Trốn trại về thăm vợ trở lại bị nhốt trong cô nét, bỏ trực gác bị nhốt trong cô nét, đánh lộn bị nhốt trong...cãi xếp bị nhốt trong cô nét... Nghe mấy bác lính kể vậy.
Chơi loa thùng kín vất vả lắm, ko phải một tiền gà ba tiền thóc mà phải cỡ 7-8 tiền thóc ấy. Dĩ nhiên âm thanh nó mang lại thì rất khác biệt, như bác nào đã nói ở trên: bass căng tròn, nảy tưng tưng. Mình bổ sung thêm là trung âm mà nghe opera thì phê, nhà ở chung cư, đóng cửa, vặn to ầm ầm mà hàng xóm ko thấy gõ cửa bao giờ. Tuy nhiên, cái giá phải trả cũng ko dễ chịu gì. Tầm 5 năm trước, khi mình vẫn còn loanh quanh khắp Hà Nội vì loa nghe nhạc vàng (phải sắm cho ông bô, ông chú, ông cậu...) thì vô tình được nghe một âm thanh khác lạ. Nó trong vắt, lan tỏa như sương khói, giữa mặt phố ẫm ĩ mà vẫn nghe thấy nó rõ nét. Nhìn kỹ lại thì thấy cái loa nhiều driver thế (4 cái liền), sờ tay vô thì cả 4 cái đều là driver chủ động. Ngoại hình xấu tệ - nó là Dantax Utopia 5 mkI. Thời đó cũng dư rả lên ông chủ (vốn là người quen do mua đồ nhiều quá) đã nói nó bị thay phân tần rồi, ko còn nguyên bản... Mình vẫn vác về với giá 10 triệu, dùng Denon PMA1500r kéo.... và từ đó bắt đầu thích nghe Classic. Thùng gỗ kín, dày 1.5cm, bên trong ko có tí bông thủy tinh nào mà được bôi một lớp keo đen xì, dính dính như bã kẹo ca su. Mặc dù 4 driver chủ động với 2 củ bass và kéo bằng Denon mà tiếng bass bé tí (với mình ngày đó), lúi húi tìm trên mạng mới thấy thông số của nó và choáng. Công suất 200 - 300W, một dải công suất vô cùng củ chuối. Ampli dưới 200W/kênh thì kéo ko ra hết tiếng, còn ampli hay trên 200W/kênh thì ko rẻ chút nào. Cũng hú hồn thì PMA1500r 120W/kênh chưa bị cháy khi phải kéo loa công suất Min 200W lâu như vậy. Khi đổi đến Cambridge AVR200 rồi Musical Fidility M6i thì tiếng bass nó lên mới phê và mình cũng bỏ hẳn nhạc vàng từ đó. Nó chơi symphonic Metal với tiếng trống kick trùm ba cực nhanh mà vẫn tròn căng, nhàn nhã. Tuy nhiên, phải dùng đến M6i để kéo một cặp loa 10 triệu thì chán nửa đời người ... Mình giải tán hết, cặp thùng kín đó vứt góc nhà, đợi rảnh rỗi nghiên cứu lại phân tần và đợi các thế hệ power amply sau này có giải pháp nào cho mức giá vs công suất hay ko. Tuy nhiên, cũng xác định sẽ chơi loa đa hướng hoặc thùng kín P/S: các bác chơi loa thùng kín để ý cái công suất của nó. Thường công suất Min của nó rất lớn so với dòng loa thùng hở. Amply công suất nhỏ chơi nó lâu coi chừng cháy sò công suất.
.... Sau này, mình gặp lại loa thùng kín lần nữa. Đó là mấy cặp AR của bác TranMaiHuong77 gì đó bên Fan McIntosh, cũng là fan của nhạc Rock (mình ko nhớ rõ lắm nickname vì hồi đó đi tìm loa nhạc Vàng chứ chưa sinh hoạt nhiều). Trong đó kinh nhất là cặp AR9 khủng lồ với bass đánh hông. Bác ấy kéo bằng pre-prow McIntosh cũng khủng ko kém. Vậy mà trong căn phòng chung cư tầm 15m2 chỉ dán mấy miếng tiêu âm mút bé bé mà ko thấy bass dội, kéo đuôi hay hum...gì cả.
