Chơi Đĩa than LP "điệp vụ rất khả thi" Ngon Bổ Rẻ

Nhưng topic này có cái dở là các bác o phải tỉ phú thời gian thì bó tay

 

Các Bác nắm các thông tin về cần rồi (hơi nhiều) thực ra các thông số trên chỉ cần hiểu nó là cái gì còn vận dụng như thé nào thì khi mình DIY nguyên TT hay khi thay cần mới cần tới , còn thông thường sử dụng cần có sản trên máy thì mình chỉ quan tâm các thông tin liên quan đến kim , còn setup khi gắn kim vào cần thì mình sẽ dùng các dụng cụ trực quan là nhanh nhất em qua Kim
Các thông số Kim nào cũng có :

1/ Type (loại)
MM : (Magnet moving) kim di động theo rãnh đĩa mang theo nam châm di động , chung quanh nam châm này có 2 cuộn dây (left & right ) đặt cố định , nam châm di động sinh ra dòng điện biến thiên
MC : (Moving coil) kim di động mang theo 2 cuộn dây nhỏ xíu di động , chung quanh 2 cuộn dây này là nam châm đặt cố định , cuộn dây di động trong từ trường sinh ra dòng điện
( Ví dụ cây sony XL-15)
2/ Output Voltage :4 mV ( điện thế xuất ra của kim MM thì 2mv- 6mv , MC thì bé xíu :0.1mv-0.4mv)
3/ Frequency Response :10Hz - 30kHz ( khả năng tái tạo tần số)
4/ Tracking Force 1.2 - 2.5g ( Lực tỳ mũi kim lên đĩa)
5/ Mass 5.2g ( trọng lượng cartridge)
6/ Channel Separation :25dB ( độ tách biệt 2 kênh)
7/ Load Impedance: 47k ohms ( Trở kháng của tải)
8/ Output Impedance ( trở kháng của cuộn dây trong đầu kim)
9/ Stylus ND-15G ( tên kim rời để mua thay)
10/Stylus Tip: spherical 0.6mil ( loại hình dạng mũi kim)
11/Cantilever carbon fibre ( vật liệu làm cần kim)
12/ Dynamic Compliance 15 x 10-6cm/Dyne ( tạm dịch độ đàn hồi của cần kim khi rung động )
Cấu trúc kim MM & MC

 

thông số này hiểu như thế nào vậy Bác GiaHuy? Bác có thể giải thích giúp em!

 

Thông số này có ý nghĩa như thế này bác nhé , em biết nhiều Bác cũng cảm thấy bối rối với đơn vị dB cho đó để hiểu thông số trên thì mình cần hiểu dB là gì :
dB là đơn vị dùng để so sánh sự tương quan giữa 2 đại lượng vật lý dB=10 log P1/P2
Trong đó P1 và P2 là 2 đại lượng vật lý cần so sánh với nhau dB thường áp dụng cho âm thanh vì âm thanh có đặc điểm là cứ tăng 10 lần cường(intensity W/m2) thì âm thanh nghe lớn gấp đôi )
Như vậy ờ đây Chanel seperation có nghĩa là độ ảnh hưởng của 2 kênh với nhau được đo bằng =10 log P1/P2 với P1 là điện thế sinh ra bời cuộn left , P2 là điện thế ảnh hương trên cuộn 2 do hiện tượng crosstalk ( do 2 cuộn dây nằm kế nhau trong đầu kim khi hoạt động sẽ bị ảnh hưởng lẫn nhau do điện thế sinh ra có thể âm hoặc dương nên kênh này sẽ ảnh hưởng kênh kia 25dB/2=12.5 dB -> P1/P2=10^1.25 (10 mũ 1.25)= 18
với P1 là hiệu thế sinh ra trên kênh left , P2 là hiệu thế ảnh hưởng của kênh right do hiện tượng crosstalk
Giả sử khi kênh right sinh ra là 1mv ( còn kênh left không có âm thanh) thì kênh right sẽ làm ảnh hưởng kênh left 1/18 mv

