Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của loa

Discussion in 'Loa' started by Cau Yem, 5/2/12.

  1. Cau Yem

    Cau Yem Advanced Member

    Joined:
    5/1/07
    Messages:
    1.289
    Likes Received:
    14
    Đây là số đo của Stereophile so sánh khi đo loa B&W có trở kháng biến đổi với một tải có trở kháng không đổi (phẳng) ở 8.2 Ohms khi dùng amp Cary 572SE.

    Trước hết là số đo của trở kháng của loa B&W và của tải 8.2 Ohms.
     

    Attached Files:

    Tags:
  2. Cau Yem

    Cau Yem Advanced Member

    Joined:
    5/1/07
    Messages:
    1.289
    Likes Received:
    14
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Kế đến là số đo âm thanh của cả hai. Để ý vào điểm cắt của phân tần của loa B&W:
     

    Attached Files:

  3. Cau Yem

    Cau Yem Advanced Member

    Joined:
    5/1/07
    Messages:
    1.289
    Likes Received:
    14
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Vì thang tần số của hai cái graph bên trên khác nhau nên em chuyển số đo của cả hai vào một cái mơi để cho dễ xem. Các bác để ý dến điểm cắt của phân tần loa B&W:
     

    Attached Files:

  4. Cau Yem

    Cau Yem Advanced Member

    Joined:
    5/1/07
    Messages:
    1.289
    Likes Received:
    14
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Đây là lỗi cơ bản khi làm phân tần của hầu hết các loại loa nhiều đường tiếng: tại điểm cắt trở kháng của loa nhảy vọt lên một cách đáng kể rồi lại rớt xuống thật thấp gây khó khăn khi dùng ampli không hợp với trở kháng thấp. Lúc đó lại đổ thừa cho ampli hay dây nhợ.

    Người làm loa DIY tốn rất nhiều thì giờ để điều chỉnh tới lui vì những ẩn số này. Dùng những linh kiện đắt tiền chỉ mang lại sự khác biệt cực nhỏ không đáng kể, nhưng thiết kế phân tần mà không tránh được những ẩn số này thì sẽ tốn rất nhiều thì giờ đi thay linh kiện.
     
  5. ngdhieu

    ngdhieu Advanced Member

    Joined:
    7/5/10
    Messages:
    1.807
    Likes Received:
    146
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Bác Cau yem cho ý kiến giúp em: Vậy khi DIY phân tần, nên chăng mình làm mạch Zobel để ổn định trở kháng của driver trước, sau đó căn cứ trên trở kháng có bao gồm cả mạch Zobel, để đưa vào phần mềm thiết kế phân tần?
     
  6. Cau Yem

    Cau Yem Advanced Member

    Joined:
    5/1/07
    Messages:
    1.289
    Likes Received:
    14
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Mạch zobel được người ta dùng đến để làm "cân bằng trở kháng" cho vùng cộng hưởng tần số (fs) của củ bass. Tại tần số này trở kháng của củ loa nhảy lên cao (khoảng 30-50 Ohms). Mạch nay dùng một tụ và một trở mắc nối tiếp vào nhau rồi nối ssong song với củ loa. Người ta tính toán bằng cách sau:

    Le is the inductance of your driver's voice-coil (in henries).
    Re is the D.C. resistance of the voice-coil (ohms). The design equations for this type of filter are:
    Capacitor = Le/Rc^2
    Resistor (Rc) = 1.25 X Re

    Thông thường thì người ta dùng tụ 100uF và trở 12 Ohms cho mạch 8 ohms.
    Nhiêu người lầm tưởng rằng gắn mạch Zobel vào thì sẽ làm "cân bằng" được cho toàn dải hay ít nhất cũng làm cân bằng cho toàn phần hoạt động của củ bass nên cứ gắn bừa vào.

    Nhiệm vụ (nếu có) của mạch Zobel là làm giảm bớt trở kháng "cây đinh" của cái củ loa, nhưng lại làm hại hơn cho một cái mạch phân tần "thông thường" (giống như của cái loa B&W bên trên) vì nó sẽ làm tăng trở kháng tại điểm cắt vốn đã cao lại càng cao hơn. Khi đó tai fs, độ nhạy của củ loa thường đã rớt xuống rất nhiều cho nên khi gắn mạch zobel vào thì mình chẳng giúp gì cho về âm thanh cả.

    Theo em thì không nên gắn thêm mạch Zobel vào vì chỉ làm tốn thêm linh kiện mà chẳng lợi ích gì thực tiễn cả!
     