Trước đây em không để ý loa thùng kín hay thùng thông hơi, như từ khi mua đôi santiago của altec, và sau khi tò mò vào trang của altec thì đọc được thông tin của đôi loa như sau: Đôi này là loa thùng kín, hãng sản xuất để cho những phòng không theo tiêu chuẩn, và sản xuất củ bass riêng cho thùng này là củ bass 411, hãng có mấy seri thùng kín là Bacelona, Grannada, Santiago, 9846 .. qua lại vấn đề phòng, phòng em vuông 4x4m hai của đơn hai góc trước dùng đôi pokaudio có lỗ thông hơi bass 25 mà bị ồn mở to không nghe được, sau dùng đôi leak 600 bass 34 loa thùng kín nghe không hề gì, và bây giờ dùng santiago bass 40 không bị dội như đôi loa bé, bác nào phòng bé, phòng méo, phòng trống không theo tiêu chuẩn nào có thể dùng loa thùng kín, và vào trang altec tìm hiểu thêm cho kỹ
Em chơi loa thùng kín thì thấy xung quanh điểm ngọt bass rất tốt ngoài vị trí này bass kém trong khi cũng phòng này loa lỗ hơi tiếng bass đều hơn nhưng vị trí âm hình phát ra tiếng bass ko rõ như loa kín ( phòng 5*8*3m loa kín bass 40 loa lỗ hơi 4425)
Theo mình được biết, thùng loa hở (bass reflex) sẽ phát sinh ra các sóng âm thanh ngược pha gây ra hiện tượng méo pha. Điều này đặc biệt diễn ra ở dải âm trầm khi đường kính loa lớn đồng nghĩa với cường độ sóng mạnh khiến cho độ méo âm lại càng cao. Do vậy, các loa thùng hở thường thiết kế với kích thước đồ sộ để có thể giảm được hiệu ứng bất lợi này. AR đã đưa ra ý tưởng thay thế loa thùng hở cỡ lớn bằng loa thùng kín cỡ nhỏ mà vẫn đảm bảo được chất lượng âm thanh. Và tất nhiên, được cái nọ phải mất cái kia... Thùng hở được lợi công suất, amply nhỏ cũng có thể đánh tốt nhưng âm thanh tương tác với phòng nghe rất nhiều (lỗ thông hơi - cộng hưởng), đòi hỏi người chơi phải mất nhiều công setup và phòng nghe khác nhau sẽ (nhiều khả năng) cho ra các chất âm khác nhau. Thùng kín cần công suất lớn hơn vì hầu như ko có tương tác với phòng nghe, âm thanh chỉ đi theo đường thẳng mắt trước của loa. Như bác @chungna_dc nhận xét bên trên, thùng kín dễ tính với phòng nghe hơn nhiều nên chất âm cũng ổn định, ít phụ thuộc vào phòng nghe. Cặp loa "gân gà" của mình đang xếp góc nhà đòi Amply công suất tối thiểu 200W mới cho ra đủ dải. Các loa AR đòi thấp hơn, các loa thùng kín đời mới như Manger cũng chỉ cần 50W nhưng thực tế thì công suất nhỏ đánh ko ra nổi dải bass. Mà tựu chung lại, khoa học kỹ thuật ngày càng tiến bộ, các công cụ hỗ trợ đo đạc chế tạo thùng loa phát triển thì loa thùng hở có ưu thế hơn hẳn. Loa thùng kín chắc chỉ xếp ở phương án B cho các tay chơi dư dả tài chính có những Power Amply lớn. Mà hình như giờ nó cũng đang bị cạnh tranh bởi loa "mành" về cái khoản ko có cộng hưởng phòng nghe và cần công suất lớn.
Thùng kín hay hở phụ thuộc vào nhiều yếu tố: thông số của củ loa, ý đồ và mục đích của thiết kế. Với các củ loa có Qts < 0.4 thì nếu làm thùng kín sẽ khá thiệt về bass so với làm thùng reflex. Với các củ loa 0.7 > Qts > 0.4 thì làm thùng kín phù hợp hơn Với cùng một củ loa thì làm thùng kín sẽ nhỏ hơn thùng reflex. Với cùng một củ loa thì thùng reflex xuống thấp hơn, và chịu được công suất cao hơn (do màng loa dao động với biên độ nhỏ hơn). Các bác chú ý cho loa thùng kín chơi nhạc hip hop sẽ thấy màng loa thò thụt rất mạnh so với loa reflex. Các loa dạng reflex dùng ống thì ống dễ bị cộng hưởng với các tần số cao nên sẽ có nhiễu, hoặc ống quá nhỏ sẽ nghe tiếng rít ở âm lượng lớn. Với loa thương mại hiện tại thì hầu hết đều làm reflex, một số model nhỏ của ATC dùng thùng kín. Còn lại thùng kín chủ yếu ở sub, cho phép EQ để kích các tần số thấp lên.
