Âm thanh stereo và âm hình

Âm hình có phải là hình dung âm thanh không nhỉ? Nếu đúng thế thì tôi nghĩ muốn hình dung dễ kiếm video live xem trước sau đó nghe = đĩa CD hình dung lại kiểu gì cũng ra vị trí. Còn chuẩn xác hơn nữa thì có mặt tại buổi hoà nhạc đó với 1 vé VIp rồi kiếm đĩa CD về nghe sau.

 

Các bác cho em nói leo tí nhé ...! (em chỉ nói leo thôi, không giám bàn cãi gì đâu ạ)
Theo tiêu chí của Hi-end thì để đảm bảo độ trung thực của âm thanh thì càng ít can thiệp vào âm thanh bao nhiêu thì càng tốt bấy nhiêu, phải không ạ ...?
Đằng này để đảm bảo cho "âm hình" khi nghe, người thu phải cho âm thanh chạy qua "lung tung" các thiết bị ... sử lý. Đúng không ạ ...?
Vậy phải chăng để có được "âm hình" rất mơ hồ ta đã đánh mất đi cái "ngọn cờ" lúc nào cũng được giương cao là "âm thanh trung thực" ...?
... Phải chăng đó là một nghịc lý !
Thân mến!

 

Oái , cái này em thấy bàn cãi nhìu rùi . :lol: . Nhưng thực sự khi nghe CD thì âm thanh đã phải chạy qua nhiều thứ lắm : micro , EQ , compressor , effect , mixer , một đống jack cắm , dây dợ lằng nhằng ...
Âm thanh trung thực đến cỡ nào thì em ko nói đến vì nó phụ thuộc vào chất lượng từng đấy thứ. Nhưng em chắc chắn 1 điều , nếu ko có sự can thiệp của "những thiết bị làm suy giảm độ trung thực" đó thì ko nghe nổi 1 bản nhạc đâu ạ :lol:

Dù không muốn ... vẫn phải tồn tại :lol:

 

Nghe các cao thủ phán về cái vụ âm hình em ngại ... cãi quá, mấy bác cứ lấy ví dụ nghe nhạc sống ra để dọa em nhưng mà em thấy không ưng cái bụng lắm, bởi vì đúng là vị trí của ca sĩ và dàn nhạc đứng lung tung trên sân khấu, nhưng tựu trung chỉ có 2 bộ loa đứng 2 bên sân khấu thôi, vậy thì ca sĩ hay bác gảy guitar có chạy loanh quanh thì âm thanh cũng vô bàn trộn rồi ra loa thế thôi. Vậy âm hình 3D như các bác nói, em e... trật lất rồi.

Đĩa nhạc giao hưởng cũng vậy, nếu được thu bằng 1 micro đặt phía trước dàn nhạc thì coi như ... mono

Nói đi rồi nói lại, khi nghe CD nhạc thính phòng hay tam, tứ tấu đàn dây thì cái âm hình này thật rõ ràng bởi cảm giác được vị trí của nhạc công. Em cho đây là sự cố ý của bác mixer mới được như vậy.

Mời các bác cãi tiếp ạ.

 

Trong audio em xin mạn phép gọi đây là "nghệ thuật của sự sắp đặt"

Nếu ko có chủ ý của con người thì làm sao có những tác phẩm hay cho ta thưởng thức đựoc bác nhể

Bác hẹ hò đi chơi với người bạn gái mới quen? , ko có sự sắp đặt trước , ắt ko thể thành công :lol:

 

Vâng ... em xin cám ơn các bác !
Các bác phân tích quả là thấu tình đạt lý.
Vậy cái "âm hình", "hi-end" khác nào "lá diêu bông" của nhạc sĩ Trần Tiến ? ... Càng đắm đuối đi tìm thì em đi ..."lấy chồng" mất rồi ... còn đâu ... :lol: :lol: :lol:
Thân mến !