  7. thedung

    thedung Advanced Member

    Joined:
    16/1/10
    Messages:
    1.818
    Likes Received:
    6
    Location:
    Gầm cầu xứ Đoài
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Nhờ những pots của bác CÂU YÊM mà trong quá trình chơi loa em ngộ ra thật nhiều .Cảm ơn những con người sẵn sàng đem kiến thức ra phục vụ mọi người ko vụ lợi như bác .
     
  8. Cau Yem

    Cau Yem Advanced Member

    Joined:
    5/1/07
    Messages:
    1.289
    Likes Received:
    14
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Vì mạch zobel dựa vào cuộn cảm voice coil của củ loa mà lại gắn vào mạch phân tần, nên mạch phân tần sẽ "hứng chịu" hết nghịch cảnh của ông Zobel gây ra. Ampli sẽ là người "è" lưng ra để drive vì tín hiệu sẽ phải chạy qua phân tần trước khi vào "hệ thống kín" (closed system) của củ loa.

    Người tin vào Zobel thì tin là voice coil của loa như là một cuộn cảm độc lập nên dùng mạch Zobel để "hóa giải" cảm ứng của cuộn cảm này. Nhưng vì củ loa là một "hệ thống kín" tạo nên đáp tần và trở kháng độc lập nên gắn zobel vào chẳng giúp ít gì được. Cái này giống như bị nhức đầu mà đi mua thuốc tiêu chảy về trị vậy.

    Khi thiết kế phân tần mà bỏ mạch Zobel vào mạch đã có trở kháng phẳng thì sẽ làm biến dạng trở kháng trong dải hoat động của củ loa.
     
  9. Cau Yem

    Cau Yem Advanced Member

    Joined:
    5/1/07
    Messages:
    1.289
    Likes Received:
    14
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Đây là mạch crossover ở 400Hz không có mạch Zobel:
     

    Attached Files:

  10. dongxanhvp

    dongxanhvp Advanced Member

    Joined:
    25/11/10
    Messages:
    1.302
    Likes Received:
    16
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Em nhớ đã đọc trong tài liệu nào đó thấy nói mạch lọc zobel chủ yếu để chống tự kích. Thực tế trong quá trình DIY ampli em cũng gặp khá nhiều duyên nợ với mạch này. Nhiều amp em quên không lắp mạch này là bị rú rít mặc dù chưa cấp tín hiệu hoặc khi cấp tín hiệu tiếng phát ra bị khẹt khẹt như người sổ mũi...nhưng lắp vào là êm ru
     
  11. Cau Yem

    Cau Yem Advanced Member

    Joined:
    5/1/07
    Messages:
    1.289
    Likes Received:
    14
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Còn đây là cái crossover bên trên khi gắn thêm mạch Zobel vào. Nhìn vào đáp tần mới các bác có thể đoán sẽ có người "nghe " được là âm thanh dải trên "trong hơn ra" và "tiếng bass mềm mại đi" và đi đến kết luận: "Do nhờ vào mạch Zobel đã giúp cân bằng trở kháng dải dưới hay toàn dải mà âm thanh nghe mịn mà hơn" (nghe quen quá phải không các bác? :mrgreen: )
     

    Attached Files:

  12. Cau Yem

    Cau Yem Advanced Member

    Joined:
    5/1/07
    Messages:
    1.289
    Likes Received:
    14
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Phần này em không đọc được nên không biết là ông Zobel có dùng cho việc đó hay không, nhưng những thứ em biết hay đọc được về phần audio thì chỉ nói toàn là dùng để "cân bằng trở kháng" cho voice coil của củ bass mà thôi!
     
    Satuki likes this.
  13. Cau Yem

    Cau Yem Advanced Member

    Joined:
    5/1/07
    Messages:
    1.289
    Likes Received:
    14
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Vì đây là topic xoay quanh về vấn đề trở kháng của phân tần, và mạch Zobel được nhắc đến như là một phần khi thiết kế phân tần cho loa chứ không phải là nơi spam Zobel.

    Đây là link của Wikipedia về Zobel. Các bác đọc xong cho kỷ rồi muốn mở thêm topic về Zobel để bàn luận kiến thức lẫn kinh nghiệm của mình mạch này thì cứ tự nhiên.

    http://en.wikipedia.org/wiki/Zobel_network

    Em xin cắt một đoạn nhỏ nói về "Zobel Network and loudspeaker drivers". Mạch này là mạch biến dạng từ mạch nguyên thủy (rườm rà và phức tạp hơn)
     

    Attached Files:

  14. starx

    starx Approved Member

    Joined:
    12/12/11
    Messages:
    19
    Likes Received:
    0
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Có được bậc cao niên như bác CauYem chia sẻ kinh nghiệm có cơ bản logic như vầy tốt cho anh em quá, chớ em đọc nhiều bài của các vị "làm phân tầng bằng tai" chia sẻ có nhiều cái sai cơ bản mà vẫn tư vấn ầm ầm và người mới vẫn tin sái cổ thì thật là tai hại.

