Những vấn đề của tiếng Mid !

Những vấn đề ở tiếng Mid !

Khi được hỏi thế nào là tiếng Mid tốt,nhiều Audiophe sẽ trả lời bạn rằng “Mid lồi ra”. Thực ra có đơn giản vậy k ?
J. Gordon Holt, người sáng lập tạp chí Stereophile và là cha đẻ của việc đánh giá thiết bị âm thanh, đã từng viết “Nếu Mid đã không đúng thì không còn gì để nói”.

Mid quan trọng vì một số lý do. Đầu tiên, phần lớn năng lượng âm nhạc nằm ở dải Mid, đặc biệt là các giai điệu hài thấp quan trọng của hầu hết các nhạc cụ. Không chỉ vùng này chứa phần lớn năng lượng âm nhạc mà tai người còn nhạy cảm với âm Mid và âm Treble hơn nhiều so với âm trầm và upper treble. Cụ thể, tai nhạy cảm nhất với âm thanh trong khoảng 800Hz đến 3kHz và với những thay đổi nhỏ về cả âm lượng và tần số đáp ứng thấp trong dải tần này. Ngưỡng nghe của tai - tức là âm thanh nhẹ nhàng nhất mà chúng ta có thể nghe thấy - ở dải trung thấp hơn đáng kể so với ở các tần số cực đại. Chúng ta đã phát triển độ nhạy với dải Mid bổ sung này có lẽ vì năng lượng của hầu hết các âm thanh chúng ta nghe thấy hàng ngày trong hàng ngàn năm - giọng nói của con người, tiếng lá xào xạc, âm thanh của các loài động vật khác - tập trung ở dải Mid.

Mid bị Color có thể cực kỳ khó chịu. Loa có Pick và Dip ở âm trung nghe rất thiếu tự nhiên; âm trung chính là nơi tồi tệ nhất cho sự không hoàn hảo của loa. Giới hạn cuộc thảo luận của chúng ta trong chốc lát,Mid color đặt âm nhạc với một đặc điểm chung là nhấn mạnh một vài âm thanh nhất định. Giọng nói của nam giới đặc biệt bộc lộ những dị thường về âm trung, thường được mô tả bằng cách so sánh với các nguyên âm. Một dạng Color đặc biệt có thể tạo ra âm aaww ;Color ở mức độ cao có thể nghe như eeee. Dạng color khác có thể nghe như tiếng hét.
Một âm trung bị color có thể được ví như giọng của ai đó đang nói qua bàn tay khum. Hãy thử đọc 1 câu trong khi khum tay quanh miệng. Mở và đóng bàn tay của bạn rồi lắng nghe giọng nói của bạn thay đổi như thế nào. Đó là loại mid color mà chúng ta đôi khi nghe thấy từ loa,nhất là loại loa hàng chợ .

Nói tóm lại, nếu các bản ghi âm giọng nói của nam giới nghe đơn điệu, mệt mỏi và rung, có thể đó là kết quả của các Pick và sự Dip trong đáp ứng tần số của loa. (Những dạng color này rõ ràng nhất ở giọng nam khi chỉ nghe một loa.)

Các thuật ngữ để mô tả sự thể hiện âm trung nghèo nàn bao gồm Peaky(yếu ớt),Color,Chesty(giọng ngực), Boxy(giọng hộp), Nasal(giọng mũi),Congested(nghẹt),Honky(khàn)và thick(dày). Chesty mô tả dạng color âm trung thấp khiến người hát nghe như thể họ bị cảm. Boxy đề cập đến ấn tượng âm thanh phát ra như từ tro g cái hộp thay vì tồn tại trong không gian mở. Giọng Mũi thường liên quan đến tình trạng dư thừa năng lượng trải dài trong dải tần số hẹp, tạo ra âm thanh tương tự như khi nói chuyện với cái mũi bị bóp ngẹt.Honky tương tự như giọng mũi, nhưng tần số cao hơn và trải dài một dải tần số rộng hơn.

Thiết kế loa đã tiến bộ rất nhiều trong mười năm qua nên âm trung color khủng khiếp phần lớn đã trở thành dĩ vãng (ít nhất là ở các loa cao cấp). Tuy nhiên, color vẫn tồn tại đặc biệt trong các loa rẻ tiền - mặc dù chúng có xu hướng tinh tế hơn.

