Chơi Đĩa than LP "điệp vụ rất khả thi" Ngon Bổ Rẻ

Khi có phần cơ thật ổn định rồi ( nhất là ổn định tốc độ)
Em lại quay về Phono Box
Phono Box Jfet và đèn em đã trình bày cách làm ở các bài trước
Tuy nhiên đối với 1 số bác ngại dùng đèn thì em sẽ trình bày 2 cái phono box dùng bán dẫn mà em mới làm xong , một cái bằng OPAMP , một cái bằng transitor và Jfet , giá thanh cả 2 cái đều rất rẻ và linh kiện có sẳn dễ kiếm và chất lượng âm thanh đều ở mức Hi-end
3 Loại Phono box của em nghe trên cùng một Setup của em ( Mâm DIY + Kim Denon DL-103 + cần Denon , máng (không biết tên) và mỗi loại đều cho một trải nghiệm âm nhạc khác nhau nên cuối cùng em giữ và nghe cả 3 cái tùy theo từng loại nhạc
Khi bắt tay làm các phono box bán dẫn thì mới thấy những ai vội vã chê phono bán dẫn và ca ngợi phono tube cũng cần xem lại , nếu phono bán dẫn thiết kế , chọn linh kiện thích hợp đặc biệt với những người dùng kim MC thì phono bán dẫn cũng la trải nghiệm tuyệt vời khi thưởng thức âm nhạc

 

Mời bác trình bày ạ.
Em hóng...

 

Trông mâm than đơn giản thế chả có mấy linh kiện thế mà hại não nhỉ

 

Em bắt đầu bằng phono box đơn giản nhất dùng OPAMP
OPAMP thường bị chê là dùng làm phono box nghe không có hồn LP , tuy nhiên hiện rất nhiều phono box trên thị trường dùng Opamp như project phono box ...
OPamp dùng cho mạch phono , nếu chỉ dùng cho MM thì có nhiều chọn lựa
Yêu cầu đầu tiên là độ ồn phải nhỏ hơn 10nv HZ (1khz)
Các con opamp sau làm Phono box đều được
NE5534,Ne5532 (hay bị chê oan là dở)
OPA637/627
AD8610
OPA134
OPA604
LT1028
LT1115
LT1228
AD797

Nói chung là bản thân từng con opamp khác nhau cũng sẽ cho ra chất lượng âm thanh khác nhau ( kiểu như âm thanh của các loại tube vậy) tuy nhiên chất lượng của mạch phono dùng Opamp còn phụ thuộc nhiều vào linh kiện , thiết kế mạch , chất lượng nguồn

Hướng DIY của em là chọn loại mạch nào đơn giản nhất để các bác dễ làm cho kêu tiếng người đã sau đó sẽ Mod từ từ lên và các bác sẽ thấy Phono box OPamp cũng nghề chơi cũng lắm công phu chứ không phải dạng vừa
Mạch em chọn làm mạch của Elliott sound products (viết tắt là ESP) mạch này sử dụng 2 OPAMP NE5532 rất là phổ biến , đường EQ RIIAA dùng kiểu hồi tiếp âm cho tần số thấp ngay OPAMP đầu tiên sau đó dùng lọc tần số cao sau Opamp thứ 2
Em có sẳn 2 con NE5532 của Texas instrument , ráp đúng như sơ đồ sẽ chạy ,tuy nhiên ráp trên mạch in thì phải ủi đây chình là việc mà em lười biếng làm bán dẫn chỉ làm Tube và lắp P to P cho lẹ , dạo quanh google em tìm ra cách DIY các loại mạch bán dẫn dễ nhất và nhanh nhất , và lại rất dễ để mod linh kiện sau này , các bác xem hình nhé , dùng mạch in đồng nguyên miếng lam mạch chính , lấy một miếng mạch khac cắt ra thanh những hình vuông cỡ 5mmx5mm , hay dùng đồ bâm lỗ tròn để bấm ra các miếng đồng sau đó lắp mạch tới chỗ nào cần thì dán các miếng nhỏ đó bằng keo con voi (keo super) , việc làm mạch như thế này rất tốt , do Mass có diện tích rộng , phân chia khu vực dễ dàng , bố trí linh kiện theo sơ đồ lý thuyet , dò lỗi dễ dàng không cần lật qua lật lại nhức đầu , linh kiện dễ dàng thay thế ma 2kho6ng làm hư mạch in , từ khi làm như thế này em lại đâm ra hào hứng với bán dẫn
Các bác cứ thực hiện mạch này chưa cần mod linh kiện , sẽ thấy độ ồn nền cực nhỏ , khi nối với kim MM em vặn hết Volume mà không nghe bất cứ tiếng ù xì dù to hay nhỏ
Còn việc làm cho hay hơn em sẽ trình bày tiếp sau nhé

