Âm thanh stereo và âm hình

Vào thời kỳ "nhà nhà mua mật gấu, người người uống mật gấu" ... Đã bác nào đi mua mật gấu chưa ...? :wink:
Em cũng a dua đi xem thì thấy họ trói gấu vào và dùng một thiết bị gọi là máy siêu âm để định vị túi mật để chọc kim vào rút mật ra. Đúng là nhìn trên màn hình thấy hiện rõ túi mật các bác ạ ! Mà nguyên lý cái máy siêu âm thì cũng gần giống với đôi tai của chúng ta thôi, nghĩa là nghe âm phản xạ lại từ vật thể để xác định hình ảnh.
Vậy phải chăng tai bác nào có khả năng đặc biệt giống cái máy siêu âm (con dơi cũng vậy) thì "nghe thấy" được "...sự di chuyển trên sân khầu của ca sĩ..." ?
Thân mến!

 

em nhớ có một bài viết trên tạp chí nghe nhìn có nói "Giờ mới biết được ca sĩ đó hát đi vòng quanh micro"
Bó tay luôn :shock:

 

Cẩn thận chút bác ơi: bi-directional velocity microphone là micro thu có định hướng???
omnidirectional microphone: micro 3-D???



http://en.wikipedia.org/wiki/Microphone

 

âm thanh phát từ loa ra đến tai người nghe vậy bác nào giãi thích cho em cái người hát đứng trước cái micro và đi vòng vòng cái micro thì sẽ khác nhau thế nào nhỉ? em nó thiệt trong chuyện này chẳng qua nhìn thấy ca sĩ hát có thói quen đi vòng vòng xung quanh micro trong video Clip rùi khi nghe CD nhạc ca sĩ này hát trí tưởng tượng phát huy rùi tự kỷ cho là cảm thấy ca sĩ đi vòng vòng, nếu hông thấy ca sĩ đi vòng vòng chắc sẽ hông tưởng tượng như thế đâu bác ơi

 

Em thường thấy ca sĩ đi vòng vòng quanh cái....cọc mic,còn mic thì cầm trên tay,chứ chưa nhìn thấy ca sĩ đi vòng quanh mic để hát bao giờ cả

 

Sau khi nghiền ngẫm trăn trở với các lý giải của các bác, em rút ra một giả thuyết cho mình như sau:

A. Não (chứ không phải tai) người nhận biết chiều dọc là nhờ ba hiện tượng như bác Dz đã nói (phản xạ, khúc xạ và chồng chất), hay như bài dịch của bác mtbc. Nói nôm na hơn, nhờ xử lý tiếng vang mà biết được vật đó ở đâu trên chiều dọc.
B. Volume cũng được não phân tích để tính ra khoảng cách theo chiều dọc, nhưng yếu tố volume phải có sự so sánh (ví dụ đang hát cùng 1 nốt, một giọng, nhưng tự nhiên nhỏ dần, thì được suy ra là khoảng cách chiều dọc càng xa ra).

Từ hai giả thuyết trên, em có 3 lý giải như sau:
1. Concert Hall (thính phòng) được thiết kế để khuyếch đại tiếng vang và tạo ra cảm giác hoành tráng, 3 chiều của âm thanh. Nhạc thính phòng được thu live bằng 2 (hay nhiều) micro nên thâu được toàn bộ các tiếng vang, do đó khi playback có thể tái tạo rất tốt cảm giác 3 chiều này (nếu dàn máy play back trung thực và chi tiết).
2. Nhạc studio có thể giả lập chiều dọc bằng cách tạo tiếng vang. Cách này vẫn được dùng trong một số máy tạo effects (ví dụ như tạo hiệu ứng surround, giả lập concert hall, bathroom hay equatorial bằng các software xử lý âm thanh hay sound card máy tính). Tuy nhiên, đã xử lý thì sẽ biến đổi tín hiệu, nên nhiều hay ít là do studio định đoạt. Cá nhân em nghĩ studio rất hiếm khi thêm effect vào như vậy, vì tác hại có khi còn nhiều hơn hiệu quả.
3. Các bác audiophile cảm giác dàn này nghe ca sĩ nhô ra, dàn nhạc thụt vào: đó là sự so sánh giữa các dàn với nhau. Ví dụ cùng 1 bài hát, các bác nghe trên dàn này, volume của mid nhỏ hơn volume của treble và bass. Đến khi thay đổi dàn, cũng bài hát đó, volume mid to hơn, thì sự so sánh về volume tạo ra cảm giác chiều dọc là ca sĩ nhô lên trước.