Một loại lower mid color vẫn còn tồn tại,ngay cả với những loa có giá khá cao là do thùng loa bị rung. Loa sẽ cộng hưởng ở các tần số nhất định, giải phóng năng lượng âm thanh từ thùng loa khi các tần số đó bị kích thích bởi các nốt nhạc nhất định. Âm vang thùng loa được nghe thấy khi một số nốt nhạc "thò ra" hoặc "nhảy về phía trước". Vấn đề này có thể nghe thấy rõ trên piano solo; các đường trái tay tăng dần hoặc giảm dần cho thấy một số nốt nhạc có đặc điểm rõ ràng khác với phần còn lại của các nốt nhạc cụ. Những nốt này lộ ra vì chúng có nhiều năng lượng hơn; Một số âm thanh được tạo ra bởi thùng loa chứ không phải bởi các Driver. Điều tương tự cũng xảy ra với các loại nhạc cụ;
Thể hiện “giọng chó sói”của ca,nhạc sĩ mô tả hiện tượng tương tự. Vấn đề này cũng ảnh hưởng đến upper Bass.
Như đã mô tả trước đây trong phần Perspective, quá nhiều năng lượng dải mid có thể làm cho âm thanh bị Foward,và”In your face”. Một sự sụt giảm lớn trong đáp ứng dải Mid (quá ít năng lượng dải mid so với dải tần số tổng thể) tạo ấn tượng về khoảng cách lớn hơn giữa bạn và bản trình diễn.

Khi chọn loa, hãy đặc biệt chú ý đến hiện tượng Mid color đã được mô tả. Một vấn đề rất nhỏ, thậm chí gần như không đáng chú ý khi nghe thoáng qua có thể trở thành tác nhân gây khó chịu lớn khi nghe lâu dài.

Một yếu tố quan trọng trong việc thể hiện âm trung là cách các kết cấu âm thanh các nhạc cụ được tái tạo. Kết cấu là ấn tượng vật lý với âm thanh của nhạc cụ - kết cấu của nó hơn là giọng của nó. Thuật ngữ âm nhạc gần nhất cho kết cấu là âm sắc, được Merriam Webster's Collegiate Dictionary, Tenth Edition định nghĩa là "chất lượng một âm thanh quyết định bởi các bội âm của nó; chất lượng âm sắc nổi bật của một giọng hát hoặc nhạc cụ cụ thể." Âm giả tạo được thêm vào bởi thiết bị điện tử thường ảnh hưởng đến kết cấu nhạc khí và thanh âm của các nhạc cụ.

Thuật ngữ nhiễu hạt, được giới thiệu trong phần mô tả các vấn đề về âm treble, cũng áp dụng cho âm trung. Trên thực tế, hạt âm trung có thể khó chịu hơn hạt treble. Hạt âm trung được đặc trưng bởi sự thô ráp của kết cấu nhạc cụ và giọng hát; kết cấu của nhạc cụ là hạt mịn hơn là trơn tru.

Các kết cấu âm trung cũng có thể âm thanh cứng và giòn. Kết cấu cứng rõ ràng trên giọng nói lớn; một dàn hợp xướng nghe như thủy tinh, sáng bóng và giả tạo. Vấn đề này trở nên tồi tệ hơn khi âm lượng của dàn hợp xướng tăng lên. Ở mức thấp, bạn có thể không nghe thấy những vấn đề này. Nhưng khi dàn hợp xướng chơi lớn lên, âm thanh trở nên cứng và khó chịu. Piano cũng rất dễ bộc lộ kết cấu âm trung cứng, các nốt cao hơn nghe có vẻ giòn khó chịu. Khi âm trung k có những tạo tác khó chịu này, chúng tôi nói rằng kết cấu là Liqid, mịn, ngọt, mượt như nhung và mọng.

