Thời gian gần đây có một số bác PM cho em hỏi cách làm mạch in, nay em viết bài này xin hướng dẫn các bác cụ thể cách làm đặng sau này còn làm những project khác gấu hơn. Những việc em liệt kê ở đây dựa trên những học hỏi từ các nguồn khác nhau, nay em chỉ tổng hợp lại. Để làm được mạch in cũng cần có mấy bước chuẩn bị và các dụng cụ cần thiết. Em xin trình bày theo dàn ý dưới đây: 1. Vẽ mạch. Việc này là tất yếu nếu các bác muốn tự thiết kế mạch in của mình, em nói của mình là do mỗi bác có các loại linh kiện khác nhau, nên kích thước bo mạch cũng hơi khác. Có 2 cách em thường làm là: vẽ mạch theo sơ đồ gốc (schematic) và vẽ lại theo mạch của người khác đã vẽ. - Vẽ theo sơ đồ: cái này thì dựa vào khả năng đọc sơ đồ mạch điện của các bác. Em đã vẽ một số mạch theo cách này và khả năng bị sai là rất lớn, nên sau khi vẽ xong phải kiểm tra lại nhiều lần, và cách vẽ của em là chỉ đặt lỗ hàn linh kiện thôi, không đặt linh kiện lên mạch. Và vẽ phát triển từ linh kiện trung tâm, ví dụ vẽ mạch cho TDA thì vẽ các chân của TDA trước, sau đó đến chân của các linh kiện. Cách này dùng cho các project bán dẫn hoặc chipamp rất ổn, riêng đèn thì hơi khó vì linh kiện toàn loại to khủng bố dẫn đến kích thước mạch rất to nên quá trình làm mạch đồng sẽ khó hơn (phần sau em sẽ nói kỹ hơn), nên đèn thì cứ nối trực tiếp (point to point) cho dễ. - Vẽ lại theo mạch có sẵn: em đã làm lại mạch của TDA (via, gmar), LM (gmar), aleph 1.7, mạch bảo vệ,... cách này thì có vẻ dễ hơn vì các mạch vẽ qua rồi nên có hình dáng và bố trí linh kiện cụ thể, mình chỉ sắp xếp các lỗ hàn linh kiện gần lại hoặc xa ra cho hợp với linh kiện mình có. Với cách vẽ của em thì chỉ làm được cho những mạch đơn giản thôi, mạch mà phức tạp quá thì vẽ không nổi, em đã thử vẽ mạch active cross over nhưng không thành. Sau khi vẽ mạch xong và kiểm tra thấy không sai xót gì, các bác in ảnh của mạch ra giấy để làm phim âm bản chuẩn bị cho việc làm mạch.
Re: Hướng dẫn các bước làm mạch in cho project b Đọc bài viết của bạn yênha mới thật cảm động, bởi cái nhiệt huyết, cái tấm lòng của bạn chia sẻ với bác bạn chơi trên 4 Rum VNAV. Nhân đây tôi xin đăng lại một bài viết sưu tầm nói về các bước làm mạch in thủ công tại nhà : Chuẩn bị vật tư cần có : - Panel: tấm đồng to như tờ A4 mua 15K chợ trời. - Dung dịch ăn mòn: FeCL3 mua ở hàng mành, hoặc HCL, H2O2. - Giấy in: Giấy đề can hoặc giấy hồng hà, phim.. bất cứ loại giấy gì có bề mặt bóng. - Phụ kiện: Kìm, khoan (các mui thường dùng 0.6mm 0.8mm 1mm 3mm), giấy ráp hoặc rẻ rửa bát hoặc cọ xoong Bước 1: Chuẩn bị bản in Sau khi thiết kế bạn chuẩn bị in, nếu nhà có máy in thì tốt, không có thì phiền đấy ! Nếu bạn cài Adobe Acrobat, MS Office 2003 hay FinePrint thì có một tiện ích máy in ảo, bạn sẽ in ra máy in ảo này rồi đem ra ngoài