 

Ô cách làm pcb này hay đấy bác

 

Cách làm mạch kiểu này nhìn rất pro,
Nhưng bác Gia huy ơi, dán bằng keo con voi, khi hàn xì nó có bị nhả ra ko? với lại em thấy keo này mà hàn lên nóng nó bốc cái mùi ... chua lè :mrgreen:

 

Mạch ở trên là em lấy hình trên mạng nên nó Pro , em làm thì xấu xí nhưng cơ bản là rất dễ làm , vì la mạch thử nghiệm nên em làm cho nó chạy , sau khi thử hết các Mod thì mạch chính thức sẽ làm lại cho nó Pro
vụ keo super dính rất tốt , vì 2 bề mặt mạch in phẳng , nên chỉ cần đặy miếng dán lên , bơm keo vào thì tự keo sẽ điền đấy ( đứng bơm nhiều quá ), khi hàn em không thấy mùi chua , do các linh kiện hàn xuống mass sẽ giữ các miếng dán ép xuống miếng đồng làm mạch in nên mạch rât chắc

 

Cám ơn bác Giahuy đến giờ em mới biết nguyên lý vận hành của Bộ Motor RY 5500 II (em đã đọc nhiều nhưng chưa thấy rõ như bây giờ) trước nay chỉ đang dùng cái motor Motor Hysteresic của hãng Pioneer chạy trực tiếp nguồn 100V nên khi mạng điện thay đổi tần số thì tốc độ cũng bị ảnh hưởng đáng kể, em đang tìm đồ để làm thêm cái bộ điều tốc như bác đã hướng dẫn, vụ cái phono box sẽ hóng tiếp rất thú vị

 

Bài viết bác chủ hay va chi tiêt quá. Nhưng em vânc chưa hiểu lắm về chõ cây kim. Lọ mọ tìm hiểu định chơi món này mà em đọc ko the hiểu dc cái catridge và stylus nó khác nhau ntn. Em chỉ biết chỗ đầu cần có kim và máng

 

Em tiếp tục đây , với phono box , tiếng ồn là kẻ thù số 1 , do các bác thủ tưởng tượng , khi kim MC tì lên đĩa sinh ra trong cuộn dây một dòng điện nhỏ xíu có hiệu điện thế chỉ cỡ 0.3 mV -0.5 mV , để âm thanh này phát ra loa được ,stepup-> phono box-> preamp->amp , phải khuyếch đại lên cỡ triệu lần , thì nếu mạch bị nhiễu hay có tiếng ồn , tiếng ồn này cũng bị khuyếch đại lên và âm thanh bị phá hoại nghiêm trọng
Thường các bác chỉ quan tâm đến tiếng xì , tiếng ù khi mở volume lên to , trên thực tế với những tiếng ồn nhiễu ở mức - 40dB từ phono box bạn ít khi nghe thấy vì khi nghe nhạc ban không vặn volume to để nghe thấy tiếng ồn này và nhiều khi các bác chấp nhận sống chung với tiếng ồn ,trên VNAV em đã đọc thấy nhiều bác nói như sau: em vặn volume lên thì nghe ù xì nhẹ , tuy nhiên phải lại gần mới nghe thấy , nên khi nghe nhạc thì không sao vì tiếng nhạc che lấp tiếng ồn
Thực ra tiếng ồn dù nhỏ cũng làm ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh , nhất là đối với trường hợp đĩa LP và kim MC , do múc điện thế sinh ra rất nhỏ, nên tiếng ồn sẽ làm tín hiệu âm thanh quí giá bị thay đổi , giã sữ các bác dùng đèn 12AX7 làm tầng đầu tiên của phonobox MC , đèn có độ ồn ngõ vào thấp nhất là 0,5 micro V RMS ( tiếng ồn trong khoảng 30 HZ->8kHz) thì tín hiệu âm thanh của kim MC cũng sẽ bị thay đổi theo độ ồn này , sau đó tín hiệu đạ bị biến dạng này khuyếch đại lên 1 triệu lần tới tai bác thì chắc chắn là không hay rồi)
Tiếng ồn có nhiều loại :
Do bản thân linh kiện , trở , đèn , transitor, fet
- Ồn Dòng curent noise
- Ồn áp voltage noise
Do môi trường : nhiễu tần số radio ,nhiễu do mass không đúng
- Nhiễu do nguồn cấp cho linh kiện ...
Càng ngược về phía nguồn phát nhiễu ồn càng ảnh hưởng lớn đến chất lượng âm thanh
Nếu các bác có vốn tiếng anh và kiến thức toán học , điện tử thì đọc tài liệu Sound of silence đề cập hết sức chi tiết về tiếng ồn của mạch phono box em không đi sâu làm các bác tẩu hỏa nhập ma
Tiếng ồn đầu tiên mà mình cần phải triệt là ồn của nguồn , mình sẽ nâng cấp bộ nguồn đầu tiên