    Cảm ơn bác CauYem rất nhiều.
     
  15. syen

    syen Advanced Member

    Joined:
    12/2/08
    Messages:
    6.770
    Likes Received:
    117
    Location:
    Bang KenKen
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Đến giờ em vẫn chưa thấy mệnh đề này được giải quyết :D
    "Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của loa"
     
  16. lehuulinh

    lehuulinh Advanced Member

    Joined:
    14/7/10
    Messages:
    663
    Likes Received:
    9
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Cái đáp tuyến đang phân tích là đáp tuyến của loa BW CDM1SE, đây là một loa 2 đường tiếng, cắt tần ở 3Khz.
    Nhìn vào hình thì thấy loa có đến 3 đỉnh cộng hưởng: em nghĩ cái này do driver loa chứ không phải vì phân tần hay mạch Zobel gây ra?
     
  17. ngtatliem

    ngtatliem Advanced Member

    Joined:
    11/4/06
    Messages:
    6.769
    Likes Received:
    60
    Location:
    C.S.J
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Nếu vậy mình chơi Fullrange cũng có cái hay bác nhỉ???
    Bypass được 1 rào cản ạ!
    He he he
     
  18. tcqanh

    tcqanh Advanced Member

    Joined:
    11/9/07
    Messages:
    8.015
    Likes Received:
    92
    Location:
    Q3, Sài Gòn
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    tính từ trái qua phải: peak đầu tiên là Fs của củ loa, peak thứ hai là Fb tức là cộng hưởng thùng loa; peak thứ 3 theo bác Cau Yem là do impedance equalizer .

    nếu bác đọc các sách về thùng loa thì bác sẽ rõ câu màu đỏ. làm loa, nghệ thuật là ở chổ màu đỏ này :wink:

    riêng em, em tìm hiểu 1 số sách/ tài liệu về phân tần thì không có đề cập đến mạch Zobel này gây ra peak impedance. em chạy thử phần mềm tính xover chiên nghiệp thì cũng không thấy có đỉnh này khi dùng mạch RC này. maybe tay kỹ sư viết phần mềm này... chưa đạt :mrgreen:
     
  19. lehuulinh

    lehuulinh Advanced Member

    Joined:
    14/7/10
    Messages:
    663
    Likes Received:
    9
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Về chuyện làm "flat" trở kháng của loa thì em đọc ở đây:
    http://www.bcae1.com/xoorder.htm

    Theo tài liệu này thì không thấy đề cập đến chuyện mạch Zobel gây ra peak trở kháng ở điểm cắt? Mà ngược lại mạch Zobel còn làm cho độ dốc của điểm cắt trơn tru hơn? Và để làm cho trở kháng "flat" thì còn có thể dùng các mạch RC hoặc RLC khác nửa.

    Theo các bác tài liệu trên sai rồi chăng?
     
  20. Cau Yem

    Cau Yem Advanced Member

    Joined:
    5/1/07
    Messages:
    1.289
    Likes Received:
    14
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Cám ơn bác Lehuulinh đã mang về cái link về loa xe hơi mà em cũng định nói đến khi nhắc về mạch Zobel ( Mạch này là "Zobel biến dạng" chứ Zobel nguyên thủy rườm rà hơn nhiêu).

    Tài liệu trên không có một điểm nào sai với mục đích của người thiết kế cho loa bass của xe hơi được xử dụng như "loa toàn dải", nhưng với người làm loa nhiều đường tiếng (từ 2 way trở lên) hay ngay cả loa toàn dải thì có rất nhiều vấn đề.