Một vấn đề có liên quan tới Mid nữa là độ đơ. Tôi nghĩ đơ là sự kết hợp của mỏng (thiếu độ ấm),cứng và Foward, tất cả đều ở Mid. Giọng hát đơ nhấn mạnh tiếng ồn của miệng và phủ lên kết cấu bằng hạt màu trắng. Do đó, một chiếc kèn saxophone có thể cho âm thanh mỏng và chói, mặc dù theo một cách khác với cách được mô tả là hạt treble. Sax đơ sẽ cứng,mid foward và có kết cấu dạng hạt. Hiện tượng đơ có thể do mỏng rõ rệt ở lower mid khiến dải tần phía trên trở nên quá nổi bật. Một sản phẩm được mô tả là "strident" sẽ bị chê nặng nề.

Nhiều vấn đề trong số các vấn đề về âm trung và âm bổng này được gộp lại với nhau bằng thuật ngữ chói(Harshness). Những đặc tính âm trung khác ảnh hưởng đến các khu vực này như độ rõ ràng, độ trong suốt và chi tiết. Những điều này sẽ được thảo luận sau, cụ thể hơn

Robert Harley !

 

Tôi không đọc hết bài của bác, cái này chỉ là tính tình thôi, nhưng vẫn góp vài câu cảm nhận.
"...Mid bị Color có thể cực kỳ khó chịu..."
Trong 3 dải thi tôi thích treble hơn, trung là không thích lắm nhưng cần phải có, nghe qua equalizer tôi thường để kiểu V. Nếu không tôi cắt tầng tại loa. Tôi cũng mod lại phân tần theo hướng giảm trị số tụ gần biến loa mid thành một phần loa treble.
Nhớ lần về quê, nghe một bộ dàn, chịu không nổi tiếng chói gắt, chỉnh mid xuống vẫn còn. Chủ nhà cũng khó chịu với chất âm này.
Tôi suy nghĩ và quyết định mở loa ra rồi rút dây của loa mid luôn.
Nghe dịu hẳn, rõ nét luôn, gia chủ hài lòng. Năm sau về tôi mang theo đồ để thay lại tụ.

 

Vâng.Một khi đã là sở thích cá nhân thích thế này,thế kia thì cũng k còn gì để nói !

 

Vấn đề lớn đối với tiếng mid là loa phát ra giải tần này.
Đối với loa chất lượng cao, tiếng mid sẽ làm âm thanh trung thực hơn, gần gũi với tự nhiên và dễ nghe hơn.
Vậy những gì cần chọn là loa mid.
Nên chọn loa mid là compression driver + horn hay loa thông thường ?

 

Âm thanh từ 1 cặp loa tốt đem lại có thể ví như một bức tranh hài hoà,k chỉ cần mid tốt mà còn rất nhiều yếu tố quan trọng khác.Mid,Treble Horn được cho là có âm thanh tự nhiên hơn loa nén,nhưng điều đó k có nghĩa là mọi loa Có Mid,Treble horn thì mặc nhiên hay.Sử dụng horn hay k là do quan điểm thiết kế của hãng,k thiếu gì những cặp loa hay nhất k sử dụng Horn,và cũng k thiếu gì những loa có sử dụng horn mà âm thanh rất tệ !

 

Nếu nói đến MID thì ko loa gì qua được loa Mành. Đã nghe dàn Wilson + FM Ascoutic khủng của NPP nhưng cũng thấy ko ổn . Dòng loa có thùng hiện Gryphon có tiếng mid mình thấy tốt nhất, các lần Hiendshow bác Bảy Analog luôn demo với cặp Gryphon Mojo . Hay nữa là bác ấy demo với khá nhiều các bài nhạc Việt , đúng là loa hay thì chơi nhạc nào cũng hay . Để đánh giá tiếng Mid cứ cho đĩa nhạc Việt vào là biết nhau ngay . Hay dở lòi ra hết .

 

Nhiều loa nghe nhạc vn thì có vẻ ok,nhưng chơi mấy thể loại khác nhịp nhanh,tiết tấu phức tạp là thua nặng,he he !

 

Đúng vậy bác, thực tế rất nhiều bác hiếm nghe nhạc Việt vì cho rằng chất lượng thu âm kém, ca sĩ ko hát ko hay... nhưng nghe tiếng Mid bằng tiếng mẹ đẻ thì mới biết tiếng của HT đó chuẩn hay ko , trừ phí các bác sinh sông ở NN từ nhỏ thì mình ko nói, vì khi đó tiếng Việt lại trở thành ngoại ngữ với họ rồi, có điều kiện chơi loa Full Range đánh dc các dải tần thì quá sướng

 

Lần đầu tôi nghe nói đánh giá tiếng mid chuẩn hay k thì phải nghe bằng tiếng mẹ đẻ đấy !