**** Ở trên là giải thích theo kỹ thuật Bác nào thây nhưc đầu thì chỉ cần hiểu như sau:
Thông số Chanel seperation nói lên chất lượng của đầu kim trong vấn đề ãnh hưỡng lẫn nhau của 2 kênh stereo , số dB càng cao thì 2 kênh càng ít bị ảnh hưởng lẫn nhau -> chất lượng âm hình và không gian âm thanh tốt hơn

**** về Offset angle : hiểu đúng là góc hình thành nên bởi đường tâm của cartridge (qua kim) và đường vuông góc với 2 bạc đạn đở cần , vì nhiều khi đường tâm của máng không trùng đường tâm của cartridge

 

em cảm ơn Bác, vậy hiểu nôm na thông số này là biểu thị cho độ nhiễu xuyên kênh L-R của đầu kim, số càng cao càng tốt,
tiếp tục nha Bác,

 

Trở lại vấn đề Setup
Chọn Kim :
Trước khi chọn kim em cần giải thích về mặt kỹ thuật một thông số hơi khó hiểu để các bác nắm rõ vì thông số này sẽ quyết định nhiều đến việc chọn kim cho cần và ảnh hưởng nhiều đến âm thanh sau này
12/ Dynamic Compliance= 15 x 10-6cm/Dyne ( tạm dịch độ đàn hồi của cần kim khi rung động )

Một hệ thống Cối xay hoàn chỉnh sẽ gồm các chi tiết như hình minh họa đính kèm
Plinth : là đế để gắn mâm kim cần đế này đặt lên mặt phẳng của bàn hay nền nhà
Cần(tone arm) : cần gắn trên armbase bằng hệ thống bạc đạn (bearing), arm base gắn lên Plinth
Kim : gắn lên cantilever(cần kim) , rồi cần kim gắn lên đầu kim qua đệm cao su , đầu kim gắn lên cần
Coi cối xay như Một hệ thống cơ học gồm 3 phần gắn với nhau , 3 phần này khi hoạt động đều có những rung động riêng :
đầu Kim kim cương sẽ rung động theo rãnh đĩa với tần số 20HZ-30KHz ( tai người nghe được 20HZ-20 Khz thôi)
Plinth sẽ rung động do các chấn động lan truyền trong không gian , mặt bàn ...
Cần sẽ rung động do một phần rung động của kim và chiều sâu rãnh đĩa ..
Vấn đề thiết kế phối ghép Plinth cần kim là làm sao cho 3 phần tử này có tần số cộng hưởng riêng khác nhau :
cộng hưởng là hiện tượng xảy ra trong dao động cưỡng bức, khi một vật dao động được kích thích bởi một ngoại lực tuần hoàn có cùng tần số với dao động riêng của nó.
Nếu có hiện tượng cộng hưởng thì rung động nhỏ sẽ thành "chấn động" năng thì gãy kim , nhẹ thì làm âm thanh bị ảnh hưởng nghiêm trọng
Câu chuyện về một đoàn quân đi đều bước qua cầu , nhiẹp bước chân vô tình trùng với cộng hưởng riêng của cầu gây sập cầu thì hầu như học sinh PT đều nghe qua
Cụ thể hệ thống mâm than ,
plinth phải có tần số cộng hưởng = 2-4 HZ
Cần và đầu cartridge gắn lên cần có tần số cộng hưởng= 8-12 HZ
Kim sẽ rung động từ 20HZ-20KHZ
Do đó Plinth càng nặng thì càng tốt và Plinth phải cách ly với mâm quay để bảo đảm tần số cộng hưởng từ 2-4 Hz
Cần và đầu cartrige phải tưởng hợp với nhau để hê thống Cần + đầu cartridge có tần sớ cộng hưởng tử 8-12 HZ
Tần số cộng hưởng của cần là do trọng lượng cần , trọng lượng đầu và độ đàn hồi của cần kim quyết định
Một cách khoa học tần số cộng hưởng
Resonant Frequency = 1000/[6.28*square root (M*C)]. (trong đó M= trọng lượng cần + máng +đầu kim, C=Dynamic Compliance ( chính la thông số ghi trên đầu từ em đề cập đến)
Từ công thức trên các Bác có thể chọn đầu kim hợp với cần về mặt cộng hưởng
ví dụ cần 12 g ,kim 5.2g , máng 7,5 g -> M= 24,7g
Khỏi nhức đầu các bác dùng tool này http://www.resfreq.com/resonancecalculator.html để tính cho mau
kết quả với hệ kim cần như trên muốn tần số cộng hưởng nằm trong khoảng 8-12 Hz thì đầu kim có Dynamic compliance trong khoảng 16-7 Cu
***** Các kiến thức kỹ thuật ở trên để vũ trang lý luận cho các bác thôi trên thực tế các bác chỉ nắm nguyên tắc sau : để chọn lựa Kim phù hợp với cần :