Một trời thương nhớ chứ bác nhỉ. . Nhìn cái speaker cực kỳ giản đơn: vài drivers, một mạch phân tần bé tí, nhìn phát các thợ vn copy paste ngon ơ, vậy mà giỏi như anh hàng xóm làm đủ thứ cũng chịu lãnh vực này. Vậy mà e gặp rất nhìu Audiophile ghép vài amp vài cặp loa lâu lâu lại ra đi 1 vài linh kiện . Nội cái việc xác định trở kháng “động” cho kiểu ghép này tính toán đã “bưu đầu” luôn à. Vậy mà nhà ta cứ ghép tự nhiên luôn.
Việc 'copy' loa không ra được kết quả mong muốn nó có lý do của nó bác ah. Hầu hết các hãng họ đặt củ loa theo thông số riêng của họ chứ không dùng củ bán đại trà, các bác mua củ đại trà về lắp vào mà không đo đạc thông số và thiết kế lại thì ra kết quả khác là đúng thôi. Còn anh hàng xóm nhà ta giờ trực tiếp hay gián tiếp đã sản xuất được nhiều thiết bị audio nói chung và loa nói riêng ở mức cao thủ rồi đó bác, họ cũng mua lại nhiều hãng audio và trực tiếp tham gia nghiên cứu sản xuất chứ không hẳn là chỉ copy nữa.
Nguyên nhân khách quan là tìm hai bộ củ cho hai loa cân nhau khó như tìm đường lên giời vậy bác ạ. Và vấn đề là ta phải chỉnh cho cân ( một cách tương đối) trước khi lọ mọ. Chọn gỗ chọn bông cái này theo kinh nghiệm (…) rồi tụ, trở,cảm mỗi loại một chất âm chứ bộ củ ngon mà ko hợp với… thì tiếng nó cũng nhạt thếch hà. Em cũng từng dựng loa nhưng chỉ nghe tạm được với những bộ củ alnico còn củ ferit thì… nên nghĩ mình còn kém lắm.
Xét về củ, theo bác hai củ loa thế nào là cân nhau? Dĩ nhiên sẽ không có hai củ nào giống nhau tuyệt đối, nhưng nếu có sai lệch thì sai lệch khoảng bao nhiêu % được coi là cân? Và loa hãng, ví dụ Proac là dòng mà em thấy hay được copy nhất, thì hai loa của họ thường sai lệch với nhau bao nhiêu? Ở góc độ DIY, thì theo em việc copy loa hãng là điều không khả thi và không thực tế, thay vào đó chỉ nên tham khảo và học hỏi về hình thức thiết kế, ưu điểm, nhược điểm, cách phối hợp củ loa và thiết kế phân tần .. thì sẽ hợp lý hơn.
Thế theo bác thì các tần số cắt của, ví dụ đi, 3 drivers, Tweeter, Mid, Bass gặp nhau ở điểm cắt tần bao nhiêu là phù hợp, ví dụ nốt đi, xài 1 trong XcrossOver ngon nhất là Sony TA-D900
Sẽ không có một ai trả lời được câu hỏi này của bác vì quá nhiều yếu tố liên quan tới việc chọn điểm cắt phù hợp. Ít nhất có mấy yếu tố quan trọng là độ méo, độ tán âm, pha, đáp tần và chất tiếng của các củ loa tại và xung quanh điểm cắt.
Đúng bác, nếu ta giới hạn trong 1 phạm vi nhất định, cụ thể, ví dụ như có thông tin chi tiết về driver, về cabinet, thì ít nhiều ta có thể chọn lựa XcrossOver theo mong muốn (tuy nhiên, giới hạn của nó kể cả có đủ thông tin đi chăng nữa, thì cũng không phải là lựa chọn tốt nhất ở từng điểm cắt). Cơ bản e thấy bác trên bẩu chơi phân tần chủ động chứ không cần thiết chơi theo thông tin hãng công bố (đoạn này e tự biên hiểu theo cách hiểu của e)