 

Em lót dép hóng bác, vấn đề triệt ồn ở nguồn đang rất nóng, em thấy để thi công cái nguồn siêu low noise rất tốn kém và gian khổ nhưng tất cả những gì mà hãng thường nâng cấp đều chủ yếu là nguồn ...

 

Em tiếp nhé:
Bộ Nguồn cấp điện cho mạch điện , làm các linh kiện hoạt động như máu nuôi sống cơ thể , Nguồn không tốt thì chắc chắn là cả thiết bị hoạt động không tốt
Thế nào là một bộ nguồn tốt cho các thiết bị Audio đặc biệt là Phono box: (theo TNT)
1.-Tổng trở mạch ra thấp (low output impedance)
2,-Hoạt động tốt với dãi tần rộng ( ngoài dãi tần âm thanh luôn) ví dụ 0- 100KHZ hay 0-1 MHZ
3,-Tổng trở mạch ra là tuyến tính , độ méo của tín hiệu của các nhánh trên suốt tuyến cung cấp nguồn thấp
4,-Ành hường của các bộ ổn áp lên các mạch điện liền kế thấp ( nhiễu do ổn áp )
5,-Đô ồn của điện thế cấp cho mạch thấp ,( không có những phần tử tạo ra dòng AC)
Bám sát theo các tiêu chí trên ta lần lượt đi từ đầu nguồn đến cuối nguồn nhé:
BIẾN THẾ :
Dòng điện 220 v AC được biến thế đổi sang AC 25V-15V-5V.... Vậy lựa chọn biến thế thế nào ?
Biến thế tạo bởi lõi thép từ và 2 (hay nhiều cuộn dây đồng quấn xung quanh ) , lõi thép thường là dạng EI dùng nhiều miếng Fe ghép lại ( không dùng 1 lõi đặc để tránh dòng đien Foucault làm nóng lõi từ ) đối với các biến thế dạng EI , nếu khi có dòng điện chạy qua , biến thế bị rung ( do ghép không chặt , do quá tải ...) thì không nên dùng làm nguồn vì dòng điện sinh ra cũng bị ảnh hưởng
Lõi biến thế làm bằng fe ( vật liệu từ) không tốt sẽ làm cho tổng trở mạch ra của biến thế lớn ( gây sụt áp khi cần dòng lớn chạy qua) cũng không nên dùng ( các biến thế hàng chợ phần lớn sử dụng Fe chất lượng kém nên nằm trong trường hợp này)
Biến thế EI khi hoạt động sẽ sinh ra từ trường xung quanh , nên nếu đặt gần các mạch khuyếch đại lớn thì sẽ gây ảnh hưởng nhiệu từ lên mạch
Một số Bác thì sử dụng biến thế hình xuyến , ở đây lõi từ cũng được ghép từ nhiều miếng Fe từ mỏng chữ O , biến thế xuyến do đặc điểm cấu tạo thì sinh ra từ trường chung quanh rất nhỏ , nên có thể đặt gần các mạch khuyếch đại lớn được , tuy nhiên nếu phân tích thêm thì biến thế hình xuyến chỉ thích hợp cho các ứng dụng cần dòng lớn , nguồn và linh kiện đặt chung trong một chassis do biến thế xuyến có 2 ưu điểm chính là hiệu suất cao và không gây nhiễu từ trường , tuy nhiên xét về độ ồn thì biến thế xuyến ( thông dụng) không tốt bằng biến thế EI ( các nhà SX hi end cũng có thể làm biến thế xuyến thật tốt , nhưng giá thành mắc )