Tạm thời em hiểu như thế, xin các bác chỉ bảo tiếp ạh.

 

3. Các bác audiophile cảm giác dàn này nghe ca sĩ nhô ra, dàn nhạc thụt vào: đó là sự so sánh giữa các dàn với nhau. Ví dụ cùng 1 bài hát, các bác nghe trên dàn này, volume của mid nhỏ hơn volume của treble và bass. Đến khi thay đổi dàn, cũng bài hát đó, volume mid to hơn, thì sự so sánh về volume tạo ra cảm giác chiều dọc là ca sĩ nhô lên trước.

Đoạn này thi tôi công nhận và hiểu được vì sao các bác cứ kêu ca sỹ đứng xa hay gần vì tiếng vocal thường là trung âm. Bộ dàn hay loa nào thiên về trung âm thì có vẻ như ca sỹ đứng gần mình.
Có lẽ tại bộ già nhà tôi cỏ quá thực ra tôi chưa hình dung được âm hình như các bác nói mà chỉ thấy điểm rơi của lời ca và tiếng nhạc cụ ở ngay chính giữa và trên đầu mình thôi. Còn độ sâu chắc phải dựa vào nhiều thứ khác mới thể hiện được như phòng nghe, dàn âm thanh chuẩn...

 

Muốn có không gian tốt thì ngoài bộ giàn tốt thì phải có cái phòng nghe tốt,

Em thấy nhiều bác đầu tư cả trăm cho giàn nghe mà cái phòng nghe không tốt thì không thể có không gian tốt được, Cả trăm đấy bớt đi chút ít sửa sang phòng nghe thì hiệu quả hơn biết bao.

 

Báo cáo các bác !
Em thấy có hiện tượng âm thanh di chuyển theo chiều dọc ở điểm giao thoa sóng âm sít terio, đó là thí nghiệm khi em thay cái bóng đèn khuyếch đại ở phần preampli thì thấy rằng , bóng nhiều xiền cho âm thanh lùi ra dằng sau , tạo cảm giác một sân khấu âm thanh có chiều sâu tuy nhiên giọng hát của bóng đắt tiền nổi rõ hơn và các nhạc cụ chơi cùng cũng rất nổi khi nghe .
Cái dề của em là loại dề một bóng 12AU7, lúc đầu em thí nghiệm bằng bóng 12AU7 loại USA tiếng hát nhỏ hơn , các nhạc cụ với âm thanh phát ra lẫn lộn hết trời, sau em thay chú Telefunken 802 vào thấy ngay hiện tượng trên đó các bác à !
Bác nào muốn mắt thấy tai nghe , không phải nói suông thì em mời đến nhà em, em làm lại thí nghiệm này nhá !
Cái này lại đi ngược lại với điểm (3) của bác mumutant thì phải !
Vậy volum mid to đâu có phải ca sỹ nhô ra nhỉ .

3. Các bác audiophile cảm giác dàn này nghe ca sĩ nhô ra, dàn nhạc thụt vào: đó là sự so sánh giữa các dàn với nhau. Ví dụ cùng 1 bài hát, các bác nghe trên dàn này, volume của mid nhỏ hơn volume của treble và bass. Đến khi thay đổi dàn, cũng bài hát đó, volume mid to hơn, thì sự so sánh về volume tạo ra cảm giác chiều dọc là ca sĩ nhô lên trước.

 

Nếu chơi 5.1 thì âm hình có chuẩn hơn không các bác?

 

5.1 hay 7.1 hay 9.1 chắc chắn chuẩn hơn vì dễ tái lập (duplicate) không gian 3D hơn, tuy nhiên cũng còn phụ thuộc vào việc ghi âm và thiết bị phát nữa

 

Em có thấy đi ngược gì đâu, chắc tại cái bóng dỏm cho âm thanh bùng nhùng quá, bây giờ nó trở nên chi tiết, tách bạch, mạnh mẽ, nên mới có không gian của âm nhạc. Bây giờ bác thử cố gắng nghe xem ca sĩ đang đứng đâu trên sân khấu đó, dàn nhạc đang ở đâu. Sau đó thay đổi một vài phối ghép xem ca sĩ có lùi hay tiến so với dàn nhạc gì không, và cùng với sự thay đổi đó thì volume thay đổi thế nào (không biết thay bóng 12AU7 vào nó có còn không gian không hả bác, nếu xẹp lép luôn thì không thử được rồi).