1. Xem thông số của cần :*** Phần kết hợp với Kim "
Stylus pressure adjustment range : 0-2.5g ( áp lực đặt lên đầu kim điều chỉnh được) -> chọn kim có phạn vi điều chỉnh áp lực kim < 2.5 g
Applicable cartridge weigh range :6-10g ( trọng lượng Kim thích hợp) --> chọn trọng lượng đầu kim 6-10 g
Headshell weigh :7.5g (trọng lượng máng) ---> nếu sử dụng máng khác thì chọn trọng lượng( đầu kim + máng) trong khoảng 13.5g-17.5g
Xong kiểm tra lại dynamic compliance của kim có nằm trong dãi cho phép bằng trang web http://www.resfreq.com/resonancecalculator.html
là yên tâm mua kim
2. Theo em các Bác mới chơi nên chọn kim MM mua trước và mua kim mới trong hộp có thông số đầy đủ , rẽ cũng được tầm 3 triệu trở xuống các cây Shure M97XE ( nhờ người quen mua trên mạng bên Mỹ =75USD-100 USD ) , Ortofone Red, Grado dòng entry ... Setup cho đúng nghe càng ngày càng thấy hay hơn, tới lúc bắt đầu ghiền LP rồi sẽ từ từ nâng lên sau , như Bác Huy Cờ Bạc noi , chơi món LP này dành cho tỷ phú thời gian , không có chuyên mua kim thật mắc tiền về mà nghe hay liền được đâu nhất là các cây kim MC , mặc dầu rồi cuối cùng bác nào chơi LP cũng phải nghe tới kim MC mà thôi

** Hôm nay thứ 7 lý thuyết hơi nhiều mong các Bác thông cảm nhé

 

Chủ đề hay, Tks bác GiaHuy chia sẻ nhiều kiến thức cho AE mới chơi.

 

Rất cám ơn bác về bài viết này,cho em xin hỏi bác có ở hcm k ạ,cho em sang học hỏi với.

 

Bài viết rất hay và cụ thể rất phù hợp với những người mới chơi LP ít tiền. Bác chia nhiều hơn nữa nhé.

 

Bác Giahuy cho em hỏi một chút, như bác đã viết bên trên về phần chọn kim và xem thông số của cần vậy còn những mâm automatic có cần liền thì sao. E ví dụ như mâm Technic SL-MA1, lúc này cần theo máy là cần tự động và hình như cần này cũng ko có nhiều lựa chọn kim, mong bác giải thích giúp em.

 

Khiếp thật, cứ như bác từ thung lũng Silicon đến với anh em vậy... cảm ơn bác nhiều :roll:

 

Cảm ơn bác Giahuy, bài viết của bác rất nhiều công phu, bổ ích cho ae chơi LP lắm.