Nếu co biến thế C Core thì tốt hơn EI nữa vì hiệu suất của C core cao hơn EI , khả năng chống nhiệu với dòng DC cũng tốt hơn
Tóm lại : Biến thế nguồn cho phono box các bác nên chọn loại EI và để khắc phục nhược điểm nhiễu từ , biến thế được để trong hộp sắt và để xa phono box , dùng dây chống nhiễu cấp nguồn cho phono box là giải pháp tốt nhât , Biến thế nên chọn càng lớn càng tốt , và ở trường hợp
Opamp phono box đang thực hiện thì nên chọn biến thế có 4 cuộn thứ cấp 15-18V độc lập nhau ( không có điểm chung thì tốt hơn còn nếu có điểm chung cũng ok) , hoặc sử dụng 2 biến thế khác nhau mỗi biến thế có 2 cuộn thứ cấp 15-18V là tốt nhất
Dòng cho 1 opamp khoảng 40mA tuy nhiên đối với audio thì nguồn cấp dư bao giờ cũng hay hơn cấp thiếu hay vưa đủ , dùng biến thế ( nếu sử dụng 1 biến thế cho cả 2 kênh ) thì dùng biến thế cợ 30 VA là OK

Sơ đồ đấu biến thế và các điểm mass đính kèm , phần Diode cầu sử dụng diode rời hay cầu đều được nhưng phải chọn loại tốt ( linh kiện tháo máy của Nhật hay Mỹ hay Châu âu SX ) là OK vấn đề là dòng khoảng 1-2 A là OK , em dùng diode schottky nhưng không thấy âm thanh thay đổi so với dùng fast diode có lẽ dòng nhỏ nên việc gây nhiễu của Diode là không đáng kễ

Phần Tụ thì mình sẽ bán tiếp nhé
Hình thứ 2 là bộ nguồn dùng LM317 và LM337 rất phổ biến tuy nhiên từng giá trị linh kiện và loại linh kiện là đáng để bàn và thử nghiệm

 

Đối với Phono box , mạch ổn áp rất quan trọng , do đăc tính của mạch phono là mạch tăng áp , nên nếu nguốn cấp có áp không ổn định sẽ ảnh hưởng lớn đến chất lượng của mạch
Mạch ổn áp chất lượng là mạch có độ sai lệch điện áp thấp , có tổng trở mạch ra nhỏ , có độ ồn thấp , khả năng chống nhiễu từ nguồn tốt (100-120 HZ)
Có các cách sau để ổn áp :
Dùng ổn áp dạng 3 chân họ 78XX ,79XX thông dụng rẻ tiền dễ thực hiện ,nếu IC chất lượng tốt thì độ nhiễu và độ ổn định điện thế chỉ thấp hơn LM X17 , tuy nhiên trong trường hợp Phono box , để có thể điều chỉnh điện áp sử dụng LMX17 thì tiện lơi

LM317 và LM337 là loại ổn áp thông dụng , mạch rất đơn giản , nhưng nếu ráp đúng cách và thêm một số mẹo thì có tác dụng giảm ồn khá tốt , khả năng chống nhiễu nguồn tốt
Dùng mạch ổn áp rời ( shunt hay direct) cũng la một giải pháp chuyên nghiệp , vì ta có thể thiết kế tùy theo mạch (class A, hay bipolar) dòng cao hay thấp ... nên hầu hết các Phono Box Hi-end đều dùng mạch ổn áp rời tuy nhiên hãy để dành mạch này cho Phono Box không dùng OP AMP mà em sẽ trình bày sắp tới ( Cái này đòi hỏi trình DIY cao hơn nên để sau khi các bác thấm Phono box bằng OPAMP đã