in vì tập tin được các máy in tạo ra là pdf hoặc file ảnh. Như thế cửa hàng bạn đem in không có protel cũng không sao. Vấn đề ở đây là bạn phải thuyết phục thằng chủ cho bạn in thôi. Đối với Protel thì cần chỉnh vài chỗ trước khi in, protel tự động căn cả bản in ra cả tờ A4,khắc phục như sau: vào file - print preview - nhấp phải chuột chọn page setup (hình như thế) bạn sẽ thấy một ô Scale, bạn chỉnh thành 1. Trong protel đường mạch in phần bottom layer nó để màu ghi trong bản in vì vậy khi in ra nó sẽ có hiện tượng "chấm chấm". Chỉnh như sau: file - print preview - Configuration. Bạn sẽ thấy một ô chọn màu sắc, tìm đến bottom layer sửa cả hai ô thành màu đen. Sau đó thì in ra. Nếu bạn dùng giấy đề can thì in lên mặt bóng (mặt bóng của nó giống như mặt sau của cái nhãn vở dính (phần bỏ đi)). Loại này tui đánh giá cao nhất, nó đi được những đường mạch 10mil. Còn giấy hồng hà cũng được, nhưng bạn nên để đường mạch phải cỡ 15mil trở nên. Đối với những máy in mới HP1100 hay Canon LBP 800 trở nên, bạn phải chọn kiểu giấy nhẹ nhất nếu không mất giấy ráng chịu. Khoảng 5 tờ mất 1 Bước 2: "Là" Trước tiên bạn đánh sạch bề mặt tấm đồng, càng sạch càng tốt, đem rửa sạch rồi lau khô, bạn cắt tấm đồng thành tấm có kích thước bằng với board bạn thiết kế. Còn giấy bạn phải cắt to hơn khung để là xong có chỗ mà bóc. Bàn là không nên để nóng quá, khoảng 1/2 max là vừa. Sau khi đặt bản in lên bo đồng bạn đặt bàn là, là trong khoảng 5-10 phút, chú ý là kĩ phần mép. Để nguội. Nếu là giấy đề can thì có thể bóc, còn giấy hồng hà thì phải đem ngâm nước cho giấy mục ra rồi bóc đi. Bước 3: Ăn mòn. Bạn lấy một ít sắt pha với nước tốt nhất là nước sôi. Pha đến khi nó bão hòa. cho vào một cái đĩa. Đặt tấm đồng vào đĩa, nghiêng đĩa như người ta đãi vàng nếu bạn pha với nước sôi thì khoảng 1 phút là xong. Còn nước nguội thì khoảng 5 phút. Bạn thấy đồng ở phần không có đường mạch bong hết ra là được. Sau đó dùng cọ xoong đánh sạch. Bước 4: Khoan Làm "máy khoan" như sau. Bạn lấy một động cơ 12V, lấy một phần thân ruột bút bi , cắm một đầu vào động cơ, một đầu cắm mũi khoan, sau đó đổ 502. Còn mũi khoan mua ở chợ trời, cuối chợ, bạn mua vài cái về dùng dần. Mũi 0.6 đề khoan chân có chân nhỏ như diode zener, mũi 0.8 là trở, 1 là diode chỉnh lưu. 3 là khoan lỗ bắt vít. Bạn bặt mũi khoan vuông góc với board, bấm công tác, cho khoan qua thì tắt, tiếp tục chuyển sang lỗ khác. Bước 5: Bảo vệ mạch Để tránh cho mạch khỏi bị oxi hóa bạn phải quét lên mạch một lớp bảo vệ. Sau khi hàn xong, bạn phủ lớp bảo vệ. Dung dịch bảo vệ: RP7 (hàng sửa xe máy, chợ trời cũng có), Sơn bóng (Hàng mành), nhựa thông. Với RP7 hoặc sơn bóng bạn phun trực tiếp vào phần có đường mạch. Còn với nhựa thông bạn đem đập nhỏ, đem hòa tan bằng xăng hoặc axeton (hiệu thuốc hoặc hàng