 

Theo em cũng không hẳn là như vậy
Các kỹ thuật viên mix âm thanh cũng phải cố gắng nén ép, tái tạo như thế nào đó cho ta một thứ âm thanh giống như ở sân khấu, do vậy chất lượng thu âm còn được đánh giá ở cái âm hình này giống được đến đâu.
Việc bố trí ở sân khấu thường theo một quy luật nào đó đơn giản như sân khấu ca nhạc thường thấy ca sĩ đứng trước dàn nhạc, trống phách sau cùng, đàn sáo ở 2 bên. Nếu nghe nhạc mặc dù không tận mắt xem nhưng lại thấy trật tự bị đảo lộn tiếng hát chìm ngỉm e rằng người nghe sẽ cảm thấy khó chịu
Một số hệ thống âm thanh cao cấp khi trình bày được đánh giá là cho người ta cảm giác không gian sân khấu mở ra trước mặt không còn hiện diện của loa thì sao
Tất nhiên , cái gọi là âm hình, trừong âm đều do bộ não phân tích mà ra cả, cái tai chỉ là công cụ mà thôi. khả năng xác định vị trí căn cứ vào âm thanh là khả năng quan trọng quyết định đến sự sinh tồn của động vật trong thiên nhiên trong việc săn mồi hoặc trốn tránh kẻ thù. khả năng này của con người khá kém
Tất nhiên con người lại có đầu óc tượng tượng phong phú , chính điều này hay làm rắc rối vấn đề
Xin mời các bác lại tiếp tục ah

 

Em xin phép nói leo một tý ạ:

Tai và não của mình nhận biết được vị trí trước/sau của nhạc công/nhạc cụ không đơn giản là do âm lượng to nhỏ mà như bác thao_prosound nói còn do phản xạ nữa. Nếu các bác không nghe âm thanh trong phòng mà nghe ngoài trời, hoàn toàn chả có vật gì để mà các bác nhận sóng âm phản xạ thì đố bác nào biết được âm thanh nào "đứng" trước còn âm nào "đứng" sau. Thậm chí em đã từng thấy tình trạng là hoàn toàn mất phương hướng để xác định nguồn âm thanh khi ở một không gian quá rộng mà âm lượng nhỏ.

Đó là nói chuyện âm thanh "live", còn thanh tái tạo qua loa thì sao ạ: Do loa (chỉ có 1 hoặc 2 loa) hoàn toàn chẳng thể thể hiện âm thanh nào đứng trước, âm thanh nào lùi lại sau nên cái vị trí mà ta hình dung về nhạc công, ca sĩ, bộ gõ, đàn dây.... tuốt tuồn tuột gì đó đều là do trí não ta tưởng tượng ra (hoặc tái tạo lại theo trí nhớ), dựa trên volume to/nhỏ mà tai chúng ta ghi nhận được từ loa. Nghe nhạc thì chúng ta có thể hình dung ca sĩ ở đâu, ông thổi sáo đứng chỗ nào bởi vì ta đã từng nghe/xem những âm thanh đó và giơg não ta tái hiện lại. Chứ nếu bây giờ ghi âm một đoạn âm thanh, ví dụ tiếng đường phố giờ cao điểm có xe honda chạy lấn tuyến, xe ba gác nổ máy rầm rầm, xe bus bóp còi inh ỏi... rồi bảo xác định xem xe nào đứng ở đâu, cái nào chạy trước cái nào thì.... Đến lúc đó, các audiophile nhà ta chắc khỏi cần lo đi làm mà cứ sang Phòng CSGT để làm thay công việc của mấy cái camera với mấy bác đo vẽ hiện trường chắc cũng giàu đấy ạ... hì hì

Em nói bậy nói bạ, có gì các bác thông cảm ạ

 