Đều tiên là các Tụ điện nhỏ trong mạch 47 nF,100 nF , các bác dùng tụ film nhé các tụ 47nF dìng lọc nhiễu nguồn AC , các tụ 100nF lọc nhiễu DC trước khi ổn áp , các tụ 100 nF sử dụng loại tốt , sẽ thấy phần dãi cao sẽ tách bạch hơn , do đi sau tụ 100 nF là 1 tụ hóa lớn (C17,C18,C19,20) tụ này nhằm lọc nguồn ( chủ yếu là lọc 100 HZ-120 HZ) trị số tụ C17, C19 có thể từ 100 microF ->10000 micfoF các Bác điều chỉnh theo nguyên tắc sau :
Tụ có trị số càng lớn thì âm thanh càng dở ! (thiếu nhạc tính)
Tụ có trị số càng nhỏ thì độ ồn nền càng lớn
Tụ có tổng trở trong càng nhỏ thì càng tốt ( tụ có ESR nhỏ) ,( cái này là tụ Nhật Nichicon hơn tụ anh Ba)
Nếu cùng 1 loại tụ , thì ghép // nhiều tụ để tăng trị số tốt hơn 1 tụ
Tới LM317 :
Thay điện trở 270 trong mạch adj bằng điển trở 120 ( tăng dòng adj)
Thay biến trở 5K bằng diode zener có trị số = Vout-1.25V ví dụ cần 15V thì dùng zener 13.75
Tụ C25 ,C26 là tụ chống nhiễu cực ký quan trọng dùng tụ có trị số từ 2.2 micro-> 10 micro phải là tụ ít ồn ( nichicon ZA) hay tụ film
Tụ này có hiểm vụ ổn áp so sánh cho LM317 có tác dụng rất lớn trong Ripple rejection
Tụ output C5,C6,C7,C8 cũng nhiều chuyển để nói , trị số từ 100 microF -> 4700 microfara
Một lưu tý là ở đây không được dùng tụ có ESR thấp như kiểu oscon , blackgate do LMX17 có đạc tính như cuộn cảm , nên nếu dùng Tụ có ESR thấp sẽ gây cộng hưởng (peak) lên nguồn ra -> khó chịu khi nghe nhạc
- Tụ càng lớn đô ồn càng nhỏ nhưng nhạc tính cũng mất , nếu nhỏ quá thì nguồn dương ít ảnh hưởng nhưng nguổn âm lãi bị nhiễu
do đó ở chổ này chỉ nên sử dụng 2 tụ (C5,C7)( không mắc // 2 tụ như hình vẽ)

Lưu ý là tất cả mạch sau Diode được lắp trong cùng 1 hộp với PhonoBox nhé ( lắp gần nhất với chổ cấp nguồn cho phono box)
** việc cân chỉnh các tụ như em nói tùy thuộc vào tai các Bác và khẩu vị các Bác nhé , em không đưa trị số mẫu để các bác thấy tác động cũa từng loại tụ

 

EM mới chơi đĩa than, các bác xem khoảng cách giữa đĩa và kim như thế này đã ổn chưa ah?

 

