Kính chào các cụ trên VNAV. Em tham gia diễn đàn khá lâu mà chưa có bài post về 1 sản phẩm nào. Trong mấy năm gần đây các cụ nhà ta bận bịu với công việc và Covid nên ít có dự án mới về DIY loa. Em xin mạn phép được chia sẻ về dự án loa cột 2 đường tiếng của mình. 1. Tại sao em chọn loa cột: Với diện tích phòng nhỏ khoảng 18m2, 1 bộ loa cột hoặc loa bookshelf nhỏ sẽ phù hợp và dễ dàng trong việc kê kích. Với dự án này, em muốn bộ loa phải tái tạo lại được tiếng bass phải xuống sâu kha khá 1 chút. Dự kiến F3 (-3dB) ở ~35Hz. Vì vậy em chọn kiểu thùng loa cột. Ngoài ra diện tích chiếm chỗ của loa cột và loa bookshelf có thêm chân là như nhau. 2. Cấu hình củ loa: với ngân sách hạn hẹp, em chọn cấu hình 2 đường tiếng, 1 củ midbass 6'' và 1 củ tép 1''. Em lựa chọn mua củ loa mới, có bán trên các trang web dễ dàng mua về. Các củ loa này có thông số công bố của hãng khá giống với thực tế. Nên dễ dàng cho việc tính toán thiết kế. Có nhiều hãng bán củ loa như: Seas ( Na Uy); Scan Speak ( Đan Mạch); Eton; Accuton ( Đức); Dayton ( Mỹ); Peerless - Tymphany ( Hãng Đan Mạch và đc mua lại bởi 1 công ty của TQ);... Trong đó em thấy thương hiệu SB Acoustics được nhiều người đánh giá tốt vì: Giá mềm hợp lý; Có nhiều công nghệ mới; Chất lượng sản phẩm tương đối tốt. Em đã đặt mua bộ củ loa midbass SB17CAC và củ tweeter SB26CDC của hãng. Dòng sản phẩm này có độ thẩm mỹ khá tốt vì màng loa màu trắng như gốm. Màng loa bằng nhôm và được phủ 1 lớp nhôm ô xit bằng phương pháp mạ anode. 3. Phương án thùng loa: Với củ loa midbass nhỏ, để tăng hiệu quả dải trầm nên em thiết kế thùng cộng hưởng có lỗ thông hơi úp xuống dưới sàn. Vì em có sẵn thông số củ loa midbass nên dễ dàng tính được thể tích thùng và kích thước ống thông hơi sơ bộ nhờ phần mềm Bass box pro. Trước mắt là vậy đã, nếu đóng thùng lên theo phần mềm mà chưa ổn, em sẽ điều chỉnh lại thông số thùng bằng cách thay ống thông hơi dài - ngắn. Dưới đây là một số hình ảnh củ loa.
Thông số củ loa midbass của hãng công bố. Với Fs cực thấp ~28hz, Qts trung bình, Qms cao, Củ loa sẽ hứa hẹn cho ra âm bass tốt. Đổi lại là thể tích thùng khá lớn và ống thông hơi dài - Đây cũng là lý do em chọn loa cột. Ah, có 1 lưu ý, thông số mà hãng công bố thường sẽ có sai lệch với từng củ loa cụ thể. Chính vì vậy củ loa mới có thời gian burn-in để đạt được sự hoạt động hoàn hảo nhất. Thường với củ loa bass thì em sẽ xông tín hiệu 30Hz vào khoảng 1- 2h. Để hệ thống treo màng loa mềm mại và đàn hồi tốt.
Đầu tiên là nhập thông số củ loa midbass vào bassbox. Sau đó, bassbox sẽ đề xuất thể tích thùng, tần số cộng hưởng.
Kết quả tính toán của bassbox Với dải bass khá đẹp. Tuy nhiên củ loa này chỉ nhận đc khoảng 15W công suất tương đương áp âm khoảng 99db ở khoảng cách 1m - Do Xmax của củ loa chỉ có +/- 5.5mm
Như vậy với các thông số chính: V thùng ~30Lit, Đường kính lỗ thông hơi D57mm, chiều dài 290mm Thì Fb ~28Hz, và F3 ~ 33Hz Về hình dạng thùng thì em muốn làm cong đi 1 chút cho khác bọt, Nên em sử dụng PM AutoCAD để dựng lại sơ bộ kích thước, thiết kế mặt trước, mặt sau. Khó nhất là làm tấm cong, em làm như sau: Cắt các tấm gỗ mdf dày 3mm ( Đủ mỏng để uốn cong) rồi dán từng lớp lên nhau. Cách này sẽ khá tốn công và em phải mang qua xưởng gỗ để làm vì mỗi lần dán là lại bị bong ra. Hệ khung xương gia cố và 2 tấm mặt trước, sau em đi cắt CNC.