Óe , em xin xác nhận lại 1 tí : những cái gọi là "âm hình" khi nghe nhạc ,tất nhiên là chỉ xảy ra trong phòng nghe tuơng đối chuẩn và ta nghe qua CD, còn khi ta nghe ngoài trời , nghe live thì vấn đề nó hoàn toàn khác rồi ạ :lol: .Và loại nhạc thể hiện điều này rõ nhất là nhạc classic . Chứ nếu bác nào nghe nhạc khác mà vẫn ra âm hình thì em xin chịu ạ.
EM mà nghe nhạc dance thì chỉ thấy mấy em vũ công uốn éo ôm cọc thui :lol: .
nhạc hiện đại bây giờ toàn nhạc cụ điện tử thì những khái niệm về âm hình là không tồn tại

 

Em lại nói leo tí đây : Dù "chỗ nghe nhạc" của nhà em ko chuẩn 1 tẹo nào, phải nói là bad-acoustic , loa không chỉ có 2 chiếc mà tới 8 chiếc đủ loại , và hệ thống của chỉ nặng về kok là chính , Nhưng khi nghe stereo bằng 4 loa vẫn có thể cảm nhận rõ ràng sự khác biệt về vị trí chơi nhạc của nhạc cụ, kỹ xảo nào dùng cho trống, kỹ xảo nào dùng cho kèn ... và effect nào cho vocal , âm kick-bass có tần số trong khoảng bao nhiêu .

Quan trọng là sự cảm nhận ... và sự chính xác hay không tùy thuộc vào kinh nghiệm và khả năng cảm thụ của mối người

Em xin chuồn

 

Nhân tiện hỏi các bác tôi thấy các ca sỹ ở phòng thu ở HN mà tôi biết toàn thu giọng riêng xong cho qua máy tính ghép nhạc và chỉnh sửa. Không hiểu tây nó có thế không nhỉ? Nếu nó cũng thế thì ca sỹ khi nghe sẽ đứng ở đâu nhỉ?

 

Đương nhiên là khi mix. lại thì ca sĩ phải đứng đằng trước rồi (quy định mà)
Bác Thảo đã bảo rồi ... Âm hình chỉ tồn tại với nhạc Classic thôi, nghĩa là dàn nhạc, ca sĩ ai ở đâu cứ đúng yên ở đó. Chứ các loại nhạc khác, toàn âm thanh điện tử, ca sĩ chạy "lông nhông" trên sân khấu, thậm chí còn xuống ngồi cạnh khán giả ... Thì khi nghe, bác nào xác định được "âm hình" thì cứ tới ... bác Thảo lĩnh thưởng ạ ! :lol: :lol: :lol:
Thân mến!

 

Thu riêng từng kênh, rồi cho qua Digital imaging processor, muốn đặt nhạc cụ/giọng hát vào vị trí nào cứ đặt --> không chỉ classic mà dòng nào cũng tạo âm hình được cả.

Em nói rõ đây là nhận xét đối với bản ghi âm có DIP, không phải trường hợp biễu diễn live hoặc thu thẳng trong phòng chung.

 

Ậy bàn trộn (mixer) cho dù analog hay digital mix cho âm thanh STEREO cho dù có mắc nhất thế giới chỉ có khả năng PAN Left and Right là đưa kênh từ trái sang phải mà thôi. KHÔNG thể PAN trên xuống dưới hay trước ra sau. Không tin các bác cứ ghé qua ông Thao-prosound hay lên mạng xem tất cả các mixer cho STEREO coi có cái nào có pan up-down hay pan front-rear. Nếu có thông báo cho em để em mua ngay vì em đã tìm hơn 10 năm rồi. Chỉ trừ khi nó là bàn trộn digital dùng cho mix Dolby Surround đa kênh (nhiều hơn 2 kênh).

 

Cảm giác về âm hình chỉ là ảo giác,có thể trong não bộ con người ta có một cơ chế..."phê".Ví dụ như Yoga->kiểm soát nhịp thở->xung nhịp sinh học->ảo giác
Drug,smart drug,Ectassy,cafein...->nhịp tim->nhịp sinh học->ảo giác

Em nghĩ tương tự như vậy,âm nhạc cũng tác động vô thính giác->một cơ chế sinh ảo giác nào đó->thấy âm hình.Chứ thực sự tỉnh táo,ngồi chăm chú lắng nghe thì cái gọi là âm hình nó càng mờ nhạt.
Đây chỉ là sự đoán mò của em thôi,các bác đừng ..cười nhe'!