Phần nguồn xong rồi , quay lại mạch Phono để làm âm thanh hay hơn nữa
Nói chung với mạch OPAMP , trị số linh kiện như EPS đã tính là có mạch EQ RIAA chính xác ( cái khác là mạch này cho điểm Bass ở mức 50 HZ trở xuống không phẳng như các mạch khác )nên mặc dù không chính xác như tiêu chuẩn RIAA nhưng lại cho cảm giác tiếng Bass tự nhiên
Bắt đầu từ ngõ vào MM nhé :
Điện trở 47K là điện trở phối hợp trở kháng vàu đầu kim MM ( hầu như tất cả nhà SX kim MM đều dùng 47 K) việc mod thay đổi trị số này có thể sẽ cho chất âm khác một chút theo hướng , trị số càng nhỏ thì nhiễu càng nhỏ nhưng âm lượng nhỏ theo nói chung theo em các bác cứ để 47K
Tụ điện CLL là tụ nhỏ cở 100 pi dùng để phối hợp với cảm kháng của đầu MM nhằm tránh hiện tựng cộng hưởng xảy ra trong dãi tần số tai người nghe được
Các Bác nhìn biểu đồ sau để hiểu hơn , Trị số này càng lớn thì điểm cộng hưởng dịch về trong vùng dưới 20KHZ , trở đầu vào >47K thì điểm cộng hưởng rời ra xa , nhưng đặc tuyến sẽ không phẳng do đó với điện trở vào 47K thì CLL=100p là tốt nhất
Tụ CLL thường em ít sử dụng , vì mình có thể làm cọng dây có vỏ bọc với chiều dài phù hợp sẽ có điẹn dung là 100 pi , nếu nhất thiết muốn gắn tụ CLL thì nên gắn ngay Jack phono in đừng gắn trong mạch
Các điện trở trong mạch dùng điện trở có độ chính xác 1% (metal film) lưu ý các điện trở phải là loại ít ồn nhiệt nhất
Tụ 22n và 82 n Dùng tụ polystirent là tốt nhất ( Polystyrent Vintage tháo máy là hay nhất , polystyrent mới không hay ) độ chính xác của tụ <2%
Các điện trở trong mạch RIAA :180K ,22n,10K, 820,82n cần phải đo kiểm theo cặp , trị số tuyệt đối có thể sai lệch nhưng phải giống nhau ở 2 kenh thì mới là điều quan trọng trong việc hình thành không gian âm nhạc khi phát
Mạch này sử dụng phần lọc LF (low frequency) bằng mạch hồi tiếp âm ( chủ động) nhằm mục đích giãm tiếng ồn tần số thấp , và phần lọc HF( high frequency ) tần số cao bằng mạch chủ động nhăm làm đường RIAA chính xác ( ít phụ thuộc vào OPAMP) là có chủ đích va có tác dung trong việc điều tiết âm thanh ( rất dễ nghe , không gắt)
Các tụ Hóa 22mF các bác cứ sử dụng tụ tốt nhất như Oscon , Za là OK
Điện trở R6L 100K là điện trở quyết định gain của mạch , các bác có thể điểu chỉnh , tuy nhiên nếu gain lớn quá sẽ bị clip( hiện tượng méo tiếng ở âm lượng cao)
Ne5532 cố gắng không dùng OPAMP mua mới , nên tìm các vĩ mạch công nghiệp của các máy tây âu hay Nhật để gỡ ra sử dụng , sẽ hay hơn các con Ne5532 trong các mạch âm thanh SX gần đây ( chủ yếu là của Anh Ba)
Tụ C5L là tụ xuất âm duy nhất trong mạch các Bác sử dụng VitaminQ , jensen ... là tuyệt vời
Nói chung với phono MM bằng OPAMP này nếu các bác làm kỹ ,sử dụng linh kiện đúng chất lượng âm thanh đem lại vượt xa sự mong đợi

 

Em mạn phép góp ý: con OPAMP cho Phono Box tìm con LM833 trong Cad âm thanh máy tính hoặc máy chủ Integrat cũ của Mỹ, em đã dùng nó cho đầu đĩa than của em lâu rồi, nghe chất lượng; cố gắng tìm lấy 2 con để lắp cho kim MC, còn kim MM thì chỉ cần 1 con cũng được; chẩn RIAA thì đầ rẫy trên Web

 

Dạ LM833 em nghe nhiều ngưởi nói hay hơn Ne5532 nhưng hơi khó kiếm so với Ne5532 , đúng ra là Phono Box bằng Opamp chẵng có gì cao siêu và phức tạp mạch RIAA thì trên mạng rất nhiều , nên em chọn một mạch nhiều người đã làm thành công , thêm vô phần mẹo vặt qua kinh nghiệm bản thân và tìm tòi trên mạng để các Bác mới chơi hay mới tìm hiểu LP có thêm kiến thức và kinh nghiệm để đúng tinh thần Ngon bổ rẻ và tụ tay làm lấy ,thực ra máy móc audio đều xây dựng trên cở sở vật lý và khoa học , tuy nhiên do phạm trù hay trong audio có tính chủ quan ,có thể cùng nguyên tắc vật lý , nhưng hình thức bề ngoài , màu sắc linh kiện , giá của sản phẩm tác động lên tâm lý chủ quan , người chơi cần biết về nguyên lý để có quyết định đầu tư thông minh ,Phono box này em làm kinh phí chỉ dưới 1 triệu ( chủ yếu là đồ ve chai) nhưng theo em nghĩ nó hoàn toàn thích họp cho người mới chơi LP

 

OK, cây nhà lá vườn, chi phí thấp mà vẫn hay đấy là cái cần cù, sáng tạo của chúng ta.