 

mâm của bác là mâm tốt đấy,tuy nhiên khi muốn chơi kim khác cần phải mua được máng rời có chân din âm giống cái kim mm liền máng của mâm.trước đây em có mod body 1 mâm SL-MA1 và kèm theo 1 máng rời,sau để lại cho 1 tay chơi đất Hạ Long rồi

 

Cám ơn lời chân tình của Bác Phêu long , để có được kinh nghệm đó chắc Bác cũng đã từng trải qua nhiều kinh nghiệm va nhiều thay đổi setup bộ LP của mình .Em chơi LP cũng được 5 năm cũng trải nghiệm được điều bác mói , tuy nhiên do em chơi theo hướng DIY , nên em thưởng tìm cách khai thác hết khả năng của kim cần , còn phono thì tự điều chỉnh thay đổi thiết kế cho tới khi cảm thấy hay và vừa tai của em, rồi lại tiếp tục nâng cấp DIY mâm cần thay đổi kim và điều chỉnh tiếp ở cấp cao hơn , đối với em cuộc chơi LP lý thú không nằm ở đích đến mà ở đường đi ,thật ra đối với người làm kỹ thuật không được chấp nhận việc thực tế phủ phàng với lý thuyết ( ở đây em đế cập là lý thuyết đúng đắn va có kiểm chứng băng khoa học đo đạc,hoặc dựa tren các hiện tượng vật lý đã kiểm chứng ) ,mà chỉ có thực tế diễn ra không giống lý thuyết do điều kiện diễn ra hiện tượng không đủ hoặc bị yếu tố ngoại lai tác động , nhiệm vụ của người làm kỹ thuật là tìm ra các tác động ngoại lai đó
Nói như vậy chứ trong lĩnh vực âm thanh này ngoài các yếu tố khoa học kỹ thuật thì yếu tố tâm lý chủ quan lại tác động rất lớn và chỉ có mình mới biết như thế nào là đủ va như thế nào là chưa đủ , setup này hay với loại nhạc này lại không hay với nhạc khác , hoặc một ngày đẹp trơi minh nghe setup của Bác khác lại thấy setup của mình chưa đủ hay ,lại tiếp tục nâng cấp cứ như thế cuộc chơi LP mới lôi cuốn
Em viết Topic này nhằm mục đích vừa ôn lại các chặng đường mình nghiên cứu , vưa phổ biến cho các bác mới chơi , nhằm gợi ý để các Bác tiết kiệm thời gian và chi phí , các kiến thức trong topic này sẽ giúp các bác hướng điều chỉnh để có setup vưa tai , không nhằm đưa ra một qui kết là phải sử dụng kim nào với phono cụ thể nào , việc chọn lọc thông tin và sử dụng thông tin cũng là một phần của cuộc chơi LP
Rất mong ngày nào đó mới Bác Phêu tới nhà em nghe LP và nhiều thứ khác nữa

 

quan trọng là mình thấy "sướng"... hôm nào xong cho em nghe ké với bác nhé. Con Sony r6 bác diy sao rồi?

 

Em tiếp đây
Trước khi đi tiếp một số Bác thấy vấn đề resonance có vẻ hơi mông lung , đừng lo các Bác chỉ cần hiểu như thế này , cần nặng thì sử dụng với kim có độ đàn hồi kém ( hay là dynamic comliance thấp ), cần nhẹ thì sử dụng với kim có độ đàn hồi cao (dynamic compliance cao)
kim có độ đàn hồi kém thưởng là những kim phải đặt lực tì kim lớn và ngược lại ,các tính toán giúp mình lường trước sự tương thích thôi , chứ các bác đừng quá
máy móc và lệ thuộc nhiều vào việc tính toán này nhé ví nếu chơi ở mức bắt đầu các cây kim MM hiếm khi có độ đàn hồi kém và cần theo máy hiếm khi có cần nặng , chì có bác nào chơi MC Denon DL-130 ( lực tì kim 2.2-2.8g) dynamic compliance là 5 cu thì trọng lượng cần+kim+máng+vis phải có giá trị tối thiểu là 35g

