ạ, nét vẽ thật tuyệt, sắc nét đến không ngờ ,mang ra rửa bằng thuốc rửa mạch ( muối clorua sắt tam) đường mạch in rất rõ ràng sắc nét, mấy đồ án vi xử lý và đèn chữ chạy thời đó, mạch in vẽ tay đẹp không thua gì máy, thế làm sao gắn được cái ngòi viết tí xíu vào cái cán, tôi bèn lấy luôn cái ống tiêm loại nhỏ nhất, gắn đầu kim vào, thế là có luôn cả ống chứa mực, thật là tiện lợi, nhưng các bạn đừng có tham lam cho nhiều sơn loãng vào nhé, trọng lượng nặng của sơn sẽ chảy sơn ra thành giọt rất khó vẽ, và cũng nhớ trong khi vẽ đừng mơ mộng ngồi cắn viết hoặc vung vẩy cây viết, nó sẽ sơn luôn cả bạn đấy, và một điều cuối cùng, bạn đừng nên dùng sơn móng tay loại màu đỏ, bởi sau khi dùng bạn vứt ống tiêm ở đâu đó, dễ bị đội phòng chống tệ nạn xã hội dòm ngó lắm đấy . Chúc các bạn có được mạch in đẹp không thua đồ xịn, và có bạn nào đã làm kiểu khác cùng post lên đây cho anh em có thêm nhiều kinh nghiệm làm mạch in.
CHÚ Ý : khi dùng vỏ ống tiêm làm thân bút và chứ mực, các bạn không cho piston vào, thì mực mới xuống đều, chúc thành công.

 

Bác Ongvove cho bài hay hay cho các bạn làm bán dẫn đây. Phần em không đua làm bán dẫn được nên chủ yếu làm mạch nguồn nên chỉ dùng decal dán lên mạch đồng .

Cách của bác còn nhiều điểm cần cụ thể hơn thì anh em mớitheo được :
- Hiện nay ngòi và mực đã bán chưa ? hay tự làm bằng những gì ?
- Pha loãng sơn móng tay tỷ lệ ra sao ??

Bây giờ mà mạch cho bán dẫn chắc chỉ có vẽ trên PC và ra tiệm :lol:

 

Hiện nay trong giới sinh viên và làm nghề có rất nhiều cách vẽ để tạo mạch in đẹp, riêng cách này do mình nghĩ ra cách nay khoảng 20 năm rồi, mà hiện nay chưa thấy forum nào làm giống mình, nên mình đăng ký bản quyền công nghệ ở VNAV này, lâu rồi, mình không có nhu cầu vẽ kỹ nghệ họa nên không quan tâm đến loại ngòi bút này hiện đã có bán chưa, nhưng mình nghĩ, đã có máu DIY thì chế ngòi bút bằng kim tiêm cũng ok lắm, tỷ lệ pha sơn móng tay thì các bạn cứ làm thực nghiệm đi, mình cũng chỉ pha nhắm chừng thôi, nếu mực không xuống thì pha loãng thêm, nếu mực xuống nhiều thì pha đặc lại, tiện đây, mình cũng nêu ra một số cách tạo mạch in đang làm phổ biến hiện nay:
- In lụa.
- Vẽ tay bằng bút lông.
- Vẽ tay bằng cọ sơn.
- Chụp tia cực tím bằng chất cảm quang.
- In vi tính mực laser trên giấy láng, rồi ủi nóng lên mạch in cho mực từ giấy dính qua bản đồng, rửa bằng nước cho giấy tróc ra còn mực ở lại. cách này hiện nay đang phổ biến trong giới sinh viên, vài lời đóng góp cho phong trào DIY VN tiến mạnh.

 

Em thì có cách làm như sau, đảm bảo tuyệt hảo luôn mà lại rất dễ. Không cần bút đặc chủng mà cũng chẳng cần phải đi thuê cắt decan:

1. Dùng phần mềm thiết kế để vẽ mạch, sau đó xuất ra file ảnh (có thể là jpg chẳng hạn). Nếu là mạch do người khác thiết kế và lưu thành dạng ảnh rồi thì bỏ qua bước này.

2. Dùng một phần mềm xử lý ảnh (Photoshop) để lật ảnh theo chế độ Mirror.

3. Lấy một tờ giấy Sticker, loại hay dùng để làm label trong văn phòng, tốt nhất là lấy loại có khổ A4 để in cho dễ dàng. Bóc bỏ lớp giấy trắng, chỉ giữ phần giấy nên màu vàng có một mặt rất bóng, nhẵn.

4. Dùng máy in laser in cái ảnh của mạch nên mặt bóng của tờ giấy ở trên.

5. Dùng giấy nhám mịn, đánh bóng miếng phôi mạch in (tôi thường dùng loại kem đánh bóng đồng để lau cho nhanh và bóng).

6. Úp cái mặt giấy có chứa phần mạch in tiếp xúc vào tấm đồng vừa đánh bóng. Đè tiếp một tờ giấy nên trên.