mành), được một dung dịch dạng keo, sau đó lấy bút lông quét lên. Khi axeton hoặc xăng bay hơi thì lớp nhựa thông sẽ bảo vệ mạch. :arrow: Một số chi tiết cần chú ý : Dùng giấy ép plastic, loại giấy ép ảnh, mua ở Hàng Bông mua giây ép plastic, bóc đôi ra được 2 tờ, tôi gọi là film cho vắn tăt nhé in bản vẽ lên giấy thường để biết vị trí của hình mạch in sẽ in ra sao, sau đó cắt một tấm film to hơn mạch in 1 chút ( mỗi chiều 15 -20 mm) dùng băng dính dán lên tờ giấy A4, chỉ cần dán 1 cạnh phía trên thôi để nó còn co giãn. Chú ý là in lên mặt mờ nhé. mặt bóng áp vào tờ A4. Chú ý !!!! Khi in nhớ để chế độ in thẳng , đừng cho tờ giấy cuốn ngược vào ( máy HP1200 ) thì mở cái nắp đằng sau ra. Nếu không thì giấy có thể bị cuốn vào đấy, Chú ý !!!! (tốt nhất là có ông bạn nào có máy in chịu cho in , ngoài hàng thì e rằng khó đấy nhỉ, may quá tôi có máy in riêng) Là cho dính mực: Để bàn là chế độ nóng nhất, ngửa lên. Đặt tấm đồng ngửa lên, áp film vào rồi dùng miềng vải gập lại cho êm mà miết từ trong ra ngoài cho hết không khí, như là dán đề can xe máy vậy, sau khi tấm đồng đã thật nóng thì có thể để ra sàn nhà, miết thật lực cho dính chặt mực, để nguội bóc film ra rất dễ. Sau khi bóc ra rồi lại cho lên bàn là sấy lại 1 lần nữa cho chảy đều mực và bề mặt mực đanh lại , mạch không bị rỗ. Chỗ nào bị bong mực thì dùng 1 cái bút viết lên kính loại STAETDLER LUMOCOLOR , (tôt nhât là màu đen hoặc đỏ, không nên dùng màu xanh vì hai lọai trên chịu FeCL3 tôt lắm.) mà tô lại. Ăn mòn và khoan như các bước đã nêu trên Mời các bạn bắt đầu và chúc thành công.
có hướng dẫn kỹ vậy mà không làm được nữa thì em chịu. cám ơn bác Pices đã động viên, em chỉ muốn góp phần đẩy mạnh cho một thú chơi lành mạnh mà thôi. hiện em còn 5 bộ TDA, 2 bộ LM giống hình trên. gửi cho ai bác nhỉ
------- Than gửi Bạn yenha : tôi có tấm mạch in này nhưng nếu làm theo công nghệ thủ công trên thì không in được riêng hình kinh kiện nên lúc là, ăn mòn nó bị thừa. Vậy cảm phiền bạn sửa giúp bóc thành 2 phần: bản vẽ mặt trên là hình linh kiện; bản vẽ mặt dưới là đường mạch in riêng. Đây là một mach Amply Hybrid rất thú vị, tôi định thí nghiệm trước, khi điều chỉnh hoạt động ổn định xong thì sẽ xã hội hoá Amp này trong cộng đồng VNAV, cho anh em đỡ tốn thời gian khi DIY. Xin cảm ơn.
to ThuyLT: kế khích tướng của bác thành công rồi đấy . Em đùa thôi, em đâu phải tướng nhỉ. Nếu có lang thang trên mạng mà kiếm được kiểu mạch thế này thì em nhàn hẳn, chỉ chỉnh sửa một chút rồi sài được luôn. Có cái mạch pre aleph 1.7 ấy, em vẽ trực tiếp từ PCB của hãng ra, nhưng mà chỉ làm được 1 mặt thôi. Cái mạch bác gửi dùng bóng gì để em còn biết khoảng cách chân cẳng mà đưa ra kích thước của PCB chính xác hơn. Em chẳng biết đèn đóm thế nào, nếu bác cần thỏ thì cho em xin 1 chân.