Sau khi có kim và cần rồi tới phần setup kim cần , nguyên tắc chung là làm sao vị trí tương đối của kim trong không gian 3 chiều càng giống với vị trí của dao khi khắc lên khuôn đĩa nhất thì khả năng tái tạo rung động sẽ gần với nguyên mẫu nhất
Các bác xem hình minh họa :
A) khi khắc đĩa dao đi theo dường tịnh tiến // từ ngoài vào trong , tiết diện dao kim cương luôn vuông góc với rãnh đĩa mà nó tạo ra
B) Khi tái tạo lại trên đầu đọc đĩa do cần xoay quanh một điểm không tịnh tiến như khi cắt nên kim sẽ không đi trong rãnh giống như khi cắt mà sẽ bị lệch đi một góc góc này gọi là tracking error , góc này sẽ làm ảnh hưởng đến vị trí tương đối của kim với rãnh đĩa và làm ảnh hưởng lên việc tái tạo âm thanh ở kênh left & right không chuẩn xác về mặt thời gian ( âm thanh kênh left và right không phát ra đồng thời làm không gian âm thanh bị sai)
Để khắc phục một số hãng làm cần tịnh tiến như hình A tuy nhiên vì nhiều lý do không phổ biến bằng loại thông dụng ,về lý thuyết cần dài ra thì tracking error nhỏ đi , tuy nhiên vật liệu làm cần ,trọng lượng cần là những cản trở cho việc kéo dai này
Thường theo cần người ta cho 2 thông số : tracking error và over hang , để ngưởi dùng có thể lắp kim lên cần và điều chỉnh mũi kim ở vị trí so với trục mâm theo OH đã cho để có tracking error nhỏ nhất
Nghe thì phức tạp , nhưng các bác chỉ cần làm như sau :
1. Mua một đĩa chỉnh kim máng ở chỗ Dũng audio hay in hình dưới đây rồi định tỷ lệ để in 1 ô =5mm
2. Đục lỗ tròn ở vị trí tâm bằng lỗ tru6c của mâm
3. gắn tạm đầu kim lên cần
4. Chỉnh vị trí đầu kim để mũi kim ở ngay vạch 120.9 mm , thân kim // vạch này , xiết nhẹ vis cố định
5. dùng tay nhấc đầu kim lên quay mâm để mũi kim chỉ vào vạch 66 mm , và lại cân chỉnh đầu kim sao cho thân kim // với vạch này
cứ như vậy để có vị trí kim đúng nhất
** Lưu ý là ở vị trí 66mm là quan trọng và cần chính xác hơn vòng ngoài , do vận tốc đĩa khi khắc là đều ( vd 33v/p) trong khi chu vi vòng trong nhỏ hơn vòng ngoài do đó mật độ ghi sẽ dày hơn trên cùng một chiều dài do đó sai số về mặt thời gian sẽ lớn hơn nếu chình vị trì đầu kim ở vòng trong của đĩa bị sai thì tác hại sẽ nhiều hơn .

 

em chụp lại 2 tấm hình em canh kim bằng protractor của shure để các bác dễ hình dung
Không phải tất cả mọi cần đều có thể chỉnh dễ dàng giống nhau , ở một số cần nhiều khi ta phải xoay đầu kim một chút nếu máng có rãnh ( như hình) để có được sai số tốt nhất
Một số Protractor có vạch chia độ để ta có thể điều chỉnh tracking error giữa rãnh trong và rãnh ngoài chính xác nhất .
Bước tiếp theo ta kiểm tra lại AZIMUNTH = độ lệch theo phương thẳng đứng của kim ( xem hình)
Chỉnh Azimunth sai ,sẽ nghe lệch 2 kênh , lâu ngày kim cũng sẽ bị lệch luôn , các Bác nhìn trực diện vào kim và chỉnh sau cho kim thẳng đứng với đĩa , một số máng có thể chỉnh được , một số máng không chỉnh được thì nhiều khi phải chêm thêm long đền kim loại để chỉnh cho đúng

 

Bác ơi! 2 điểm làm việc (2 null point- khoảng cách từ tâm spindle đến đầu kim) này mỗi cần mỗi khác bác nhỉ, chứ không cố định là 66mm và 120.9mm. Thông số này e tra trên vinylengine thấy rõ điều này không biết có đúng không ạ?