7. Dùng bàn là để ở chế độ nóng vừa phải là đều nên tờ giấy. Sau một lúc thì nhẹ tay bóc tờ giấy ra. Khi đó toàn bộ phần mạch in bằng laser sẽ bám vào mặt tấm đồng.

8. Có thể dùng bút dạ kính để sửa lại những chỗ chưa ưng ý.

9. Đem ngân dung dịch ăn mòn là có được tấm mạch in mĩ mãn.

Chúc mọi người có được những tấm mạch in tinh xảo.

SOZ

 

Em thì ngay từ công đoạn trên là em đem thẳng ra tiệm cắt Decal ... Rồi thất bại khi làm các mạch số ,vi xử lí . Mấy cái mạch nguồn có bề rộng đồng 2mm trở lên thì thành công

 

Em cũng hay làm như cách của bác Soz, nhưng in thẳng từ phần mềm vẽ mạch ra giấy đề can, nói chung mạch nhỏ 1/2 mm vẫn có thể thành công, xin hỏi bác Soz mua kem đánh bóng đồng ở đâu vậy?

 

Em xin có ý kiến !

Có thể làm 1 số mạch in cho board nguồn cho Amp đèn, trên đó có đánh dấu cách gắn linh kiện như thế nào -> mấy bác mới lắp rất yên tâm ( cũng như board cho TDA7294 thôi )

Thế phải vẽ trên máy như thế nào, bằng phần mềm nào là dễ nhất nhỉ ? ( để tết này em vừa cắn hột dưa vừa vẽ luôn ).

 

Nếu lâu lâu vẽ một vài mạch thì dễ nhất là dùng CorelDraw, vẽ cũng đơn giản chỉ dùng toàn hình vuông, chữ nhật và hình tròn sau đó merge lại thành một khối. Căn kích thước cũng rất chính xác.
- Không cần phải cài thêm phần mềm chuyên dụng, Photoshop v.v.. và thời gian mò mẫm sử dụng. CorelDraw có thể lật ảnh (mirror) ngang, dọc.
- Sau đó muốn cắt đề-can, ủi giặt là đều được.
- Mạch nhỏ hơn 1mm thì in lụa. Kim Sơn vẫn dùng CorelDraw để vẽ cho các loại mạch nhỏ như SMD, vi xử lý .v.v
Trứơc đây em cũng làm như bác Ongvove, hoặc vẽ tay bằng bút lông dầu. Sau này vẽ bằng CorelDraw thấy khỏe hơn.
Cách dùng bàn ủi thì quan trọng phải tìm đúng loại giấy thích hợp ngoài ra gặp mực máy in không phù hợp cũng khó đẹp. Ai ủi được thành công ngay lần đầu tiên có thể được gọi là thiên tài :roll:

Gmar.

 

Em hay dùng ct Express PCB để vẽ mạch, free, dễ dùng;-)
http://www.expresspcb.com/
Bác Rùm thử xem.
CÒn dân pro hay dùng Protel, Eagle, OrCad, nhưng em chẳng biết dùng:-D

Kính bác
Quyda

 

Em không rành đồ họa, hồi xưa chỉ học AutoCard , không biết Corel như thế nào ?

 

Dễ lắm 5 phút là biết vẽ, dễ hơn mấy các xCAD nhiều lắm.

 

Tư vấn làm mạch in

Nhờ các Bác tư vấn hộ cách làm mạch in sau khi đã có file thiết kế mạch in Orcad:
- Cách in decal, cách dán decal….
- Pha thuốc, ngâm và rửa board….
- Các địa chỉ bán vật liệu để làm mạch in, địa chỉ in decal…. (Ở TP.HCM).

 

Re: Tư vấn làm mạch in

+ Mạch đồng (3k/miếng), thuốc rữa (3k/bịch)bán rất nhiều ở các tiệm đối diện cổng chợ nhật tảo.Nếu bác làm biếng có thể đến các CH bán linh kiện
tại đường Nam KỳKhởi Nghĩa, Góc Huỳnh Thúc Kháng (Đối diện NH VIPBANK) để mua.
+ Các chổ cắt decan có ở doc đường CMT8 , Q.10. Sau khi cắt decan, bác dùng miếng băng keo trong cở lớn dán chồng lên mặt trước miếng decan
, sau đó bóc lớp giấy ở sau miếng decan, rồi dán miếng decan (đã có dán băng keo trong)lên mạch đồng và từ từ gở miếng băng keo trong đã dán ở mặt trước miếng decan ra, và từ từ bóc các miếng decal đã dán không cần thiết ra.
+ Sau khi đã dán decan lên mạch đồng, Bác pha một ít nước hơi nóng + thuốc rửa vào thao (tuỳ theo độ đậm đặt mà mạch in sẽ được rửa nhanh hay chậm), sau đó bác chịu khó ngồi lắc cái thao qua lại lhoảng 5-10 phút thì sẽ sửa xong mạch in. Mạch in sau khi rửa xong, bác rửa lại bằng xà phòng , rồi bóc lớp decan ra. Nếu có keo của decan dính trên mạch đồng, bác dùng xăng, hoặc dầu hỏa để lau lại cho sach.