Chúc mừng bác nâng cấp được dàn của mình. Hôm nọ em thêm cái pre vô trước con TDA, bật lên lần đầu tiên nghe như ca sĩ thổi vào mặt mình luôn. Nhưng dàn của em còn củ chuối lắm, nên em chưa nghĩ gì đến âm hình, topic này là để tìm hiểu lý thuyết về âm thanh thôi ạh.

 

Em xin bổ xung tí ạ,ko chắc chắn chuẩn hơn đâu ạ và dễ tái lập ko gian n chiều hơn đấy ạ :lol:

 

Tại sao lại không chuẩn hả bác?

 

Ko chắc chắn chuẩn hơn chứ ko phải ko chuẩn bác ạ

 

EM không nghĩ là đi ngược đâu mà là chúng ta chưa bàn đến truyện âm thanh do méo hài gây ra.

Méo hài của âm thanh cũng là sóng âm nên cũng tạo ra ảnh hưởng như sóng âm chính mặc dù biên độ sóng méo hài có thấp hơn. Mỗi bóng đèn và mỗi hãng tạo ra độ méo hài và mật độ phân phối méo hài có khác nhau. Họ 12AU7, 12AX7 là họ tạo ra méo hài khá cao nên thay bóng giữa hãng này hãng khác tạo ra ảnh hưởng rất rõ. Do méo hài cũng là sóng âm nên sẽ tạo ra 1 "âm hình" cũng khác nhau giữa bóng này và bóng kia. Mở rộng ra thiết kế khác nhau cũng sẽ tạo ra âm hình khác nhau.

Nếu cho dù có dùng hồi tiếp thêm đi nữa mặc dù méo hài sẽ rất thấp nhưng mật độ phân phối méo hài nó khác nhau cho mỗi thiết kế hay mỗi bóng khác nhau nên cũng sẽ tạo ra âm hình khác nhau.

Thật ra nhiều bóng rẻ tiền méo hài còn ít hơn bóng đắt tiền ví dụ so sánh 6H23P-EV với dòng ECC88/6DJ8 của Âu Mỹ nhưng do "méo mới hay" và do "méo tạo ra âm hình hay âm sắc đặc trưng" nên mới có truyện bóng tốt về kỹ thuật chưa chắc đã được chuộng về mặt nghệ thuật là vậy. Tương tự ampli hay dàn máy tốt về kỹ thuật chưa chắc được chuộng về nghệ thuật.

Tất nhiên chỉ khi nào ở trong phòng thâu thâu ra đĩa nhạc đó thì chúng ta mới có cái gốc để so sánh cái nào là đúng gốc hơn thôi ạ.

 

Bác cho xin tí lý do bác ơi ... :lol:

cái này liên quan đến nhiều thứ lắm

 

Dạ tí đấy đây ạ,sức sống của đồ hifi,hiend hai kênh còn dai lắm ạ.Già thế mà mấy thằng thanh niên surround,prologic,THX,3D,5.1, 7.1 và sắp tới có lẽ là n.1 nữa ko biết chừng, hết xa luân chiến lại đánh hội đồng nó mà nó vẫn khỏe re,có sao đâu :lol: .Doanh số vẫn tăng đều,ngày càng đông các hãng sx đồ audio hiend tham gia thị trường đầy hấp dẫn này.Theo bác thì tại sao vậy?

 

Thì tại nghe hát nghe nhạc thì ca sỹ, nhạc công toàn đứng trước mặt. Có bay vòng vèo trên đầu hay sau lưng đâu mà cần nhiều chấm. Có buổi hòa nhạc nào mà mối nhạc công ở 1 chỗ rồi cho ca sỹ đứng trước mặt như kiểu bố trí loa 7.1 để xem phim thì lúc đó hi fi chết dí là cái chắc!

 

Ậy xem chừng ra lại có chiến X.1 tuyên chiến Xì tê rồi đây!