 

Đây là kinh nghiệm cá nhân đấy bác, nếu cảm nhận tiếng mẹ đẻ tốt thì đánh giá sẽ chuẩn .

 

Nghe tiếng mẹ đẻ dễ hiểu thì rõ rồi,nhưng cảm nhận tiếng mẹ đẻ tốt là sao nhỉ,bạn mô tả được k ? Giọng Nghệ An,Hà Tĩnh,hay giọng người dân tộc thiểu số VN cũng là tiếng mẹ đẻ,liệu dùng có tốt trong việc check tiếng mid k ?

 

Ví dụ: Bác nghe Lê Dung hát bác sẽ cảm nhận dc kỹ thuật của cô ây khi hát thính phòng , bác nghe Bảo Yến hát bác cảm nhận dc giọng hát kiểu bản năng , bác nghe hát xẩm bác sẽ thấy giọng địa phương mới làm làm bài hát hay hơn ...
Bác nghe các giọng hát qua trường lớp như nhạc viện, bác sẽ thấy họ hát đúng kỹ thuật nhưng ko đem lại nhiều cảm xúc như các giọng hát ko qua nhạc viện ...
Nói chung, phải nghe nhiều loại nhạc Việt , kể cả nhạc của lớp trẻ bây giờ ... thì mới có cảm nhận tốt, chỉ loanh quanh mấy đĩa nhạc vàng, nhạc đỏ .. cũng ko ổn .

 

Cái này là cảm nhận âm nhạc rồi,k phải cái tôi muốn hỏi.Cái tôi hỏi là tiếng mid của tiếng mẹ đẻ qua loa ra sao là mid tốt ấy,và sao phải tiếng mẹ đẻ mới check được ?

 

Cái này rất dễ hiểu ! Tiếng mid dàn loa chủ yếu là phần voice , bác nghe voice bằng tiếng Mẹ đẻ=Tiếng Việt bác sẽ có cảm nhận tốt nhất , nếu bác là người sinh trưởng ở Việt nam . Nó giống như việc bác nhận thấy hát vọng cổ thì chỉ dân Nam hát hay, chèo thì dân Bắc .
Hay là quan niệm về đánh giá tiếng Mid loa của bác nó khác với mình ?

 

@Haolq
Tôi phần nào hiểu được cảm nhận của bác vì tôi cũng vậy.
Xưa tôi nghe nhiều ca sĩ hát nhưng đa phần là chọn bolero, rồi nhạc xanh, đỏ như bác cùng chúng cháu hành quân hay mặt trời qua lăng gì đó. Rồi ít nhạc ngoại.
Lúc đó nghe nhưng chọn ca sĩ xịn hay nổi tiếng mới chịu nghe. Kiểu như Chế Linh, Thanh Tuyền, Mỹ Linh, Trung Đức....
Ôi đó là thời trẻ trâu.
Còn bây giờ tôi mệt mỏi khi nghe nhiều ( ít thì không sao) Khánh Ly hát. Cảm giác không còn hứng thú với mấy ông bà ca sĩ quá nặng về trường lớp... Gọi là qua đào tạo, kỹ thuật lạm dụng, hú hét vang rừng.
Giờ bài gì cũng được, ai hát cũng được... Miễn là đủ dải và có cảm xúc. Hợp gu. Riêng đỏ là... Thôi.
Nói thế mới thấm khi nhậu được nghe bài bolero bình dân do ca sĩ kẹo kéo hát. Cứ bình thường lại hay.
Còn loa trung nghe như thế nào cũng phần nữa do phối ghép, đánh giá ngay thì cứ từ từ.

Tôi từng nghe loa rất đắt tiền phát ra tiếng trung đúng 1 phút là muốn đi về. Nhưng tôi hiểu là do người mở sao đó, mình là khách nên chịu Trận.

 

Cái tôi muốn hỏi là phẩm chất tiếng mid mà loa cho ra,k phải cảm xúc âm nhạc !