Em dùng nhiều tấm mdf 3mm và ghép từng lớp. Tổng cộng 6 lớp. Mỗi lớp đều phết keo và bắn đinh cố định.
Em xin được tiếp tục với phần phân tần. Phần này em sử dụng phần mềm khá phổ biến và dễ sử dụng là XSIM. Với củ loa bass, màng bị cộng hưởng ở tần số 7khz và từ tần số này trở đi bị đội lên khá cao so với đoạn dưới, dải tần số này cần phải được loại bỏ càng nhiều càng tốt. Với FR khá phẳng tới khoảng 5khz, nên đoạn giao tần số của loa midbass và tweeter chỉ nên nằm trong khoảng này. Giải pháp: Em chọn phân tần cắt bậc 3 cho loa midbass, dùng mạch RLC ( Notch filter) để cắt nốt đoạn cộng hưởng của màng loa ( breakup- note). Củ loa tweeter màng kim loại, có Qts cao nên có thể chơi được xuống thấp cỡ 1-1.5khz. Em sẽ dùng phân tần bậc 2 để cắt loa tweeter. Nhập các file frd và zma của 2 củ loa vào phần mềm, sơ đồ mạch như sau: XSIM sẽ vẽ được FR của hệ thống: Khi đấu cùng cực loa midbass và tweeter: Khi đấu ngược cực loa midbass và tweeter: Như vậy là phase của 2 củ loa khá ổn. Tiếp theo là quấn ... cuộn cảm và gắn linh kiện.
Do em lười và không khéo tay, nên không quấn được cuộn cảm lõi không khí Em dùng cuộn cảm lõi ferrite cuộn cho nhanh vì có sẵn khuôn nhựa. Do là bản Demo nên em tạm sử dụng linh kiện phổ thông. Sau này em sẽ nâng cấp loại tốt hơn sau. Gắn các linh kiện còn lại vào mạch: Và gá củ loa lên loa:
Em nó hiện tại đã hót. Tuy nhiên vì phê quá nên em chưa kịp hoàn thiện vỏ thùng. Nhận xét ban đầu: Âm thanh tương đối cân bằng, bass sâu thăm thẳm tuy chưa đc kiểm soát tốt ( Có lẽ do củ loa bass nhỏ nên độ động không được tốt như củ loa bass to. Có thời gian em sẽ trao đổi kỹ hơn về phần tái tạo tiếng bass này.) Còn bây giờ em vẫn đang phê theo điệu nhạc đây các bác ạ. Cấu hình hiện tại em đang chơi gần full DIY: Nguồn nhạc số - DAC DIY ( SD chip ES9018) - Chipamp LM3886 Với buffer jfet K389
Em xin được mượn kết quả test từ trang web của Tây Lông: Hificompass.com của 2 củ loa SB Acoustics màng nhôm ( Bản của em chỉ khác là đc mạ thêm 2 lớp oxide, thông số gần tương đương nhau) KQ test khá tốt. Độ méo thấp đặc biệt ở dải trung. Theo KQ test này thì củ loa tweeter có thể cắt cực thấp. Ở công suất 1W, méo hài bậc 2 tại tần số 1khz là -45dB .
Trên ảnh thể hiện FR ( frequency response) là thể hiện phase của cả hệ thống. Em ko chụp ảnh riêng phase của từng củ loa rời bác ạ. Và theo như sơ đồ cắt của em, thì em đang đấu 2 loa cùng cực.
Vậy thì em gửi cho bác file CAD để thợ xuất file vào máy CNC luôn. Bác PM cho em địa chỉ email, em gửi cho bác nhé.
Tốt nhất bác gửi em: thể tích lòng trong thùng, kích thước mong muốn : độ rộng mặt trước ( theo củ loa); chiều rộng; chiều sâu; chiều cao. Em sẽ điều chỉnh lại hộ bác cho phù hợp.
Sao chưa thấy hình hoàn thiện xem nó đẹp cỡ nào. Mà chả thấy bác nhắc gì đến lót thùng vì em thấy cái này cũng siêu wan trọng mừ bác..........