 

để em nghiên cứu thêm hình như em bị nhầm chổ này

 

Hình như có nhầm ở đây phải không bác????

 

Thanks bác duytan và bác hiephb
Cho tới khi em viết phần điều chỉnh ở trên em vẫn không quan tâm lắm đến 2 kích thước 66mm và 120.9mm vì em nhẩm kích thước nhỏ nhất có thể ghi trên đĩa là 60 mm , vòng lớn nhất trên đĩa 33 1/3 rpm là 146 mm , nên suy nghĩ đơn giản là người làm Protractor lấy theo kinh nghiệm của mình nên chọn 2 số 66mm và 120.9 mm để người dùng dễ chỉnh , trên protractor của Shure thậm chí không ghi kích thước luôn , em trước giờ cứ chình theo như thế là đúng
sau khi 2 bác nhắc thì em tìm hiểu thì thực ra 2 con số đó 66mm và 120.9mm là 2 con số do phép tính của H.G Baerawald mà ra

đó là 2 vị trí null point ( là 2 vị trí mà kim có sai lệch là zero) em sai về lý luận , nhưng thực tế áp dụng thì các bác cứ làm như ở trên nhé xin tahn2h thật xin lỗi

 

Thực ra 2 điểm null point này là 2 điểm mà người ta đã tính toán tối ưu hóa đến mức có thể để sao cho thân kim tiếp tuyến với rãnh đĩa cũng có nghĩa là 2 vế tiếp xúc là tốt nhất trong cả quỹ đạo chuyển động của đầu kim từ ngoài vào trong. Nếu máng có hình dạng chữ nhật đối xứng thì chỉnh tại 2 null point sao cho cạnh máng // với các đường trên protractor. Nhưng dù gì thì các cần có độ dài khác nhau vài mm là bình thường, 2 điểm này giữa các cần sẽ khác nhau có lúc lên đến 5mm lận. Cái này em nghĩ phải tra thông số chính xác từng cần cụ thể để cân chỉnh ( vd cần micro ma 505l thì là 38.7/171m). Mong các bác chỉ giáo thêm để tăng sự hiểu biết làm chủ ht của mình.

 

Đúng vậy, hiểu đơn giản như thế này, vị trí trong cùng của đĩa 33v = 66mm (vị trí kết thúc tất cả các bài hát) và vị trí ngoài cùng của đĩa 33v = 120,9mm (vị trí bắt đầu hát của đĩa): kim tết luôn luôn có hướng tiếp tuyến với vòng tròn quay đĩa mà kim đang đặt. OK, đã hiểu, cảm ơn bác giahuy

 

sau khi đoc các tài lệu của bác Baerwals nhức hết cả đầu em đúc kết đơn gản như sau để các Bác không tẩu hỏa nhập ma
Sau khi nghiên cứu về tracking error Baerwals tính toán rằng đối với dĩa 12 inch , sẽ có 2 điểm mà tại đó tracking error=0 đó là 2 điểm 66 mm và 120,9 mm tình từ tâm mâm , giữa và bên ngoài 2 điểm này tracking error sẽ xuất hiện lớn nhất tại 3 điểm 60mm ,146mm và 85 mm ( phép tính này hoàn toàn không anh hưởng bởi chiều dài của cần)
từ 2 điểm null point này cùng với chiều dài cần (effective length)người ta tính ra góc offset angle tối ưu ,overhang tối ưu và xác định điểm đặt tâm của cần
tất cả các tính toán trên nếu mình chơi cần rời ,hay tự thiết kế cần thì phải tính toán , còn nếu chơi cần chuẩn theo máy thì các bác không cần quan tâm lắm cho nhức đầu
Bác hiepbbi thấy có nhiều cần có 2 điểm null point khác nhau , cái này là do mỗi nhà sản xuất khi thiết kế nếu không có protractor riêng của cần ,bác set theo overhang của cần cho sẳn là OK nếu không có nữa cứ setup theo Baerwals là đủ