 

Bao giờ mà AE ta ngồi nghe nhạc tự hình dung ra vị trí của từng loại nhạc cụ trên sân khấu, sự phối hợp nhịp nhàng đồng đều giữa các nhạc cụ, có hàng có lớp có trước có sau như cuộc sống ngoài đời vậy.
Chúng ta cảm nhận được tâm trang của người đang hát ở từng cung bậc, thấy đc cả nội dung bài hát cũng như vị trí ca sĩ đang di chuyển trên sân khấu, ngay cả những nốt nhạc ca sĩ hát bị phô. .... và ta đang rất phê theo nhịp bài hát.
Sau đó vô tình đi đâu thấy đang có hình bài hát đó: Ô đúng như mình nghe CD ở nhà....
Phải chăng đó là âm hình. ?

 

Sau khi ngâm cứu giả thuyết của bác thao_prosound và tìm hiểu xem compressor nó là cái gì, em thấy lý luận của bác chưa thuyết phục được em. Bác có nói:

"Với giọng hát , thì mức thay đổi âm lượng tín hiệu là rất lớn , ngay cả khi bác để xa , để gần micro , tín hiệu này đã có thể thay đổi vài dB rồi . Rồi còn người giọng khỏe , giọng yếu , lúc hát khẽ , lúc cao trào , ôi thôi đủ kiểu ...
Với nhạc cụ cũng vậy , nhưng sự chênh lệch tín hiệu min/max là không nhiều như tín hiệu vocal. "

Nếu volume thay đổi dẫn đến vị trí thay đổi, thì ca sĩ sẽ thò ra thụt vào. Ngoại trừ nếu ta chỉnh compressor găm cứng volume. Nhưng nhiệm vụ của compressor là

"Nó có tác dụng chính là để khống chế biên độ của tín hiệu âm thanh , lọc bỏ tạp âm ( noise gate ) , lọc bỏ âm gió ( de-esser ) bằng cách insert 1 EQ vào ngõ side-chain , theo mục đích của người sử dụng làm cho âm thanh trở nên hài hòa ,dày dặn , và bảo vệ thiết bị , tránh overload".

nó chỉ khống chế biên độ không cho vượt rào, chứ không phải để găm cứng volume, vì như vậy sẽ làm bài hát không lên không xuống, kô biết có bác nào tưởng tượng ra được nó ra sao không nữa.

Em đọc tiếp lý luận của bác Dze đây ạh.

 

Em post bài này để làm rõ thêm ý kiến của em là 3D vẫn làm được đối với stereo mix, ngoài pan ra ta vẫn còn thứ khác để dùng:

http://www.tweakheadz.com/pan_control.htm

 

Clarifying your Sonic Imagery Using Pan, Volume and

effects

by Rich the Tweak


You have probably noticed on your mixer there is a "pan" control on nearly

every channel. No, this does not refer to the frying pan the significant other menaced you with after your last trip to the gear store. Pan is short for "pan pot". And Pan Pot is short for Panoramic Potentiometer. (A potentiometer, by the way, is a fancy word for "knob".)

Panning is critical to the makeup of your stereo image. A stereo image has two basic perspectives, left to right and front to back. Pan pots control the left and right axis. Volume, reverb, delay, filtering and ambience create the front and back.



...

Front and Back

It may seem obvious, but we need to say it anyway. Instruments that we

perceive to be closer are louder and have more of a direct, rather than reflected, sound. The elements of the mix that are important are up front and we hear them most clearly. Those in the back may have more early reflections infused into the main sound of the instrument. In your mix, you might create a reverb just for these early reflections that is separate from the main, hall reverb. Why is that? Consider being at a concert hall. The loud elements may bounce off the back wall and ceiling even though they are up front. Yet the softer instruments in the back may be imbued with reflections but very little of the sound energy may actually bounce off the back wall. Using 2 reverbs helps in this situation.