 

Mình ko hiểu phẩm chất tiếng mid là thế nào ? mỗi dòng loa có 1 "chất" tiếng mid khác nhau - Để dễ so sánh về chất tiếng mid, cùng 1 bài hát bác phát trên các cặp loa, loa nào cho tiếng hát bác nghe thấy hay nhất, thì nó có tiếng mid tốt . Cần phân biệt rõ ràng tiếng mid tốt với khả năng đáp ứng tần số của cặp loa, một cặp loa đo dải tần phẳng ko có nghĩa là cho tiếng Mid hay .

 

Tây giọng nó khác mình, nên người review họ có đánh giá sẽ khác mình . Mấy giọng voice kiểu khè khè như tự họng đùn ra nghe chơi vài bài thì dc chứ nghe cả đĩa chạy mất dép luôn ...

 

Bạn k hiểu phẩm chất tiếng Mid là gì thì cũng bó tay,thôi bỏ qua đi !

 

Phẩm chất tiếng mid ? Cái này chỉ bác đặt ra từ ra bác mới hiểu , nó làm gì có có nghĩa trong tiếng Việt ? Bác cho biết " phẩm chất tiếng mid " bao gồm những yếu tố, tính chất, đại lượng ... nào thì mình còn trả lời dc .

 

Xin thưa phẩm chất hay Quarlity đó bạn. Nó giống như khi bạn đi coi mắt,hỏi vợ,bạn thấy thích 1 cô gái nhưng lại k có 1 tiêu chuẩn chọn lựa cụ thể nào,và khi bạn bè,gia đình hỏi bạn thích cô ấy ở điểm gì thì bạn k nói được !

 

Như đã có post trước mình nói rồi, tiếng mid đứng đầu là loa mành, loa có thùng Gryphon là mình thấy hay nhất, các loa như Wilson, avalon, tidal .. mình thấy tiếng mid ko hay như Gryphon .
Về tiếng mid thì nghe thấy hay và hợp tai là quan trọng nhất, nếu nói kiểu định tính như tiếng Mid ngọt, ko dính, bong ... như cách gọi dân gian thì nó chung chung quá , ko có chuẩn . Cần có 1 đích để tham chiếu mới OK.
Ví dụ : Giọng ca sĩ Trung Đức ấm áp, cung bậc rộng và hơi khi hát khoẻ . Nếu ko nghe 1 lần giọng Trung Đức hát thì ko thể hình dung hay so sánh với bất kỳ giọng nào khác .

 

Em xin được phân tích một chút về tiếng mid (âm trung) xem các bác có duyệt không nhé:

"Âm trung là dải tần số phổ biến nhất trong tự nhiên nên đôi tai ta nhạy cảm nhất và cũng đánh giá khá chính xác ở dải tần số này. Con người cảm nhận được âm trung tại phần giữa của ốc tai. So với âm trầm, tai người nhạy cảm nhiều với âm trung hơn.
Từ ngàn xưa, khi con người còn chưa biết đến âm nhạc là gì thì âm trung đã tồn tại, đó là những âm thanh quen thuộc quanh chúng ta như: tiếng người nói, tiếng lá cây xào xạc, tiếng thú kêu, tiếng suối róc rách, phần lớn âm thanh của các nhạc cụ,…
Chính J. Gordon Holt – cha đẻ của bộ môn đánh giá thiết bị âm nhạc - đã từng phát biểu: “Không có tiếng mid, âm nhạc không là gì cả” để nói lên mức độ rất quan trọng của âm trung trong âm nhạc.
Dải âm trung có tần số từ 250Hz – 2.000Hz (một số tài liệu khác thì cho rằng dải tần trung sẽ từ 500Hz-2000Hz hoặc khác hơn) nên sẽ có sự nhập nhằng và trùng lắp trong khoảng tần số từ 250Hz- 500Hz giữa low mid và upper bass khi so sánh giữa nhiều tài liệu khác nhau. Do vậy, khá khó để phân định cho chính xác dải tần trung nằm ở khoảng dải tần nào là phù hợp vì còn tuỳ thuộc vào ý muốn chủ quan của mỗi người khi phát biểu.
Âm trung cũng là âm chủ yếu tạo nên hiệu ứng về màu sắc cho âm nhạc vì đa phần các âm thanh trong bản nhạc đều nằm ở dải trung. Tuy nhiên, để có được âm trung hay thì âm trung cần phải có độ chi tiết cao, cân bằng, nhẹ nhàng, mượt mà và dầy tiếng nhằm tăng tính rõ ràng của các loại nhạc cụ và giọng hát của ca sĩ củng các loại tiếng động khác phụ họa.
Với dải âm tần từ 250Hz – 2.000Hz thì âm trung cũng được chia nhỏ ra thành các loại âm trung con, gồm:

• Trung trầm (lower midrange): 250Hz - 500Hz
• Trung (middle midrange): 500Hz – 1.000Hz
• Trung cao (upper midrange): 1.000Hz – 2.000Hz

Âm trung cũng là âm chủ yếu tạo nên hiệu ứng về màu sắc cho âm nhạc vì đa phần các âm thanh trong bản nhạc đều nằm ở dải trung. Tuy nhiên, để có được âm trung hay thì âm trung cần phải có độ chi tiết cao, cân bằng, nhẹ nhàng, mượt mà và dầy tiếng nhằm tăng tính rõ ràng của các loại nhạc cụ và giọng hát của ca sĩ củng các loại tiếng động khác phụ họa.
So với 2 dải âm trầm và âm cao thì âm trung là quan trọng nhất vì gần như tất cả các âm thanh trong tự nhiên hoặc trong bản nhạc đều tập trung vào dải trung, cái dải mà tai người nghe được rõ và tốt nhất. Chính vì thế mà hầu hết các nhà sản xuất đều tập trung khai thác tối đa dải trung cho thiết bị audio của mình. Một trong các lý do đơn giản khi khai thác dải trung trong các thiết bị audio là rất dễ làm do tự nhiên đã quy định như thế.
Tuy nhiên, cái gì dù có quan trọng hoặc hay đến đâu nhưng lại thừa mứa, kiếm được dễ dàng thì tự nhiên sẽ không được đánh gía cao.
Ví dụ như trong một dĩa nhạc đang chơi đều đều, nghe âm điệu ở phân khúc dải trung, nghe thì hay đấy nhưng nghe liên tục nhiều bài như vậy thì tự nhiên cảm thấy buồn ngủ, chỉ muốn tắt máy, không muốn nghe nữa. Bất chợt, đến một bản nhạc nào đó có một tiếng trống đại tạo nên một âm trầm hoành tráng là đà mặt đất hoặc tiếng chuông leng keng, réo rắt trên cao thì tự nhiên bản nhạc ấy sống động và thu hút người nghe hơn.
Do vậy, tiếng trung chỉ nên chiếm một tỉ trọng lớn trong bản nhạc và nhường lại một phần không nhỏ cho dải trần và dải cao thì bản nhạc ấy sẽ có nhạc tính hơn.
Như đã nói ở trên, âm trung là một dải âm rất quan trọng, một loại âm thường thức, không thể thiếu trong một bản nhạc nên đương nhiên là có rất nhiều dĩa có âm trung hay. Tuy nhiên, với nhiều người nghe khó tính thì việc chọn lựa và đánh gía một dĩa nhạc có âm trung được gọi là hay theo các tiêu chí riêng của họ thì có hàng ngàn dĩa để chọn lựa. Như vậy, có thể thấy rằng việc chọn ra một dĩa thật xuất sắc được một số audiophiles công nhận chứ chưa nói đến nhiều audiopiles đồng tình thì quả là khá khó"

 

Tôi biết ngay mà,với bạn “nghe hay và hợp tai” là mid tốt. Nhưng hay và hợp tai hoàn toàn là cảm nhận cá nhân,k thể dùng nó để tư vấn cho người khác được vì cảm nhận cá nhân người này khác người kia.Cần có 1 check list cụ thể,kẻo bị hỏi hay ở điểm nào thì tắc tị,k phân tích được. Wilson,Avalon hay giọng Trung đức chỉ là 1 ví dụ,k phải là chuẩn mực !

 

May quá,có bạn Chim hoang giải thích đỡ cho Haolq phần nào rồi !