tranh thủ post mấy project em đã hoàn thành trong mùa WorldCup - Subwoofer filter dùng 02 TL072, bác nào thích gấu hơn sài OPA2134. Cái này dùng kèm với TDA7294 bridge đập rung tường luôn - Preamp ver2.1 sài 02 OPA2134, volume kiểu balance dùng cho TDA và LM - nguồn cho pre, sub dùng regu 7815 và 7915 Chết quên mất! Chỉ được post hình có giới hạn hay sao các bác nhỉ? Em chẳng biết quota mình còn bao nhiêu? Bác nào khoái làm thỏ thì PM cho em, em gửi cả schema và layout Mấy cái này em làm thành sản phẩm rồi, có điều kiện em sẽ chộp hình cho các bác. Chất lượng thì tùy vào oamp các bác sài, nhưng các mạch họ toàn dùng TL hoặc NE. Em dùng OPA2134, OPA2604, sau nâng cấp lên opa627 càng hay. bác nào dùng opa627 thì kêu em gửi kèm cả convert nha
Anh yenha gửi cho em 2 bo TDA made in YENHA đựoc không?! Nếu được thì cảm ơn anh nhiều! Địa chỉ của em: ChuthanhHà - Phòng hành chính - TCT Điện lực Việt nam 18 trần nguyên hãn - hoàn kiếm - Hà nội.
Bác lên Hà Nội có qua chợ giời không?Hay em đợi bác ở đầu phố Thịnh Yên?Em ở Hà Tây, thứ 7 lên gặp bác em thỉnh bác luôn mấy chiêu, tiện thể ghé chợ giời luôn.Ý bác thế nào? số của em 0989139991 - 0962005668 Kính bác Yenha
Thật thông cảm với các bạn ! các bạn vẽ mạch điện của board như vậy thì vất vả lắm nhỉ ? Cứ rối mù lên ấy chứ ! Cái nọ vắt chéo lên cái kia , loằng ngoằng chẳng biết đâu mà lần . Ngày trước ( 15>17 năm trước ) khi bắt đầu công việc tôi cũng lâm vào tình trạng như vậy Nhưng bây giờ tôi không làm việc như vậy nữa . Khi bắt tay vào một mạch điện mới thì tôi học thuộc làu cái Schem...trước . Sau đó choảng ngay vào PCB . Thế là nhanh nhất Khi vẽ PCB tôi sẽ xếp đặt các LK sao cho khi nhìn vào thấy .... ấn tượng nhất . Ví dụ với con TDA thì phải đặt ở vị trí cho ...hoành tráng nhất , các ông tụ tủng , R rủng thì né ra ngoài cho đúng địa vị của mình . Cũng phải lường trước là để chỗ cho DIY có chỗ thò Tô-vít vặn con IC ra . Đừng để con tụ nào đứng trước cái lỗ vít của con IC hay sò công suất đó . Nếu không thì sớm muộn cũng bị mấy ông DIY ấy mắng là vẽ mạch dở quá khiến ông ấy không vặn được vít .....vvv......vvv Việc tiếp theo là phải tương thêm một số Linh kiện bù . Linh kiện bù là để nhằm mục đích khử một số sự cố có thể phát sinh đối với mạch điện trên PCB . Những cái này trên sơ đồ nguyên lý không thể phân tích được , hoặc chưa đề cập đến . Sau khi hoàn thành được sản phẩm thì mình mới vẽ lại Schematic chính xác theo PCB . Thường các bạn khi vẽ một PCB theo một Schematic thường không đạt được kết quả mỹ mãn . Vì trên một bản Schem... không thể hiện được chính xác trạng thái của mạch điện . Ví dụ : cũng là một cái tụ lọc song song với đường cấp nguồn . Nhưng khi đặt nó gần IC công suất hơn Diot nắn thì khác với trừng hợp đặt gần Diot nắn điện hơn gần IC công suất Hoặc vị trí của tụ lọc nguồn , chiều hướng quay của các đầu tụ so với đường Signa hay đường SPK và đường AC cũng có những nguyên tắc chặt chẽ . Hoặc điểm nào sẽ là mát chuẩn Nếu không có điểm mát chuẩn mạch sẽ khó kiểm soát được ..................VVV....VVVV và rất nhiều thứ .....