"X.1 hơn hẳn Xì tê trên mọi phương diện trên lý thuyết lẫn thực tế"

X.1 không phải hãng HIEND nào cũng được nhúng tay vô mặc dù ... thèm lắm ạ Vấn đề đầu tiên là phải trả tiền bản quyền bộ giải mã X.1 hàng năm và cho mỗi máy chế tạo ra. Thứ 2 là giá thành: X.1 nghĩa là X+1 channels như thế sẽ cần X+1 kênh preamp HIEND, X+1 kênh power amp HIEND và X+1 cái loa HIEND. Bình thường cái Xì tê chỉ có 2 kênh mà giá đã ngút trời rồi thì cái X+1 làm sao chịu cho thấu. Lúc đó không bao nhiêu người chơi nổi thì hãng chỉ đóng cửa. Thêm vào đó nhiều hãng HIEND chỉ giỏi về kỹ thuật analog mà X.1 là kỹ thuật vừa digital vừa analog nên phải đầu tư thêm chất xám e rằng chưa xong đã vỡ nợ. Điều này cũng tương tự nhiều hãng làm máy ảnh phim từng nổi tiếng đã phải đóng cửa khi kỹ thuật ảnh digital đã trở nên đại chúng.

Đồng thời nếu chơi X.1 thì cần nguồn âm hay đĩa nhạc hay phim X.1 HIEND mà thứ này ít phổ thông, ít số lượng và thường đắt tiền hơn đĩa Xì tê. Cũng tương tự truyện cổ và kim thì nhiều phòng thâu Xì tê máy móc kỹ thuật bây giờ muốn tiến lên X.1 thì cần đầu tư nhiều thiết bị, chất xám hoàn toàn mới để có thể mix HIEND X.1 được. Vì thế nhiều phòng thâu đành chấp nhận hay cố phát huy cái Xì tê để họ còn tồn tại cho đến lúc ... về hưu cho nó êm xuôi còn tương lai thì mặc kệ nên đĩa Xì tê cứ lần lượt xuất bản cả nhạc cũ lẫn mới nên Xì tê vẫn tiếp tục phát triển mặc dù đã già nua. Thêm vào đó những dân chơi HIEND thường khá nhiều giới đã đứng tuổi đôi khi không thích cái gì mới chỉ cùng lắm là thích ... vợ mới thôi ạ


X.1 làm được cái Xì tê làm mà Xi tê không làm được cái X.1 làm ạ !!! Các bác không tin hay chưa tin xin mời mở thêm topic mới để chúng ta có thể bàn về vấn đề này ạ.

 

Hấp dẫn wá! các bác ơi cho e tham gia với. e đã từng nghe nhiều cao thủ nói về một cặp loa là "cô ca sĩ cứ ngồi trong thùng loa mà hát" thế có phải là loa và mpli chính là những thành phần quan trọng nhất trong việc diễn tả âm hình, âm sắc và nhạc tính đúng không các bác. Vậy dù các phòng thu có làm gì đi chăng nữa thì điều quan trọng là khi truyền tải từ đầu phát qua ampli...các thiết bị này phải giữ được nguyên gốc sau đó loa phải thể hiện được: đầu tiên dễ nhất là hiệu ứng stereo, âm hình (hay còn gọi là lớp lang), rồi tới âm sắc (vui, buồn, hỷ nộ ái ố...). các bác mà ngồi tính công thức thì sẽ bị tẩu hỏa nhập ma cho mà coi, vì thật ra âm hình và âm sắc đều có rất nhiều cảm tính quyết định trong đó (khi các bác vui, các bác sẽ nghe thấy âm sắc vui tươi, khi buồn sẽ ngược lại)...thiện tai...biển cả vô biên, quay đầu là bờ...

 

Em thấy các bác nên mở thêm topic Âm thanh stereo và nhạc tính để bàn đi . Món này cũng thấy bàn luận sôi nổi lắm :wink:

 

Nhận xét của bác rất chuẩn . Em sẽ đề nghị khi nào dân giàu nước mạnh hơn nữa , ta sẽ chơi âm thanh đa kênh hoàn toàn bằng ... tube :lol:

So sánh giữa stereo & đa kênh thì chắc chắn stereo kém hơn về mặt kỹ thuật , nhưng sẽ chất lượng hơn nếu cùng mức giá thành

 

Em đố các bác có dàn HIEND Xì tê hay X.1 nào mà "âm vị" ngọt và âm hình nhiều màu sắc bằng dàn máy Mono xe kẹo kéo với đèn LED chớp chớp đó ? Chỉ với Mono thôi mà em biết được ông kéo kẹo ra sao cơ đấy chứ không phải khổ sở mà tìm âm hình trong Xì tê của dân HIEND đâu.

Thôi em trốn đây chứ kẹo kéo không có lại ăn kẹo khác thì khổ