 

Phono box tự sự
Lúc mới chơi Lp, em nghe kim AT-95 độ vài trăm ngàn trên cái TT lụm được đã thấy hay, không phải cảm tính đâu mà có cả 2 cao thủ nghe nhạc đều lặng người vì nó hay không ngờ, lúc này nghe phân tích đã hơn cái CD Acc 65 của em rồi.
Cũng qua nhà người bạn nghe LP, cũng máy rẻ rẻ nhưng nó dở hơn CD nhiều và bác này sau đó cũng không theo đuổi Lp. Sau này tìm hiểu thêm, thì ra Lp ở nhà nghe hay là do phono kèm trên Pre Accuphase nó hay. Do đó phono box theo em là phần quan trọng nhất trong hệ thống Lp, ít nhất là cho người mới bắt đầu!

Các bác có nhiều kinh nghiệm DIY thì khỏi nói, còn các bác mới chơi thì em khuyên không nên DIY vì nó ảnh hưởng nhiều đến cảm nhận Lp và có thể bỏ cuộc sớm! Uổng lắm vì Lp chơi rất hay và thú vị.
Cũng không đến nỗi tín hiệu được nâng lên vài triệu lần như bác Giahuy nói, chỉ chục ngàn thôi! Xin lỗi em không rành điện tử nhưng em tính vầy, nếu sai thì các bác bỏ qua!(1W=V^2/R>>>>R=10 Ohm>>>V=3V; 3V/0.5mV...=6 ngàn, hay gần như vậy ). Sau này, khi yêu thích Lp rồi và cứng cáp như bác Giahuy thì hãy DIY. Phono box không ngon bổ rẻ đươc.

Trước khi chơi Lp, em thấy một số TT hi-end cao tầm ngang ngực, chẵng hiểu vì sao lại ghê thế, chân chống rung 4-5 tầng. Chống rung cho cả hệ thống mâm là quan trọng ngang hay hơn phono box ở một số trường hợp, theo em kinh nghiệm em là vậy.

Trân trọng,

 

Cám ơn Bác Giang nữa đêm tâm sự về độ ghiền phono box ,em rất đồng ý với Bác Không chơi LP ỵi rất uổng , còn cái vụ khuyếch đại tín hiệu lên triệu lần , thì Bác tính đúng , nhưng giá trì 0.5mV của Kim MC đó là chỉ số độ nhạy , ví dụ Kim ortofone MC-100 ghi như sau :
Output voltage at 1KHZ,5cm/s=0.091mV có nghĩa là khi kim di chuyển với tốc độ 5cm/s ở tần số 1KHZ sẽ sinh ra dòng điện 0.091 mV
Đối với LP , tùy thuộc vào biên độ và tần số ma tốc độ kim sẽ nhỏ hơn hay lớn hơn 5cm/s ( Bác xem bảng em collection được) tần số càng thap thì do việc bước sóng lớn muốn tiết kiệm đĩa thì phải giảm biên độ khi ghi( em đã trình bày trong phần về RIAA) , dẫn tới vận tốc kim rất nhỏ -> dòng điện sinh ra rất nhỏ như trường hợp 20HZ thì hiệu điện thế đầu vô chỉ còn 0.0117 mV do đó tầng đầu phải khuyếch đại lớn lên sau đó tầng RIAA phải giảm gain tần số cao để có đặc tuyến phẳng
do đó nếu dùng con số 0.0117 mV vô công thức của Bác thì ta sẽ có 3v/0.0117mv = 256 000 lần đó là ta tính cho 1 W , nếu tính cho 4 W thì cũng lên tới triệu là vậy !
Thực ra là em cũng học đòi khoai tây nói theo kiểu cường điệu hóa một chút để nhấn mạnh vấn đềquan trọng của phono box mà thôi bác
Mong gặp Bác để chia xẻ niềm đam mê LP

 

Hiểu đúng về tín hiệu từ kim MM và MC

Khi nói đến kim MC thì ta hay liên tưởng đến mức tín hiệu yếu ớt và dễ tổn thương mong manh hơn MM nhiều! Điều này không hoàn toàn chính xác đôi khi còn ngược lại?
Khi dùng kim MC với setup transformer đưa vào cổng MM ta đã sử dụng được kim MC. Vấn đề ở đây là setup transformer là một thiết bị thụ động tức không hề cung cấp bất kì một nguồn năng lượng nào cho kim MC, ngược lại, với nội trở của setup transformer nó còn làm suy yếu năng lượng của kim MC. Theo định luật bảo toàn năng lượng thì Pmm=Pmc >>>Vmm X Imm=Vmc X Imc. Do đó, tuy MC có thế nhỏ nhưng nó có dòng điện lớn.