Bác Vân nè, nếu bác viết được một bài chi tiết và dễ hiểu hơn các bài của bác yenha hay của bác Pices thì em rất hoan nghênh, còn mấy thứ chung chung như bác nói thì đến thằng ngốc như em cũng biết nói chi là trên này còn nhiều cao thủ lắm Hy vọng anh em cũng "thông cảm" cho sự lẩm cẩm của bác. Kính bác,
Em mới tập tành vớ vỉn nên trước măt thì cứ phấn đâu vẽ được mạch loăng ngoăng như thế cái đã!Rùi thì thì học hỏi thêm! Kính bác!
vậy phen này em phải cơm nắm muối vừng lên thủ đô tầm sư học... vẽ rồi. to conan: chiều nay mình sẽ chủ động gọi cho conan.
Chào Bác. Em xin lỗi Bác trước nếu có gì làm Bác không vui xin bỏ qua. Đây là ý kiến cá nhân em, hồi giờ em lên điên đàng em chưa thấy Bác có một bài viết, hành động nào thiết thực hay cụ thể hướng dẫn những newbie cả. Em thấy Bác toàn nói theo kiểu châm biếm mọi người. Em không biết được tài của Bác như thế nào?!?!. Nhưng hành động của Bác coi thường mọi người, coi thường tinh thần của anh chị em trên diễn đàn. Đây la một sân chơi mang tính học hỏi và xây dựng. Bác có một suy nghĩ tiêu cực quá với suy nghĩ như thế thì cho dù Bác đi tới đâu cũng bị đào thải thôi Bác ah. Nếu Bác cảm thấy mình có thê giúp đỡ bằng những bài viết thiết thực thì nên làm, Còn nếu Bác không đủ thời gian, khả năng viết bài thì xin Bác cứ làm một DIYer giống như bao người khác. Người Việt Nam ta có câu: " Có tài mà không có đức......" Vài dòng cảm xúc của em. Em dựa trên tinh thần xây dựng, học hỏi và đoàn kết. Nếu không đúng tinh thần DIY nhờ MOD xóa dùm. Cám ơn
Các bác ơi, cho em hỏi nếu mình in mạch ra giấy thì nên xài giấy nào? Em thử tùm lum hết, giấy loại mặt sau của tờ decal đó. Láng coóng hà, mà sao em ủi thì nó vẫn kô in mực vô tấm đồng nhiều. Với lại làm nóng quá thì phần đồng nó bị bung ra khỏi board. Em tính thử bằng giấy pơ-luya, hay giấy fax mỏng, ko biết có được ko?
Bạn dùng giấy thủ công cho học sinh tiểu học, loại giấy này bóng, không thấm mực nhưng thấm nước ghê lắm. Loại này thường có khổ A3, giá 500đ/tờ. Đủ các màu, nhưng bạn nên chọn màu vàng để khi in mạch lên nhìn thấy rõ. * Chú ý: - Khi nói mua giấy thủ công người ta sẽ đưa cho bạn một tập giấy nhỏ bọc trong giấy bóng kính, không lấy loại này. - Giấy này hơi mỏng nên khi in hay bị kẹt giấy, để tránh hiện tượng này bạn lót một tờ giấy A4 Bãi Bằng vào sau tờ giấy thủ công này. Còn cách là thì đã có hướng dẫn rồi
Chiều nay đi học về, em ghé qua nhà sách, tìm đúng loại giấy mà bác yenha nói rồi. Giấy đó rất đúng ý em: mỏng te hà, mà bóng loáng nữa. Mai em đi in rồi về ủi thử xem sao. Giá nó rẻ rề: 600 đồng 1 tờ A3. Em mua luôn 5 tờ cho chẵn 3000. Mua 1 tờ ko biết làm sao tính tiền. Không có bác yenha chỉ thì em lay hoay mãi, có bao giờ em thấy loại giấy này đâu mà biết là nó xài được. Chắc là bác yenha cũng phải mò mẫm lắm mới tìm ra giấy này. Cảm ơn lần nữa nhé