Regards

 

Re: Tư vấn làm mạch in

Xin bổ xung thêm một ít kinh nghiệm như sau :
Khi dán keo lên miếng decan ta có thể chọn loại keo có độ dính ít thôi vì khí lột bỏ lớp này nếu keo dính chặt qúa thì cũng khó khăn đó.Riêng tôi hiện đang dùng loại băng keo giấy khi thao tác thấy cũng dễ
Trước khi dán decan lên mạch đồng ta có thể rảy nước lên mặt đồng để dễ dàng chỉnh sửa kích thước miếng decan và mach đồng, sau dó ta vuốt nhẹ cho nước ra hết.
Ngoái ra cũng có thể áp dụng cách in trưc tiếp lên giấy(loại giấy nhìn hơi trong hay còn gọi là giấy phim hoặc dùng loại giấy in màu nhưng phải in bằng máy in laser) sau dó dùng bàn ủi là lên mặt đồng, khi thấy đã dính mực lên hết ta có thể chờ nguội một chút sau đó ngâm miếng mạch đã ủi vào nước rổi bóc bỏ phần giấy. Cách này tôi thường áp dụng cho những mạch điện nhiều chi tiết và có đường mạch nhỏ

 

Còn khoan lổ mạch in làm sao cho đẹp, kỹ thuật khoan như thế nào với máy khoan cầm tay.

 

Bác HUNGHKQ và Bác ManhTuong ơi có giúp thì giúp cho trót, đừng để em bơ vơ giữa chợ thế này! Hu hu……..

 

Không biết haiken dùng máy khoan cầm tay là loại nào nhỉ, riêng tôi đang dùng loại tự chế để dùng thôi tuy nhiên cũng phai chế cho tốt thì khoan mới nhanh và đẹp đươc chủ yếu là khi gắn mũi khoan vào cho chạy phải đồng tâm không lắc lúc đó mũi khoan mới đẹp.Trước đây tôi có mua loại bán sẵn ở NT nhưng rồi cũng vất vì chạy lắc dữ lắm sau đó tôi kiếm mua loại moter 24vDC rối ra chỗ bán dụng cụ sửa đồng hồ tìm mua cái đầu kẹp về rồi nhờ thợ tiện họ làm cho.
Khi đã có khoan rồi thì chuyện còn lại cũng dễ thôi trước khi khoan ban cần phải lấy dấu các điểm cần khoan bằng cái đột nhọn để định tâm, lót một miếng ván ép mỏng hoặc gỗ cũng được xuống dưới mạch đồng rồi khoan thôi.
Cơ bản là thế còn chuyện đẹp nữa hay không còn phụ thuộc vào bạn có quen tay hay không nếu chua làm lần nào thì thường hay bị gãy mũi khoan, cứ mua sẵn vài chục mũi mà dùng dần nhé :lol:
Còn nếu bạn khoan bằng máy khoan cầm tay loại khoan gỗ hay sắt thì đối với tôi cảm thấy là khó khoan cho đẹp được

 

Em thiết kế mạch bằng chương trình Orcad, nhưng trong thư viện không có con TDA1541. Làm sao bây giờ hở các Bác

 

Nếu ở trong Capture thì bác đành phải tự tạo ra nó bằng lệnh "create new part", dễ lắm mà.

 

Em mới tập sử dụng Orcad thôi, xin Các bác đừng cười.
À cho em hỏi luôn sau khi rữa mạch in thì người ta sơn gì lên mà những line có màu xanh và mạch lại bóng đẹp vậy?

 

Các bác cho em hỏi nên dùng Orcad version mấy. Máy tính của em già cỗi lắm rồi.

 

Có ai muốn xài Orcad thì email.
Orcad Capture
Orcard Layout (hơi khó xài hơn là PADS)
Orcad SPICE (EE engineer phai biết xài SPICE)

 

các bác có thể chỉ cho em cách phủ xanh mạch in ko?thanks nhiu!

 

- Em thì biết qua về Protel99se từ hồi làm đồ án tốt nghiệp, thấy Protel99se có vẻ dễ dùng hơn OCAD trong các ứng dụng thông thường!
Gửi các bác thư viện của BurrBrown! DIY DAC dùng chíp của BB!

- Còn về vấn đề làm mạch in:
+ In lụa lên tấm phíp đồng.
+ Ăn mòn bằng dung dịch FeCl3.
Chú ý là khi ăn mòn nên kiên trì một tẹo, thả cho tấm phíp đồng úp nổi trên mặt dung dịch thì ăn mòn nhanh hơn, đều hơn