Vậy ta có thể hiểu đúng rằng: MM LỢI VỀ THẾ CÒN MC LỢI VỀ DÒNG chứ MC không hề thua kém MM về mặt năng lượng tạo ra cho tần khuếch đại phono.
Dù cho dùng setup transformer hay head-amp thì công việc của cả hai đều chỉ là tạo ra 1 điện thế phù hợp với tần khuếch đại MM, khoảng 5mV là tối ưu.
Còn nên dùng setup transformer hay head-amp thì là một câu chuyện khác.

Trên đây chỉ là kết luận riêng của tôi về MC, MM không theo sách vở nào cả.

Trân trọng,

 

Theo bác thì tại sao người ta phải mất rất nhiều tiền để được chơi Kim MC trong khi dùng kim MM đỡ tốn kém hơn ?

 

Kim MC hay kim MM, dưới một góc độ nào đó có thể coi đây đều là các "máy phát điện" chuyển đổi dao động cơ thành điện. Khi stylus dao động, cantilever truyền dao động này đến nam châm (đối với kim MM) hoặc cuộn dây (đối với kim MC) khi đó trong cuộn dây xuất hiện tín hiệu điện với tần số tương ứng với dao động của stylus.

Để đáp ứng được với tần số cao:
1. Hệ dao động (stylus, cantilever...) phải có khối lượng càng nhỏ càng tốt; vì thế cantilever thường có dạng ống rỗng làm bằng vật liệu nhẹ, cứng. Ở cuối cantilever: khối lượng của cuộn dây thường nhỏ hơn khối lượng của thanh nam châm gắn ở cuối cantilever nên cho phép hệ đáp ứng tốt hơn???
2. Với kim MM, do không thể tăng khối lượng của thanh nam châm nên buộc phải tăng số vòng dây, độ tự cảm tăng làm suy hao tần số cao do trở kháng nội tại của chính cuộn dây. Điều này hoàn toàn khắc phục được khi dùng kim MC: nam châm cố định nên có thể dùng nam châm với kích thước lớn, tạo ra từ trường mạnh, cuộn dây động ít vòng, khối lượng nhỏ, độ tự cảm nhỏ vì vậy đáp ứng rất tốt ngay cả ở miền tần số cao???
...

 

Cảm ơn bác Vintage tube. Em cũng nghĩ vậy là chính xác!
Đặc biệt khi nghe giao hưởng thì Mc tỏ rõ ưu điểm của chi tiết dải cao.

Mình cũng đang phân vân nhờ các bác có kinh nghiệm dùng SUT hay Head-amp? cái này khi phân tích sâu cũng thấy phức tạp lắm. Mình đang dùng SUT thấy khá ổn và đơn giản.

 

Setup transformer hay head-amp mục đích cuối cùng chỉ là để nâng điện áp tín hiệu từ dao động của kim đĩa đưa vào Amply để nghe thôi. Như vậy 2 kiểu khuếch đại, một bên là khuếch đại theo kiểu “điện cơ” như 1 biến áp để tăng từ 110v lên 220 v; một bên là khuếch đại theo kiểu điện tử tức là cấp năng lượng cho linh kiện điện tử để khuếch đại. Bên điện cơ, chất lượng phụ thuộc vào chất liệu của transformer (lõi từ, dây quấn… Loại này khá tốn tiền và chỉ cần bỏ tiền ra là hưởng thụ) còn một bên Head-amp chất lượng phụ thuộc vào linh kiện điện tử: Tranzito, vi mạch hay đèn chân không, tụ, trở, nguồn nuôi, sơ đồ mạch điện…
Theo em bên head-amp ít tiền hơn, dễ điều chỉnh hơn song tốn nhiều thời gian hơn cho việc lắp ráp, tìm linh kiện.