 

Ậy bác Thao-prosound cũng đã nói và khi xưa em có phòng thâu đã biết truyện nhạc giao hưởng thì còn dàn dựng trước khi thâu thì sắp xếp như vậy. Chứ nhạc khác thì .... hiếm có.

Đã vậy từ "Clarifying" chứ không phải là "Duplicating"

Một lần nữa ông ta cũng chỉ xoay quanh "concert hall" là nhạc giao hưởng chứ không nói loại nhạc ở môi trường khác. Đã vậy những từ như "bounce of ...." là một dạng của reflect em đã trình bày ở trước nên không có gì là ngạc nhiên và chỉ có tính tương đối.

Điều này em cũng đã giải thích từ trước là do 3 hiện tượng: phản xạ, khúc xạ, và chồng chất. Nếu quả là ông ta tái tạo được trước sau thì nó phải được tái tạo chính xác khi playback bất cứ dàn máy stereo nào. Điều này trên thực tế không đúng vì mỗi dàn máy khác nhau tạo ra không gian khác nhau khi kết hợp với môi trường nghe khác nhau.

Xem ra ông ta cũng quên mất Vật lý cơ bản lớp phổ thông rồi Hy vọng ông ta vô forum này sẽ thảo luận với chúng ta thì biết đâu ông sẽ thay đổi bài viết đấy

 

Hơ hơ , nếu bác găm cứng âm lượng, không to ko nhỏ thì làm sao mà ra bài hát được bác ơi :lol:

Trên compressor có chức năng đặt ngưỡng Limiter . VD bác để threshold của limiter ở 5dB chẳng hạn , thì âm lượng đầu ra của filter này chỉ giới hạn maximum ở 5dB, cho dù đầu vào có lớn hơn 5dB bao nhiêu chăng nữa. Nó cũng giống như bác đặt tỉ lệ nén cho compressor là 20:1 đến vô-cùng : 1 .

Thực tế volume vẫn phải thay đổi , mà âm hình vẫn không thò thụt , cái chính là do mức thay đổi tuơng quan giữa các nguồn âm : vocal + nhạc cụ không quá lớn , và đã đựoc khống chế bời kỹ thuật nén nên vẫn hiệu quả về mặt âm hình như bác đã thấy

 

Bác Thao nói đúng đấy,compressor lấy giá trị trung bình của tính hiệu âm thanh(theo giá trị thời gian xác định)để thay đổi đặc tính khuếch đại.Các tín hiệu điện từ các nhạc cụ được nén theo các giá trị khác nhau rồi mix với nhau theo thuật toán CỘNG,chính điều này đã tạo cho ta cảm giác tầng thứ rõ rệt-cái gọi là "âm hình".

 

âm hình có mà như không, không mà như có hehe

 

Em thấy bác nói đúng
Theo những gì mà em còn nhớ từ khi học phổ thông thì chẳng có đại lượng vật lý về âm thanh nào nói về âm hình ,trường âm cả.Người ta có thể đo và biểu diễn được cường độ, tần số, pha, méo , hài... của âm thanh và trên các bàn trộn cũng có thể tìm thấy các nút này chứ làm sao thấy nút ...âm hình
Nhưng nó vẫn tồn tại nhờ khả năng phân tích của bộ não , khả năng phân tích đó tốt hay không tốt lại phụ thuộc vào mỗi con người , vậy nên với người này có thể thấy với người kia lại có thể không rõ
Nếu nghe mà còn thấy được cả ca sĩ di lại , nhún nhảy ..vv..thì quả thực trí tưởng tượng của con người thật phong phú. không biết ông trời còn làm thêm 5-6 giác quan khác để làm gì ( Giề ) :lol:

 

Oái , cái này thì bác nào biết không , em xin chịu rồi . ko thể tái hiện bằng kỹ thuật âm thanh để thể hiện sự di chuyển trên sân khấu của ca sĩ đựoc , nếu như họ không nhảy chồm chồm và ...hát bị hụt hơi