    Trong mạch thì họ có 4 mạch riêng biệt bao gồm: Một mạch loc Lowpass Linkwitz-Riley bậc hai, hai mạch Zobel và một notch filter. Cách hoạt động như sau:

    1) Mạch Linkwits-Riley Lowpass bậc hai có điểm 3dB ở 4400Hz. Điểm 3dB này không thể gọi là điểm cắt vì mạch này đứng một mình riêng lẽ không nối với mạch Highpass để tạo thành một cái phân tần.
    Mạch này dùng để triệt tiêu tín hiệu cao hơn 4400Hz với độ dốc 12dB/octave

    2) Mạch Zobel B dùng để "cân bằng trở kháng" của mạch lọc bên trên ở tần số trên 4400Hz

    3) Mạch Zobel "A" được dùng để cân bằng trở kháng của củ loa

    4) Notch filter C được dùng để làm giảm cái "đỉnh" trở kháng của cái loa ở tại tần số cộng hưởng fs

    Tất cả những công sức bên trên được thiết kế để giải quyết cái "đỉnh" trở kháng ở 68Hz của củ loa và chỉ để nghe được đoạn từ thấp cho đến khoảng 5KHz thì không thể nào áp dụng được cho loa để cho người nghe âm thanh như anh em mình.

    Gắn thẳng một củ Nirvana 12" vào không cần mạch vào thì bảo đảm sẽ nghe hay hơn rất nhiều!

    Các bác nên nhớ rằng đây là thiết kế loa cho xe hơi mà thôi.
     

    Attached Files:

  21. mozart

    mozart Advanced Member

    Joined:
    23/10/11
    Messages:
    289
    Likes Received:
    3
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Chào các bác,

    Trước khi em đổi xover theo mạch của Cậu Yếm, thì em cũng đú đởn tháo thử bác Zobel ra để nghe coi nó ra sao.
    Sau khi tháo ra em thấy tiếng nhạc lẹ hơn nhiều , tiếng trống lẹ làng, mạch lạc, tiếng guitare réo rắc hơn, soundstage cao hơn, và rộng hơn.
    lúc em nghe bản nhạc tàu do Ling Ren hát, em có cảm giác như là em này vừa hát vừa ......múa. vì giọng hát nó không nằm môt chổ , mà nó hơi "lung linh" một chút.
    Nhưng,
    tiếng bass lẹ nhưng không được sâu như trước, kể cả về soundstage trước khi tháo ra củng môt bài nhạc, em nghe tiếng trống phía sau bức tường phòng, còn bây giờ thì nghe nó nằm phía trước tường, chỉ nằm sau giọng hát ca sĩ một chút xíu. nghĩa là soundstage rộng hơn cao hơn nhưng không có chiều sâu.
    khác nhau đến độ bà xả em biết liền, và có nhận xét là tiếng hơi..."khô". danh từ này không có trong tự điển audio, và do vợ em mới chế xin các bác thông cảm. :lol:
    Có thể em phải nghe chừng một tuần mới nhận hêt được ưu điểm của mổi chất âm, :mrgreen:
    Ở đây em muốn nói về tai nghe và sự hấp thụ của mổi chất âm, chứ không muốn lạm bàn về kỷ thuật.

    Thân,
     
  22. tcqanh

    tcqanh Advanced Member

    Joined:
    11/9/07
    Messages:
    8.015
    Likes Received:
    92
    Location:
    Q3, Sài Gòn
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    bác dùng mạch Zobel này với củ loa gì ? bass, mid hay treble ?
     
  23. ngdhieu

    ngdhieu Advanced Member

    Joined:
    7/5/10
    Messages:
    1.807
    Likes Received:
    146
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    Cho em hỏi là bác dùng amp voltage drive (thường là bán dẫn) hay amp current drive (thường là đèn) ạ?
     
  24. mozart

    mozart Advanced Member

    Joined:
    23/10/11
    Messages:
    289
    Likes Received:
    3
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    em xài mạch Zobel cho 2 loa mid-bass Scanspeak 18W8531 nối song song.
    và em xài bi-amp 1 cặp Dynaco St-70.
     
  25. tcqanh

    tcqanh Advanced Member

    Joined:
    11/9/07
    Messages:
    8.015
    Likes Received:
    92
    Location:
    Q3, Sài Gòn
    Re: Trở kháng của phân tần làm ảnh hưởng đến âm thanh của lo

    như em đã nói phần trên. kinh nghiệm của em khi dùng mạch Zobel (thường dùng cho loa mid khi phải cắt tần số cao, khi đó điểm cắt không còn là 8 ohms như thông thường nữa mà tăng cao) thì thấy rằng mạch này làm giảm độ nhạy, giải cao giảm 1 ít, sự đồng pha tại điểm cắt với loa treble mất đi...---> nói chung là nghe hổng khoái :D

    lần ấy em bỏ luôn cái phân tần loa mid đi... khà khà, âm thanh tự nhiên nghe thoát hẳn :lol: . thực tế, bác có thể tham khảo loa Episode của Reference 3A, họ dùng loa 3 ways và chỉ cắt tần cho loa bass và treble mà thôi.

    bác thử xem.
     

Share This Page

Loading...